Με εμπάργκο στις παροχές φυσικού αερίου απειλεί η Μόσχα αν η ΕΕ και οι ΗΠΑ απορρίψουν το πετρέλαιό της, την ώρα που η άνοδος στις τιμές του αργού και του φυσικού αερίου συνεχίζεται ανεξέλεγκτα.

Ενόψει της συνάντησης των Ευρωπαίων ηγετών στις Βερσαλλίες την προσεχή Πέμπτη, όπου θα συζητήσουν για την περαιτέρω μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία στις προμήθειες πετρελαίου, το Κρεμλίνο προειδοποιεί πως θα υπάρξουν δυσβάσταχτες οικονομικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Συγκεκριμένα ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ τόνισε χθες πως η τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 300 δολάρια το βαρέλι εάν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία.

«Είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι η απόρριψη του ρωσικού πετρελαίου θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια αγορά», ανέφερε ο Νόβακ σε βιντεοσκοπημένη ανακοίνωσή του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση. «Η αύξηση της τιμής θα ήταν απρόβλεπτη. Θα έφτανε τα 300 δολάρια το βαρέλι, αν όχι περισσότερα», πρόσθεσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που είναι αρμόδιος για θέματα ενέργειας.

Είπε επίσης πως η Ρωσία «ξέρει» που να προωθήσει το πετρέλαιό της αν το απορρίψουν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ. Η Ευρώπη, συνέχισε, ωθεί τη Ρωσία προς ένα εμπάργκο στις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, όμως «ακόμη δεν παίρνουμε αυτήν την απόφαση». Κανείς δεν θα ωφελείτο από ένα τέτοιο εμπάργκο, πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι θα χρειαζόταν πάνω από ένας χρόνος ώστε η Ευρώπη να αντικαταστήσει τις παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου.

Το εναλλακτικό σχέδιο της ΕΕ

Υπενθυμίζεται πως ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίζει ένα σχέδιο για να τερματίσει την εξάρτηση του μπλοκ από το ρωσικό φυσικό αέριο, με το οποίο οι ανάγκες σε εισαγωγές θα περικοπούν κατά σχεδόν 80% φέτος, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους που έχουν γνώση του θέματος. Το 90% των αναγκών για φυσικό αέριο στην Ευρώπη καλύπτεται από εισαγωγές, εκ των οποία το 40% προέρχονται από τη Ρωσία. 

Σε σχετικό σχέδιο της ΕΕ για τις τιμές της ενέργειας, το οποίο έφερε στο φως το EURACTIV, αναφέρεται πως «η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την ενεργειακή της ικανότητα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να διαφοροποιήσει την προμήθειά της σε φυσικό αέριο ώστε να τερματίσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο». «Αυτή η εξάρτηση ολοένα και επιδεινώνει την κατάσταση των υψηλών τιμών ενέργειας, η οποία με τη σειρά της συνεχίζει να επηρεάζει τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», αναφέρεται και προστίθεται: 

«Με τις αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και τις ανησυχίες για την ασφάλεια του εφοδιασμού που συνδέονται με το χαμηλό χρέος στους αγωγούς φυσικού αερίου από την Ανατολή, γινόμαστε μάρτυρες μιας αυξανόμενης κρίσης φυσικού αερίου. Η ΕΕ παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις εισαγωγές ενέργειας για την παραγωγή ενέργειας και τη θέρμανση».

«Κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει η Ευρώπη από ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική ενέργεια ή βιομάζα μειώνει την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ενέργειας», δήλωσε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση, διότι, επιπλέον, λιγότερη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ορυκτών καυσίμων σημαίνει επίσης λιγότερα χρήματα για το πολεμικό ταμείο του Κρεμλίνου», πρόσθεσε.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει διάφορες «δράσεις» για την αποδέσμευση από τη ρωσική ενέργεια. Βραχυπρόθεσμα, η διαφοροποίηση αυτή θα γίνει με τη μορφή περισσότερου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο θα μεταφέρεται από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ. Μακροπρόθεσμα, η Επιτροπή στοχεύει στην αύξηση της ποσότητας εναλλακτικών αερίων, όπως το βιοαέριο και το υδρογόνο. Το ευρωπαϊκό σχέδιο περιλαμβάνει τη φιλόδοξη πρόταση να παραχθούν 35 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα βιοαερίου έως το 2030.

Εν τω μεταξύ, για την επιτάχυνση της εξάπλωσης του ανανεώσιμου υδρογόνου, η Επιτροπή θα αναπτύξει τον λεγόμενο «επιταχυντή υδρογόνου», συμπεριλαμβανομένης της ταχείας εφαρμογής της δέσμης μέτρων για το φυσικό αέριο του Δεκεμβρίου και της αντιμετώπισης της έγκρισης κρατικών ενισχύσεων για έργα υδρογόνου ως θέμα προτεραιότητας. Ακόμη και με αυτό, η ΕΕ θα χρειαστεί επίσης να εισάγει 10 εκατομμύρια τόνους πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2030, σύμφωνα με το σχέδιο.

Ο εξηλεκτρισμός και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν επίσης το κλειδί για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. Εάν η ΕΕ εφαρμόσει πλήρως τη νομοθεσία της για το κλίμα για το 2030, θα μειώσει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο κατά 23% μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη, το σχέδιο μιλάει για ένα «νέο ενεργειακό σύμφωνο» – μια κοινή προσπάθεια σε όλη την Ευρώπη για την ανάπτυξη περισσότερου δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

«Για να προωθηθούν τα οφέλη της ασφάλειας του εφοδιασμού από την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και να μειωθεί η εξάρτησή μας από έναν κυρίαρχο προμηθευτή για εισαγωγές φυσικού αερίου, το Νέο Ενεργειακό Σύμφωνο θα επεκτείνει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη κινητοποιώντας πρόσθετες επενδύσεις, αίροντας τα εμπόδια στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην αγορά ενέργειας».

Στο πλαίσιο αυτό, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις σχετικές υποδομές δικτύου θεωρούνται προς το δημόσιο συμφέρον και ότι τους παρέχεται η ευνοϊκότερη δυνατή διαδικασία σχεδιασμού και αδειοδότησης. Αυτές οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να προέλθουν από πολλούς τομείς, αλλά το σχέδιο προτείνει τη χρήση πρόσθετων εσόδων από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών, που πραγματοποιήθηκαν λόγω της απροσδόκητα υψηλής τιμής του διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και έκτακτα κέρδη εταιρειών που επωφελήθηκαν από την κρίση.

Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει «να απέχουν από φορολογικά μέτρα που στοχεύουν σε υψηλά ενοίκια, τα οποία διαφορετικά θα επανεπενδύονταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας». Οι χώρες θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τις «υπερβολικά πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες», όπως οι διαδικασίες αδειοδότησης, που καθυστερούν τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για να γίνει αυτό, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να εξετάσουν διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του χωροταξικού σχεδιασμού για τις χερσαίες και υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ένα άλλο στοιχείο αυτής της ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η δημιουργία «ενεργών καταναλωτών», οι οποίοι χρησιμοποιούν ενέργεια όταν υπάρχει λιγότερη ζήτηση και είναι φθηνότερη. Αυτό απαιτεί ταχύτερη ανάπτυξη των έξυπνων μετρητών και οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσουν υπηρεσίες μιας στάσης για να παρέχουν συμβουλές σχετικά με αυτό, αναφέρει το σχέδιο.

Παράλληλα, πρέπει να δοθεί έμφαση στη θέρμανση και την ανακαίνιση των κτιρίων για να μειωθεί η ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται η Ευρώπη – τα ευρωπαϊκά κτίρια καταναλώνουν περίπου το 40% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει η ένωση. Εάν η ΕΕ εφαρμόσει την πρόσφατη νομοθεσία για την ενεργειακή απόδοση και την ανακαίνιση, θα επιτευχθεί εξοικονόμηση 17 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου έως το 2025.