Η Φινλανδία και η Σουηδία αναμένεται κατά πάσα πιθανότητα να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ στις 16 Μαίου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ.

Πρόθεση των δύο χωρών είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΑΜΠΕ, οι δύο χώρες, οι οποίες είναι προσκεκλημένες στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που θα γίνει στο Βερολίνο στις 14 και 15 Μαΐου, να ανακοινώσουν ότι την επομένη (16 Μαΐου) θα υποβάλουν επισήμως το αίτημά τους για προσχώρηση στην Ευρωατλαντική Συμμαχία.

Εφ’ όσον τελικά οι δύο Σκανδιναβικές χώρες αποφασίσουν να υποβάλουν αίτημα προσχώρησης στη Συμμαχία, θα πρέπει να αναμένεται πως αυτό θα τύχει ομόφωνης αποδοχής καθώς και οι δύο χώρες λειτουργούν ήδη ως οιονεί Σύμμαχοι. Χαρακτηριστική είναι και η σχετική δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στις 27 Απριλίου, ο οποίος είπε ότι η Φινλανδία και η Σουηδία είναι «οι πιο στενοί εταίροι του ΝΑΤΟ» και ότι, αν αποφασίσουν να υποβάλουν αίτηση για ένταξη, «το ΝΑΤΟ θα τις καλωσορίσει με ανοιχτές αγκάλες» και «η διαδικασία ένταξης αναμένεται να είναι γρήγορη και να ενταχθούν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τυπικής διαδικασίας».

Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι η τυπική διαδικασία που προβλέπεται, βάσει του ‘Αρθρου 10 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, στην περίπτωση της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα είναι εσπευσμένη, χωρίς την ανάγκη υποβολής προγράμματος «Membership Action Plan», δεδομένου ότι οι δύο χώρες είναι καθόλα προσαρμοσμένες στις προδιαγραφές της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας.

Εκτιμάται ότι η όλη ενταξιακή διαδικασία, ως την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Προσχώρησης από τις συμμαχικές χώρες και μετά τις επικυρώσεις από τα εθνικά κοινοβούλια, θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Εν τω μεταξύ, οι δύο χώρες κατά πάσα πιθανότητα θα έχουν λάβει το καθεστώς χώρας παρατηρητή ήδη πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα γίνει στη Μαδρίτη στις 28-30 Ιουνίου.

Όσον αφορά το κρίσιμο μεσοδιάστημα μεταξύ της υποβολής του αιτήματος προσχώρησης από πλευράς της Φινλανδίας και της Σουηδίας και της ένταξης στη Συμμαχία, χρονική περίοδο που οι δύο αυτές χώρες δεν θα καλύπτονται από το ‘Αρθρο 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου περί συλλογικής άμυνας, το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη ήδη διεξάγουν διμερείς διαβουλεύσεις με μεμονωμένους ισχυρούς Συμμάχους με σκοπό την εξασφάλιση εγγυήσεων ασφαλείας. Επιπλέον, η Σουηδία και η Φινλανδία μπορούν θεωρητικά να κάνουν χρήση της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής του ‘Αρθρου 42.7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως σχολίαζαν διπλωματικές πηγές στο ΑΜΠΕ, σχετικά με την επικείμενη αίτηση προσχώρησης των δύο Σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, «κάτι που ως τον περασμένο Φεβρουάριο φάνταζε σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, φαίνεται να έχει κιόλας δρομολογηθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, συνιστώντας μία από τις πολλές βαθιές και καταλυτικές ανατροπές που φέρνει η ρωσική επίθεση εναντίον της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και στις γεωπολιτικές ισορροπίες του συστήματος διεθνών σχέσεων συνολικά»

Αν οι δύο Σκανδιναβικές χώρες ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, η Ευρωατλαντική Συμμαχία θα έχει 32 κράτη-μέλη, εκ των οποίων τα 23 θα είναι χώρες της ΕΕ.

Κροατικό Βέτο στην ένταξη Σουηδίας – Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ

O πρόεδρος της Κροατίας Ζόραν Μιλάνοβιτς δήλωσε την Τρίτη ότι θα εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, εάν εκπροσωπήσει αυτός την Κροατία, αφού έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή του στην πιθανή ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

«Ως ο αρχηγός του κράτους που θα εκπροσωπήσει την Κροατία στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, θα θέσω βέτο στην ένταξη, εάν η σύνοδος κορυφής πραγματοποιηθεί σε αυτό το επίπεδο», δήλωσε ο Μιλάνοβιτς στους δημοσιογράφους στην ανατολική πόλη Βούκοβαρ, σύμφωνα με όσα ανέφερε η Jutarnji List.

Ωστόσο, εάν οι αποφάσεις ληφθούν στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο από τους πρεσβευτές του ΝΑΤΟ, ο Μιλάνοβιτς δήλωσε, ότι δεν είναι σίγουρος πως θα μπορέσει να πείσει τον Κροάτη πρεσβευτή να ασπαστεί τη θέση του, αλλά πρόσθεσε ότι «θα κυνηγήσω την αμαρτωλή ψυχή κάθε βουλευτή που θα ψηφίσει υπέρ, όπως ο διάβολος».

Το κροατικό κοινοβούλιο, στο οποίο το κυβερνών συντηρητικό κόμμα HDZ διαθέτει ισχνή πλειοψηφία, αναμένεται να εγκρίνει την αίτηση της Σουηδίας και της Νορβηγίας και το μόνο εμπόδιο θα μπορούσε να είναι το βέτο του προέδρου στην ίδια τη σύνοδο κορυφής.

Σύμφωνα με το Κροατικό Σύνταγμα, ο πρόεδρος είναι ο ανώτατος διοικητής του κροατικού στρατού και έχει λόγο στην εξωτερική πολιτική. Ενώ ο πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς τακτικά εκπροσωπεί την Κροατία στις συνόδους κορυφής της ΕΕ, ο πρόεδρος Μιλάνοβιτς μπορεί και έχει εκπροσωπήσει την Κροατία στις συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ.