Τύμπανα πολέμου θα ηχήσουν από σήμερα, Πέμπτη και για τις επόμενες 48 ώρες στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς θα επιχειρηθεί η άρση όλων των εσωτερικών διαφωνιών για την μεγαλύτερη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, αλλά και τον εξοπλισμό του ίδιου του μπλοκ, μπροστά σε αυτό που χαρακτηρίζει ως «μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια από ό,τι ήταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος», εννοώντας την Ρωσία.

Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε «κομβική στιγμή» (σσ: εννοεί ότι το Κίεβο χάνει), όπως τονίζει στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, «το κύριο καθήκον μας είναι η ταχεία παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία» και «η ταχεία προμήθεια και παράδοση πυρομαχικών».

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συνομιλήσουν με τηλεδιάσκεψη με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να τονίσει για άλλη μια φορά, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, την αποφασιστικότητα της ΕΕ να συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία και στο λαό της όλη την απαραίτητη πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη «για όσο διάστημα χρειάζεται και τόσο έντονα όσο χρειάζεται».

Η ΕΕ θα δώσει στο Κίεβο λεφτά για όπλα, όχι για ανοικοδόμηση

Καθώς η βοήθεια των ΗΠΑ είναι ακόμα μπλοκαρισμένη στο Κογκρέσο, η ΕΕ έχει βάλει διάφορες ιδέες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για να ενισχυθεί το οπλοστάσιο της Ουκρανίας.

Μία από αυτές, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, είναι η χρήση των αποδόσεων των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων.

Πρόκειται για τα περιουσιακά στοιχεία και τα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας που έχουν ακινητοποιηθεί στην ΕΕ (περίπου 210 δισ. ευρώ).

Ανάλογα με τα επιτόκια, τα έσοδα που παράγονται από αυτά τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αποφέρουν περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο για την Ουκρανία. Το ποσό αυτό θα δαπανηθεί για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας και όχι για την ανοικοδόμησή της, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, με αυτό φαίνεται να είναι δυσαρεστημένες κάποιες ουδέτερες χώρες, ωστόσο η πλειοψηφία των χωρών φαίνεται να υποστηρίζει την πρόταση.

Στο θέμα της άμυνας και ασφάλειας οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν να γίνουν περισσότερα για να ενισχυθεί η αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ.

«Τώρα που αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι καιρός να λάβουμε ριζικά και συγκεκριμένα μέτρα για να είμαστε έτοιμοι για άμυνα και να θέσουμε την οικονομία της ΕΕ σε πολεμική βάση», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ, στην επιστολή του προς τους «27».

«Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί σε ολόκληρη την Ένωση» και «η αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και η ενίσχυση της κυριαρχίας της Ένωσης θα απαιτήσουν πρόσθετες προσπάθειες», αναμένεται να τονίσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής . Επίσης θα ζητηθεί η βελτίωση της πρόσβασης στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καλέσει το Συμβούλιο της ΕΕ και την Επιτροπή «να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για την κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση μέχρι τον Ιούνιο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα».

Επιπλέον, για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας εξετάζονται διάφορες «καινοτόμες ιδέες», όπως για παράδειγμα η δυνατότητα των ευρωομολόγων για άμυνα που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, υποστηρίζουν η Γαλλία και η Ιταλία και γενικότερα οι χώρες του Νότου, αλλά δεν στηρίζουν οι λεγόμενες «τσιγκούνες» χώρες του Βορρά, με πρώτη τη Γερμανία. Για το λόγο αυτό, στο σχέδιο συμπερασμάτων οι ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να εξεταστούν «όλες οι επιλογές» και όχι «καινοτόμες ιδέες», ενόψει της έκθεσης της Επιτροπής που αναμένεται τον Ιούνιο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Για τη Μέση Ανατολή

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στη Λωρίδα της Γάζας, όπου το 70% του πληθυσμού κινδυνεύει από λιμό, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ αναμένεται να ζητήσουν «άμεση ανθρωπιστική παύση που θα οδηγήσει σε βιώσιμη κατάπαυση του πυρός» στη Γάζα.

Λόγω των έντονων διαφωνιών τους για το θέμα αυτό οι «27» δεν είχαν καταφέρει στις προηγούμενες Συνόδους Κορυφής να αναφερθούν στο θέμα της Γάζας, όμως αυτή τη φορά, σύμφωνα με διπλωμάτες, οι ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να μπει στα συμπεράσματα της Συνόδου ένα «ισορροπημένο» κείμενο.

Πριν από την έναρξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θα τους ενημερώσει για την κατάσταση στη Γάζα και για την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA). Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, θα επισημαίνεται ότι οι υπηρεσίες της UNRWA είναι «απαραίτητες» καθώς και η οικονομική στήριξη που παρέχεται από την ΕΕ.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν «πλήρη, ταχεία, ασφαλή και ανεμπόδιστη πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας προς και σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας μέσω όλων των διαδρομών». Αναμένεται, επίσης, να υπογραμμίσουν την ανάγκη δημιουργίας νέων χερσαίων διαδρομών και σημείων διέλευσης, χαιρετίζοντας το άνοιγμα θαλάσσιου δρόμου από την Κύπρο που «συμπληρώνει» τις χερσαίες οδούς για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Στο σχέδιο συμπερασμάτων επισημαίνεται, επίσης, ότι «θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να αποτραπεί οποιαδήποτε περαιτέρω μετακίνηση πληθυσμού και να παρασχεθεί ασφαλές καταφύγιο στον πληθυσμό για να διασφαλιστεί ότι οι άμαχοι προστατεύονται ανά πάσα στιγμή».

Η διεύρυνση της ΕΕ

Εξάλλου, το θέμα της Διεύρυνσης θα απασχολήσει τους ευρωπαίους ηγέτες. Θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, μετά τη σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η πλειοψηφία των χωρών είναι υπέρ, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν ορισμένες μεταρρυθμίσεις πριν από την επίσημη έναρξη αυτών των συζητήσεων, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Οι αγρότες

Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για το αγροτικό ζήτημα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για την απλούστευση ορισμένων κανόνων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται να εστιάσουν στη μείωση του διοικητικού φόρτου και στη δίκαιη εφαρμογή των κανόνων όσον αφορά τις εισαγωγές. Το σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρει επίσης την ανάγκη δίκαιης αντιμετώπισης του θέματος των αυτόνομων εμπορικών μέτρων για την Ουκρανία.

Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής, αύριο, Παρασκευή 22 Μαρτίου, θα ξεκινήσει με τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρώ και θα συνεχιστεί με τα θέματα της ατζέντας που θα έχουν παραμείνει ανοιχτά από την προηγούμενη ημέρα.

Στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρώ θα είναι παρόντες η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και ο Πρόεδρος του Eurogroup. Θα συζητηθεί η οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση και ο συνεχής στενός συντονισμός και η διακυβέρνηση των μακροοικονομικών πολιτικών. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στην ανάγκη εμβάθυνσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.

Η στάση της Ελλάδας

Το Μαξίμου υποστηρίζει ότι η Ελλάδα, ως ένα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ με τα μεγαλύτερα κατά κεφαλήν ποσοστά αμυντικών δαπανών στη Συμμαχία έχει «βαρύνοντα λόγο».

Κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη τοποθετηθεί για την ανάγκη κοινού βηματισμού στις αμυντικές προμήθειες της ΕΕ και για τις κοινές προσπάθειες με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

Όπως έχει επισημάνει, εξάλλου, η Ευρώπη πρέπει να βρει έναν τρόπο να ξοδεύει πιο έξυπνα στην άμυνα. Σε αυτό το πλαίσιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να τονίσει ότι η ΕΕ πρέπει να βρει τρόπο για κοινές προμήθειες αμυντικού υλικού στην Ουκρανία με αποζημίωση των κρατών-μελών για αμυντικό υλικό ευρωπαϊκής προέλευσης.

Αναφορικά με τη συμμετοχή τρίτων χωρών στην αμυντική στήριξη της Ουκρανίας, η θέση της Ελλάδας είναι ότι αυτή θα πρέπει να γίνει μέσω των σχημάτων, που έχουν ήδη διαμορφωθεί, υπό την προϋπόθεση ότι τρίτες χώρες δεν παρακάμπτουν τις κυρώσεις έναντι της Ρωσίας, όπως τονίζουν σχετικώς κυβερνητικές πηγές. Ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η πρόβλεψη στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών κατά τη διαδικασία υπολογισμού του υπερβολικού ελλείμματος. Ωστόσο, όπως προϊδεάζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές αναμένεται να τονίσει ότι αυτή η πρόβλεψη δεν αρκεί, ούτε είναι φιλόδοξη σε σχέση με όσα πρέπει να γίνουν στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει ότι θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για το πώς θα βρεθούν αυτά τα κεφάλαια, πώς θα χρηματοδοτηθεί δηλαδή η ευρωπαϊκή άμυνα την ώρα που απαιτείται από τα κράτη-μέλη της ΕΕ να προχωρήσουν σε επενδύσεις σε διάφορα πεδία.

Σχετικά με την Ουκρανία, σταθερή θέση της Ελλάδας είναι η συνέχιση της στήριξης της όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές. Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός πρόκειται να ενημερώσει τους ομολόγους του για την πρόσφατη επίσκεψή του στην Οδησσό, για τις συζητήσεις του με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι, αλλά και για τη σημασία του Ουκρανικού Νότου, με αιχμή τον ουκρανικό θαλάσσιο διάδρομο για την εξαγωγή αγαθών. Επιπλέον, θα ενημερώσει και για την επίθεση με πυραύλους κατά την παραμονή του στην Οδησσό.

Αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Γάζα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επαναλάβει την αυξανόμενη ανησυχία της ελληνικής πλευράς για τις μεγάλες απώλειες αμάχων και την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές. Αναμένεται εξάλλου να υπογραμμίσει την ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός, απελευθέρωσης όλων των ομήρων, αλλά και διάνοιξης όλων των οδών για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, προκειμένου να ανακουφιστούν οι αθώοι, που υποφέρουν στη Γάζα.

Τέλος, πρόκειται να τονίσει ότι είναι σημαντικό να αποτραπεί η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής και θα επαναλάβει ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλλει σε κάθε προσπάθεια που θα οδηγήσει στην επίτευξη περιφερειακής σταθερότητας.