Στην Αργεντινή, απ’ όπου γράφεται αυτό το άρθρο, η χθεσινή εκλογή του Ζαΐρ Μπολσονάρο έχει προκαλέσει ένα μεγάλο σοκ και κύματα φόβου για το μέλλον της ηπείρου. Στη γειτονική Βραζιλία των 208 εκατομμυρίων, στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής, της πέμπτης χώρας στον κόσμο σε έκταση και έκτης σε πληθυσμό, την εξουσία αναλαμβάνει ένας καραμπινάτος φασίστας, που δεν έχει διστάσει, ανάμεσα σε τόσες άλλες εξοργιστικές δηλώσεις, να πλέξει το εγκώμιο του Χίτλερ, αυτού του μεγάλου «στρατηγικού μυαλού».

Ο Μπολσονάρο δεν είναι μόνος. Το κεντρικό του σύνθημα «η Βραζιλία πάνω απ’ όλα» είναι μια παραλλαγή του Τραμπικού «να κάνουμε ξανά μεγάλες τις ΗΠΑ» και των ανάλογων συνθημάτων με τα οποία βρέθηκαν στην εξουσία οι ομοϊδεάτες του στην Ευρώπη, από την Ουγγαρία και την Πολωνία μέχρι την Αυστρία και την Ιταλία. Το πρόγραμμάτου προβλέπει την επιστροφή στις «παραδοσιακές οικογενειακές αξίες» και τον Χριστιανισμό, καταπολέμηση των κάθε είδους αριστερών και της κυρίαρχης «αριστερής κουλτούρας» (ίσως κάτι σας θυμίζει αυτό) με όλα τα μέσα,  όπλα για όλους τους νομοταγείς πολίτες, αυξημένη αστυνομική βία και ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα, με παράλληλη περικοπή όλων των κοινωνικών προγραμμάτων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, όπως και στη περίπτωση του Τραμπ, ο Μπολσονάρο δεν είναι παρά ένας κυνικός δημαγωγός. Διαθέτει μεγάλη προσωπική περιουσία την οποία απέκτησε ενώ ήταν βουλευτής για 26 χρόνια έχοντας συμμετοχή μόνο σε δύο(!!) νομοσχέδια, η νυν και η πρώην σύζυγός του και τρεις γιοι του (εκτός από το κορίτσι που όπως έχει δηλώσει  απέκτησε «σε στιγμή αδυναμίας») είναι επίσης πολιτικοί, ενώ είναι γνωστό ότι κάθε άλλο παρά οπαδός της νομιμότητας έχει υπάρξει: ‘Εχει κατηγορηθεί και καταδικαστεί επειδή σχεδίαζε τρομοκρατικές επιθέσεις σε στρατώνες και στον αγωγό που τροφοδοτεί με νερό το Ρίο Ντε Τζανέιρο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον χαμηλό μισθό του ως στρατιωτικός. Ο Μπολσονάρο αθωώθηκε στο Εφετείο για τις παραπάνω κατηγορίες, αλλά έχει παραδεχθεί κάτι που θα έβγαζε εκτός μάχης οποιονδήποτε άλλο πολιτικό: ‘Οτι  ως βουλευτής χρησιμοποιούσε το επίδομα ενοικίου για να νοικιάζει γκαρσονιέρα και να κάνει σεξ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μπολσονάρο είναι ο Φρανκενστάιν της βραζιλιάνικης ολιγαρχίας που ποτέ δεν χώνεψε ότι ο ταπεινής καταγωγής Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα κατάφερε να τους πάρει την προεδρία, να εξαγγείλει και να εφαρμόσει προγράμματα για τους φτωχούς και τους απόκληρους. Καθαίρεσαν με ένα κοινοβουλευτικό – δικαστικό πραξικόπημα την διάδοχο του στο Εργατικό Κόμμα και την προεδρία της χώρας Ντίλμα Ρούσεφ για κάποιες μεταφορές κονδυλίων στον προϋπολογισμό από τη μια χρονιά στην άλλη, διόρισαν στη θέση της τον πιο αντι-δημοφιλή και διεφθαρμένο πολιτικό της χώρας και όταν έφτασε η στιγμή των νέων προεδρικών εκλογών απέκλεισαν την εκ νέου υποψηφιότητα του Λούλα, που προηγείτο στις δημοσκοπήσεις, με ένα δεύτερο δικαστικό πραξικόπημα. Θεωρούν ότι ο  Μπολσονάρο θα τους εξυπηρετήσει με τα αδυσώπητα οικονομικά μέτρα που έχει εξαγγείλει.

Αλλά πέρα από τις βραζιλιάνικες ιδιομορφίες, την κυνική άρχουσα τάξη και την εγκληματικότητα που το Εργατικό Κόμμα δεν κατάφερε να περιορίσει και η οποία δίνει το έδαφος για την εξαγγελία ακραίων μέτρων όπως του Μπολσονάρο, η άνοδος της ακροδεξιάς είναι διεθνές φαινόμενο. Έχει τις ρίζες του στην οικονομική αβεβαιότητα και την οργή που προκαλεί το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα φτωχούς και τους πλούσιους ακόμη και στις ευημερούσες χώρες, την αβεβαιότητα για την εθνική ταυτότητα και το μέλλον της χώρας, την υποβάθμιση της δημοκρατίας, των εκλογών και της λαϊκής θέλησης από τους κυρίαρχους κύκλους (ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα από τους δανειστές συζητείται ευρέως ακόμη και σήμερα στην Αργεντινή) καθώς και την αδυναμία του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις.

Οι χθεσινές εκλογές στη Γερμανία, όπου τα δύο συγκυβερνώντα κόμματα υπέστησαν μια ακόμη καθίζηση ενώ οι ακροδεξιοί τριπλασίασαν το εκλογικό τους ποσοστό είναι ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια αντεπανάσταση της ακροδεξιάς.

Ο Μπολσονάρο κατάφερε να εκλεγεί ως εκπρόσωπος της μάχης εναντίον του κατεστημένου, έστω και αν αποτελεί τον πιο προωθημένο του εκπρόσωπο. Εκλέχθηκε γιατί υποτίθεται ότι έλεγε την αλήθεια μιλώντας «έξω από τα δόντια», κερδίζοντας τη μάχη για τις αξίες. Τον Χριστιανισμό  αντί της ισότητας των πολιτών, την αποτελεσματικότητα της οικονομίας αντί της προστασίας των αδυνάτων, τον σιδερένιο νόμο έναντι των ελευθεριών και της δημοκρατίας. Η τηλεοπτική δημοσιογράφος που τον παρουσίαζε συνεχώς στην εκπομπή της για να κάνει πλάκα με τις ακρότητες του – κάτι σαν να κερνάς πίτσες τον κ. Λεβέντη – δηλώνει τώρα ότι το έχει μετανιώσει, αλλά είναι αργά. Στην εποχή των τσαρλατάνων η μάχη για τα σύμβολα είναι πιο σημαντική παρά ποτέ.