Εν αναμονή του διαγγέλματος Πούτιν που θα γινόταν το βράδυ της Τρίτης, στον απόηχο της απόφασης, η οποία ελήφθη την ίδια μέρα, για τα δημοψηφίσματα στο Ντονμπάς, με το ερώτημα της ένταξής τους στην Ρωσική Ομοσπονδία, οι αντιδράσεις στην Δύση πληθαίνουν.

Τα δημοψηφίσματα είναι προγραμματισμένα να διεξαχθούν από τις 23 – 27 Σεπτεμβρίου σε τέσσερις περιοχές: Στις αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ και τις περιφέρειες της Χερσώνας και του Ζαπορόζιε.

Προφανώς, όπως και στην περίπτωση του ανάλογου δημοψηφίσματος στην Κριμαία το 2014, οι δυτικές κυβερνήσεις δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν την διαδικασία και τα αποτελέσματά της, αν και, όπως έδειξε πάλι το παράδειγμα της Κριμαίας, αυτή η στάση δεν αναμένεται να έχει ιδιαίτερη επίδραση στην Ρωσία και τους συμμάχους της.

Ωστόσο, δεδομένου ότι αυτή τη φορά υπάρχει ρωσική εισβολή, ενώ το 2014 μαινόταν εμφύλιος πόλεμος, η ανησυχία για την κλιμάκωση των συγκρούσεων στο μέτωπο, είναι απολύτως βάσιμη.

Η ΕΕ

Σε κάθε περίπτωση, στο άκουσμα της είδησης, ο Ύπατος Εκπρόσωπος τη ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, ζήτησε την επιβολή νέων κυρώσεων.

«Θα εξεταστούν πρόσθετα περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας», είπε ο Μπορέλ, σημειώνοντας ότι «όλοι όσοι εμπλέκονται σε αυτά τα δημοψηφίσματα και άλλες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου στην Ουκρανία θα λογοδοτήσουν».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τα δημοψηφίσματα ως κατάφωρη παραβίαση του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ από τη Ρωσία.

«Δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ την προσπάθεια της Ρωσίας να νομιμοποιήσει την παράνομη και βάρβαρη κατοχή ουκρανικών εδαφών», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν στο Γερμανικό Πρακτορείο.

«Η προσπάθεια να αλλάξουν τα σύνορα της Ουκρανίας είναι εντελώς απαράδεκτη και σαφής παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ, της ανεξαρτησίας, της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας», πρόσθεσε η επικεφαλής της Κομισιόν στο περιθώριο της 77ης Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Γερμανία – Γαλλία

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς έκρινε ότι «αυτά τα πλασματικά δημοψηφίσματα δεν είναι αποδεκτά».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι τα δημοψηφίσματα που σχεδιάζονται δεν θα αναγνωριστούν από τη διεθνή κοινότητα.

Μιλώντας στη Νέα Υόρκη, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι οι προτάσεις για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων στην ανατολική Ουκρανία αποτελούν μια επιπλέον πρόκληση μετά την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική της χώρα.

Τα δημοψηφίσματα που διοργανώνει η Ρωσία σε εδάφη που έχει καταλάβει στην Ουκρανία δεν έχουν καμία αξία και η Πολωνία δεν θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα, δήλωσε ο Πολωνός πρόεδρος.

Το ΝΑΤΟ

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ κατήγγειλε τα «υποτιθέμενα δημοψηφίσματα», χαρακτηρίζοντάς τα «νέα κλιμάκωση του πολέμου του Πούτιν».

«Αυτές οι απομιμήσεις δημοψηφισμάτων δεν έχουν καμία νομιμότητα και δεν αλλάζουν τη φύση του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας», έγραψε στο Twitter.

Οι ΗΠΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες απέρριψαν το σχέδιο για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων και δεν θα αναγνωρίσουν ποτέ τις ρωσικές διεκδικήσεις στην Ουκρανία, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν.

Ο Σάλιβαν σημείωσε ότι η Μόσχα ίσως θέλει να στρατολογήσει ανθρώπους από αυτές τις περιοχές επειδή έχει υποστεί μεγάλες απώλειες στα πολεμικά μέτωπα. Χαρακτήρισε τα δημοψηφίσματα προσβολή στις αρχές της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας και πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, θα ασκήσει δριμεία κριτική στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο ΟΑΣΕ

Η ηγεσία του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) καταδίκασε επίσης τα δημοψηφίσματα, κρίνοντας πως οποιαδήποτε τέτοια ψηφοφορία θα αποτελούσε παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

«Καθώς ο πόλεμος μετά την εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία συνεχίζεται, τα οποιαδήποτε λεγόμενα ‘δημοψηφίσματα’ που σχεδιάζονται από τις δυνάμεις που ασκούν de facto τον έλεγχο σε κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας ή με την υποστήριξή τους θα αποτελούσαν παραβίαση των διεθνών κανόνων και υποχρεώσεων δυνάμει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου», ανέφερε η ηγεσία του ΟΑΣΕ σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε.

«Τα αποτελέσματά τους κατά συνέπεια δεν θα είχαν καμία νομική ισχύ», προστίθεται στο κείμενο.

Η ουκρανική αντίδραση

Οποιαδήποτε δημοψηφίσματα για την προσάρτηση κατεχόμενων εδαφών στη Ρωσία θα κλείσουν κάθε παράθυρο που περιμένει ανοιχτό για συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, προειδοποιεί ο εκπρόσωπος Τύπου της ουκρανικής προεδρίας, Σέρχι Νικιφόροφ.

«Χωρίς τα δημοψηφίσματα, υπάρχει ακόμη η ελάχιστη πιθανότητα για διπλωματική λύση. Μετά τα δημοψηφίσματα, [δεν υπάρχει] καμία» δήλωσε ο Νικιφόροφ σύμφωνα με το ουκρανικό μέσο ενημέρωσης Liga.net, σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις από φιλορώσους αξιωματούχους σε τέσσερις κατεχόμενες ουκρανικές επαρχίες για διενέργεια δημοψηφισμάτων την επόμενη εβδομάδα για ένταξη στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαήλο Ποντολιάκ έγραψε αργότερα στο Twitter ότι τυχόν δημοψηφίσματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιβολή περαιτέρω οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας και με παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων ATACMS που έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από οποιοδήποτε γνωστό ουκρανικό οπλικό σύστημα.

«Η Ουκρανία θα διευθετήσει το ρωσικό ζήτημα. Η απειλή δεν μπορεί να εξαλειφθεί παρά μόνο διά της ισχύος», έγραψε από πλευράς του στο Telegram ο επικεφαλής της ουκρανικής προεδρικής διοίκησης Άντριι Γερμάκ, καταγγέλλοντας «εκβιασμό» εκ μέρους της Μόσχας η οποία έχει κίνητρο «τον φόβο της ήττας».

Ακολούθησε δήλωση του Ουκρανού υπουργού Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, ο οποίος ανέφερε ότι τα προγραμματισμένα δημοψηφίσματα δεν θα έχουν κανένα αντίκτυπο.

«Οι Ρώσοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Δεν θα αλλάξει τίποτα», είπε ο Κουλέμπα, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων κατά την έναρξη μιας συνάντησης με την πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ.

Ζελένσκι: «Και τι έγινε;»

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποβάθμισε τη βαρύτητα των δημοψηφισμάτων, χαιρετίζοντας ταυτόχρονα την καταδίκη του σχεδίου από ηγέτες κρατών της Δύσης.

«Ευχαριστώ όλους τους φίλους και εταίρους της Ουκρανίας για τη μαζική και αυστηρή καταδίκη της πρόθεσης της Ρωσίας να οργανώσει τα νιοστά ψευτοδημοψηφίσματα», είπε ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους κατά τη διάρκεια του χθεσινοβραδινού διαγγέλματός του.

Παράλληλα, υποβάθμισε τη σημασία της επείγουσας οργάνωσης των «δημοψηφισμάτων» αυτών.

Αναφέρθηκε σε «θορυβώδεις ειδήσεις από τη Ρωσία», προσθέτοντας «και τι έγινε; Ποιο είναι το νέο σε σχέση με αυτό που είχε ειπωθεί προηγουμένως;».

«Η θέση μας δεν αλλάζει ανάλογα με τον θόρυβο της μιας ή της άλλης είδησης», πρόσθεσε ο κ. Ζελένσκι, για τον οποίο ζητούμενο είναι «να διατηρηθεί η πίεση» στη Ρωσία. «Ας διατηρήσουμε την ενότητά μας, ας προστατεύσουμε την Ουκρανία, ας απελευθερώσουμε τα εδάφη μας κι ας μη δείξουμε καμία αδυναμία», πρόσθεσε.