Στις σημερινές προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία συμμετέχουν 36 εκ. ψηφοφόροι, που αναζητούν ένα νέο, άφθαρτο πολιτικό, για να του εμπιστευτούν δύσκολα καθήκοντα. Σπάνια στο παρελθόν το αποτέλεσμα των προεδρικών ήταν τόσο ανοιχτό όσο το σημερινό στην Ουκρανία, ενώ τεράστια ζητήματα να διακυβεύονται στη χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο και αντιμετωπίζει πολύ μεγάλες οικονομικές δυσκολίες.

Πρόκειται για την πρώτη εκλογική αναμέτρηση που γίνεται κανονικά μετά από παρέλευση μιας πενταετίας από τότε που έγινε η τελευταία, τον Μάιο 2014, που προκάλεσε η φυγή του τότε προέδρου Βίκτορ Γιανουκόφκσι στη Ρωσία, έπειτα από αιματηρές διαδηλώσεις στο Κίεβο. Τότε, στον πρώτο κιόλας γύρο, νίκησε ο ανερχόμενος επιχειρηματίας Πέτρο Ποροσένκο. Αυτήν τη φορά η νίκη του είναι κάθε άλλο από δεδομένη. Κινδυνεύει από τον κωμικό ηθοποιό Βολοντίμιρ Ζελένκσι, που ξεκίνησε ως αουτσάιντερ, αλλά πλέον αναγνωρίζεται ως φαβορί, καθώς προηγείται σε ολες τις δημοσκοπήσεις. 

Τα σχεδόν 36 εκ. ψηφοφόρων καλούνται να επιλέξουν έναν από τους 36 υποψηφίους, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν βέβαια καμιά πιθανότητα επικράτησης. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις 3 είναι οι επικρατέστεροι: Πρώτος έρχεται ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, 41 χρόνων με ποσοστά ανάμεσα στο 20 και 30% και διαθέτει σαφές προβάδισμα σε σχέση με τον νυν πρόεδρο Ποροσένκο και την πρώην πρωθυπουργό Γιούλια Τιμοσένκο. Και οι δύο συγκεντρώνουν το ίδιο ποσοστό που δεν ξεπερνά το 17%. Ο Ζελένκσι είναι γνωστός από σατυρικά σόου και κωμικά σίριαλ, θεωρείται άφθαρτος πολιτικά και έχει απήχηση κυρίως σε νεαρής ηλικίας ψηφοφόρους.  Αντίθετα ο Ποροσένκο και η Τιμοσένκο είναι εκπρόσωποι του παλαιού αναποτελεσματικού συστήματος. Ο κόσμος διψά για νέους πολιτικούς, νέα πρόσωπα, για «σωτήρες», κι αυτό ακριβώς είναι το ατού του Ζελένκσι.

Όπως σχολιάζει η Deutsche Welle, ο Ποροσένκο έχασε το τραίνο. Σε πολλούς έχει γίνει μισητός. Οι αποκαλύψεις για διαφθορά στη βιομηχανία όπλων της χώρας του έδωσαν την χαριστική βολή. Οι επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική, όπως η κατάργηση της βίζας με την ΕΕ, δεν μπόρεσαν να εξισορροπήσουν τη βαθιά απογοήτευση για τις αυξήσεις των τιμών και τον νεποτισμό. Η 58χρονη Τιμοσένκο έχει τις καλύτερες προοπτικές στην μέχρι τώρα καριέρα της να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας, αλλά λειτουργεί πολωτικά, είναι διψασμένη για εξουσία και αδίστακτη. Και βέβαια μετά από 20 χρόνια στην ουκρανική πολιτική, είναι ακριβώς το αντίθετο από ένα φρέσκο πολιτικό πρόσωπο.

Ποιος είναι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι

Ο 41χρονος Βολοντίμιρ Ζελένσκι με μοναδική εμπειρία διακυβέρνησης τον ρόλο ενός καθηγητή ιστορίας που έγινε ξαφνικά πρόεδρος, τον οποίο ενσάρκωσε σε μια τηλεοπτική σειρά, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, προηγείται με απόσταση των αντιπάλων του, συγκεντρώνοντας ποσοστό μεγαλύτερο του 25% στην πρόθεση ψήφου, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. «Ναι δεν έχω εμπειρία», αλλά «έχω αρκετή δύναμη και ενέργεια. Βεβαίως και δεν ξέρω τα πάντα, αλλά μαθαίνω», έχει δηλώσει ο Ζελένσκι, ο οποίος κατηγορείται από τους αντιπάλους του ως «μαριονέτα» του  ολιγάρχη Ιγκόρ Κολομόισκι, φανατικό εχθρό του Ποροσένκο. 

Η αιφνίδια άνοδος του Ζελένσκι στις δημοσκοπήσεις ευνοήθηκε από τη δυσαρέσκεια των Ουκρανών ψηφοφόρων απέναντι στις ελίτ, η εικόνα των οποίων έχει αμαυρωθεί από επανειλημμένα σκάνδαλα διαφθοράς, και από την απογοήτευσή τους πέντε χρόνια μετά την φιλοδυτική εξέγερση της Μαϊντάν, η οποία έφερε στην εξουσία τον Ποροσένκο. Οι επικριτές του Ζελένσκι αμφιβάλλουν ωστόσο για την ικανότητά του να κυβερνήσει τη χώρα, ενώ οι υποστηρικτές του βλέπουν σε αυτόν ένα νέο πρόσωπο, που δεν έχει συμβιβαστεί και δεν φέρει το βάρος των αποτυχιών της σημερινής πολιτικής τάξης. Σημειώνεται πως ο ηθοποιός δεν έκανε μια παραδοσιακή προεκλογική εκστρατεία, προτιμώντας τα θεάματα από τις προεκλογικές συγκεντρώσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις συνεντεύξεις.

Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, παρουσιάζοντας τα βασικά χαρακτηριστικά των τριών αντιπάλων για την προεδρία της χώρας: «Ο Ποροσένκο κινητοποιεί τα πατριωτικά ανακλαστικά των συμπατριωτών του. Παρουσιάζεται ως ανώτατος στρατιωτικός παράγων στον πόλεμο εναντίον των φιλορώσων αποσχιστών στην ανατολική Ουκρανία και κατηγορεί τους αντιπάλους τους ότι θέλουν να γίνουν η πέμπτη φάλαγγα της Μόσχας. Υπενθυμίζει τις επιτυχίες του στην εξωτερική πολιτική και επιδιώκει απομάκρυνση της Ουκρανίας από τη Ρωσία και πρόσδεσή της στη Δύση. Η Τιμοσένκο δίνει βάρος στην εσωτερική πολιτική, υπόσχεται νέα αρχή και θέλει να τροποποιήσει το σύνταγμα της χώρας προς μιαν καθαρά κοινοβουλευτική δημοκρατία. Με υποσχέσεις όπως μείωση της τιμής του φυσικού αερίου, θέλει να κερδίσει τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Και εκείνη βλέπει το μέλλον της Ουκρανίας μέσα στην ΕΕ. Ο Ζελένκσι πάλι αρκείται σε αόριστες υποσχέσεις που αφήνουν το στίγμα ενός λαϊκιστή πολιτικού. Θέλει μεταξύ άλλων περισσότερη άμεση δημοκρατία μέσω δημοψηφισμάτων, να πατάξει τη διαφθορά, να αυξήσει τους μισθούς και τις συντάξεις και να περιορίσει το αυξανόμενο προσφυγικό κύμα».