Συνάντηση με τον Σι Τζινπίνγκ θα έχει σήμερα Παρασκευή ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο πρώτος δυτικός ηγέτης που τον επισκέπτεται μετά την πανηγυρική ανανέωση της θητείας του ως επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

Η συγκεκριμένη κίνηση ωστόσο βρέθηκε στο στόχαστρο, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας, ενώ χαρακτηρίζεται ως μια επικίνδυνη στάση ισορροπίας.

Ο καγκελάριος έχει μάλιστα ήδη στείλει τα …διαπιστευτήριά του, εγκρίνοντας την περασμένη Τετάρτη τη συμμετοχή της κρατικής κινεζικής Cosco στην εταιρία διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού στο Αμβούργο, παρά τις αντιδράσεις.

«Η πολιτική του καγκελάριου για την Κίνα είναι αφελής», έγραψε το περιοδικό Der Spiegel, επισημαίνοντας ότι τα 65 εκατομμύρια ευρώ που θα επενδύσουν οι Κινέζοι στο Αμβούργο οικονομικά είναι αδιάφορα, «αλλά πολιτικά αποτελούν θείο δώρο για την κινεζική ηγεσία». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ωστόσο πως η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας.

Η απάντηση Σολτς

Μέσα από άρθρο που δημοσίευσε στον ιστοχώρο Politico και στη γερμανική εφημερίδα FAZ, ο καγκελάριος επιχείρησε να απαντήσει σε κάποιες από τις επικρίσεις, υπερασπιζόμενος την επιλογή του.

«Ακριβώς επειδή το “business as usual” (σ.σ. το “μια από τα ίδια”) δεν αποτελεί πλέον επιλογή υπό αυτές τις συνθήκες, για αυτό ταξιδεύω στο Πεκίνο», γράφει ο Σολτς στο άρθρο του.

«Η Κίνα παραμένει ένας σημαντικός επιχειρηματικός και εμπορικός εταίρος για τη Γερμανία και την Ευρώπη. Δεν θέλουμε να αποσυνδεθούμε από αυτήν. Αλλά τι είναι αυτό που θέλει η Κίνα;», διερωτάται ο Γερμανός καγκελάριος στο άρθρο του, τονίζοντας πως σε έναν πολυπολικό κόσμο αναδύονται «νέα κέντρα εξουσίας», με τα οποία η Γερμανία θα επιδιώξει συνεργασία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Κίνα επιχειρεί να ενισχύσει τον βαθμό εξάρτησης των δυτικών εταιρειών από αυτήν.

Πυρά από γερμανικά ΜΜΕ

Στα γερμανικά ΜΜΕ, η οργή για τη στάση του Όλαφ Σολτς ξεχειλίζει: «Μια επιπόλαιη συμφωνία θα ήταν αφελής και επικίνδυνη», αναφέρει σε σχόλιό της η Γερμανική Ραδιοφωνία. «Η Γερμανία συντηρεί το ταμπού της Ταϊβάν και υποκλίνεται στον Σι», γράφει η Welt.

«Ο Όλαφ Σολτς δεν εγκαταλείπει την Κίνα. Θα μάθει ποτέ η Ευρώπη;», διερωτάται το Politico. Στο ίδιο πνεύμα εκφράστηκε ακόμη και ο γερμανός ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ο οποίος έχει στο παρελθόν απολογηθεί για τα λάθη του στην πολιτική του Βερολίνου έναντι της Ρωσίας.

«Πρέπει να συναχθούν συμπεράσματα από τα λάθη της γερμανικής πολιτικής έναντι της Ρωσίας. Δεν πρέπει να έχουμε πλέον εμπιστοσύνη ότι μέσω των εμπορικών συναλλαγών θα επέλθουν οι αλλαγές που επιθυμούμε. Οι οικονομικές σχέσεις δεν καταλήγουν αυτομάτως σε πολιτική προσέγγιση», παραδέχθηκε ο κ. Σταϊνμάιερ και ζήτησε από την κυβέρνηση να περιορίσει τις μονομερείς εξαρτήσεις – και έναντι της Κίνας.

Σημειώνεται πως ο Σολτς θα έχει μαζί του «στρατό» γερμανών επιχειρηματιών, του μεγέθους της Volkswagen, της BMW, της BASF, της Merck της Deutsche Bank και της Bayer.

«Η απόφαση να ταξιδέψει στο Πεκίνο με αντιπροσωπεία ηγετών της βιομηχανίας είναι προβληματική», δήλωσε σχετικά στον Guardian ο Noah Barkin, ειδικός στις κινεζικές-γερμανικές σχέσεις στην αμερικανική ερευνητική εταιρεία Rhodium Group. «Είναι δύσκολο να στείλεις σκληρά μηνύματα για τη Ρωσία, την Ταϊβάν και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ οι διευθύνοντες σύμβουλοί κάθονται στο διπλανό δωμάτιο θέλοντας να μιλήσουν για επενδύσεις».

Επικίνδυνη ισορροπία

Από τη μία πλευρά, ο Όλαφ Σολτς επιδιώκει να ενισχύσει τους επιχειρηματικούς δεσμούς με τους Κινέζους, ενώ ταυτόχρονα διακηρύσσει την ανάγκη μεγαλύτερης αυτονομίας της χώρας του και της Ευρώπης. Σα να μην έφτανε αυτό, την ώρα που το Βερολίνο επιδιώκει την επαναπροσέγγιση με το Πεκίνο, οι ΗΠΑ εμπεδώνουν τη σχέση αντιπαλότητας με την Κίνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να αποφασίσει ποιο είναι το συμφέρον της.

Επιπλέον, το Βερολίνο και το Παρίσι φαίνονται αποφασισμένα να «απαντήσουν» στα μέτρα αθέμιτου ανταγωνισμού, με τα οποία η Ουάσιγκτον επιδιώκει να πείσει επιχειρήσεις να εγκαταλείψουν την Ευρώπη και να εγκατασταθούν στις ΗΠΑ.

Ο Γάλλος πρόεδρος περιέγραψε την κατάσταση με γλαφυρό τρόπο: «Έχουμε την Κίνα που προστατεύει τη βιομηχανία της, έχουμε τις ΗΠΑ που προστατεύουν τη βιομηχανία τους και έχουμε και την Ευρώπη που είναι ξέφραγο αμπέλι». Ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται τουλάχιστον να αντιλαμβάνεται ότι οι άλλες υπερδυνάμεις προετοιμάζονται ακόμη και για το τέλος της παγκοσμιοποίησης, του μοντέλου στο οποίο στηρίχθηκε τόσα χρόνια η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης και κυρίως της Γερμανίας. Το ζητούμενο πλέον είναι η αυτάρκεια και όχι η συνέργεια και οι ΗΠΑ μάλλον προηγούνται σε αυτή την κούρσα, καθώς διαθέτουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και το διεθνές αποθεματικό νόμισμα.

Επίσης, σχεδόν όλες οι μεγάλες εταιρίες ψηφιακής τεχνολογίας βρίσκονται σε αμερικανικό έδαφος. Αντίστοιχα η Κίνα αγοράζει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία και το Ιράν, ενώ έχει προ πολλού αποκηρύξει Twitter, Facebook και Google. Οι ελλείψεις της αφορούν τη μηχανολογία και τα χημικά – κλάδους στους οποίους διαπρέπουν οι Γερμανοί και για αυτό λοιπόν το Πεκίνο έχει κάθε συμφέρον να συνδέσει τα συμφέροντά τους μαζί του.

Η Γερμανία μοιάζει όμως να κάνει τα ίδια λάθη με την περίπτωση της Ρωσίας, δηλαδή να καθιστά την οικονομική εξάρτηση από κράτη που καταγγέλλονται ότι αδιαφορούν για το Διεθνές Δίκαιο μεγάλη. Επιπλέον, αν η διαμάχη Κίνας – Ταϊβάν οξυνθεί, τότε θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα, αφού από τις τριάντα πρώτες ύλες που η ΕΕ χαρακτηρίζει ως «ζωτικής σημασίας», οι 19 προέρχονται κυρίως από την Κίνα. Πρόκειται για κινητά τηλέφωνα, τσιπ υπολογιστών και λαμπτήρες LED μεταξύ άλλων. Έτσι, η ενεργειακή μετάβαση εξαρτάται (και) από τις προμήθειες από την Κίνα.

Ενδιαφέρον επίσης είναι το γεγονός πως η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ έχει περιγράψει την Κίνα ως «συστημικό αντίπαλο», αναφερόμενη ανοιχτά στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.