Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν εκτιμά τους καλά μορφωμένους κρατικούς αξιωματούχους και ιδιαίτερα αυτούς που είναι ανοιχτοί στον έξω κόσμο. Τους αποκαλεί «Αγαπητέ μου», μια κωδική ονομασία περιφρονητική για τους πολύ ευγενικούς, καλά εκπαιδευμένους, κοσμικούς διπλωμάτες και ιδιαίτερα τους δημόσιους υπαλλήλους που υπερασπίζονται επιδέξια τα συμφέροντα της χώρας του και όχι τα προσωπικά συμφέροντα του Προέδρου.

Μόνο ο Ερντογάν ξέρει τα πάντα και κάνει τα πάντα. Το τουρκικό προεδρικό καθεστώς, δηλαδή η απόλυτη υπεροχή του Ενός Ανδρός, μπορεί να λειτουργήσει καλά μόνο χάρη στις πολλαπλές ικανότητες και τη διορατικότητα του παντοδύναμου ηγέτη. Κάτι που δεν είναι καθόλου δεδομένο.

Αρκετοί σχολιαστές έχουν ήδη σημειώσει ότι το νέο σύστημα που ισχύει από το 2002 δεν χρειάζεται πλέον διπλωμάτες. Διότι η Άγκυρα προσπαθεί να επιλύσει τα εξωτερικά της προβλήματα κυρίως με στρατιωτικές μεθόδους (Κύπρος, Ιράκ, Συρία, Καύκασος, Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειος). Η κεντρική εξουσία χρειάζεται ισχυρό στρατό και όχι επιδέξιους διπλωμάτες για να διαπραγματευτεί, να επιλύσει ειρηνικά τις συγκρούσεις με τους γείτονές της.

Η διπλωματία, η οικονομική διοίκηση, οι ένοπλες δυνάμεις και η τεχνολογική μηχανική είναι σήμερα, αδιαμφισβήτητα οι 4 πυλώνες κάθε κράτους.

Ο κατάλογος των πρεσβευτών που όρισε ο Ερντογάν για τουλάχιστον δέκα χρόνια δείχνει ότι οι αντιπροσωπείες του τουρκικού κράτους στο εξωτερικό είναι μάλλον παρακλάδια του κυβερνώντος κόμματος ή φορείς της οικογένειας Ερντογάν. Οι πρεσβευτές καριέρας διαμαρτύρονται όλο και περισσότερο γιατί διορίζονται ως πρεσβευτές «προσωπικότητες» κοντά στον Πρόεδρο, που δεν έχουν διπλωματική κατάρτιση.

Τελευταία περίπτωση είναι αυτή της Προέδρου του Πανεπιστημίου της 9ης Σεπτεμβρίου (Σμύρνη), καθηγήτριας οικονομικών κας Nukhet Hotar. Ήδη πολύ δραστήρια από το 2002, πρώην Αντιπρόεδρος του AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, 264 έδρες από τις 598) ήταν βουλευτής 4 συνεχόμενες φορές. Όμως το 2020 έγινε στόχος έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου: Ο Πρόεδρος αρνήθηκε σαράντα φορές(!) να παράσχει τα έγγραφα που απαιτούσε το Δικαστήριο που την κατηγορεί για παρατυπία στη διαδικασία διορισμού στελεχών, έλλειψη τραπεζικών εγγράφων, απουσία των οικονομικών καταστάσεων. Η κ. Hotar είναι πλέον πρέσβειρα της Τουρκίας στην Ένωση για τη Μεσόγειο, η οποία εδρεύει στη Βαρκελώνη.

Ο κ. Egemen Bagis, πρώην ανεξάρτητος διερμηνέας στη Νέα Υόρκη για τον Πρόεδρο Ερντογάν, που αργότερα προήχθη σε Υπουργό αρμόδιο για τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, διορίστηκε πρεσβευτής στην Πράγα το 2019. Ο κ. Bagis κατηγορήθηκε από δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης για δωροδοκία στον Ιρανο-Τούρκο επιχειρηματία Ρέζα Ζαράπ, κατηγορούμενο για παραβίαση του αποκλεισμού στο Ιράν, δικάστηκε, καταδικάστηκε και έλαβε αμνηστία αργότερα χάρη στην ομολογία του από το δικαστήριο της Νέας Υόρκης.

Ο νεποτισμός απαιτεί: υπάρχουν και άλλες προσωπικότητες που διορίστηκαν ως πρεσβευτές ή ανώτεροι υπάλληλοι επειδή ήταν σχολικοί φίλοι του γιου του Ερντογάν.

Το κολέγιο İmam στο Kartal (Κωνσταντινούπολη) είναι πιο γνωστό στην Τουρκία από το Eton (Μεγάλη Βρετανία), το ENA (Γαλλία) ή το Χάρβαρντ (Ηνωμένες Πολιτείες) επειδή παρέχει στην κεντρική διοίκηση στελέχη υψηλής ποιότητας!

Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, που ιδρύθηκε το 1836, με επικεφαλής σήμερα τον πρώην αρχηγό πληροφοριών κ. Χακάν Φιντάν, αποφάσισε πρόσφατα να προσλάβει δικούς του υπαλλήλους, εκτός του επίσημου συστήματος που προσλαμβάνει δημόσιους υπαλλήλους. Ο πρώην επικεφαλής της διπλωματίας κ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι το υπουργείο διοργανώνει μαθήματα ξένων γλωσσών για τα στελέχη του. Πράγματι, αρκετές διμερείς συναντήσεις χρειάστηκε να καθυστερήσουν ή να ακυρωθούν λόγω της απουσίας διερμηνέων.

Ο κ. Αλέξης Αλεξανδρής, πρώην Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, πρέσβης και ακαδημαϊκός με ειδίκευση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, είχε ωστόσο συντάξει κατάλογο διπλωματών ελληνικής καταγωγής που υπηρέτησαν την Υψηλή Πύλη από το 1840 έως το 1912. Αυτοί οι υπήκοοι της Αυτοκρατορίας Οθωμανοί από το Φανάρι, μέλη της «Ευγενείας του Ρόβου», εξακολουθούσαν να υπερασπίζονται τα συμφέροντα της πολυεθνικής, πολυθρησκευτικής και πολυεθνικής αυτοκρατορίας ακόμη και μετά τη δημιουργία του Βασιλείου της Ελλάδας. Αληθινοί επαγγελματίες, μιλούσαν τουλάχιστον 4 γλώσσες άπταιστα, είχαν πολλά πανεπιστημιακά πτυχία και εκείνη την εποχή αποτελούσαν περισσότερο από το ένα τρίτο ολόκληρου του διπλωματικού σώματος και περισσότερα από 70 άτομα με τους Αρμένιους συναδέλφους τους. Αποτελούσαν επίσης την πλειοψηφία στο αυτοκρατορικό μεταφραστικό γραφείο (Les Dragomans).

«Κάποτε σεβαστή ακόμη και από τους συνομιλητές της, η σημερινή τουρκική διπλωματία έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά εξαιτίας των αλυτρωτικών και μη ρεαλιστικών φιλοδοξιών του Ερντογάν», πιστεύει ο καθηγητής Cengiz Aktar του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Ο αποχριστιανισμός, δηλαδή ο αφοπλισμός και ο αποελληνισμός αυτού του μηχανισμού από την περίοδο της Επιτροπής Ένωσης και Προόδου (1908-1918) που επιδίωξε το Κεμαλικό Έθνος-Κράτος, είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες αυτής της κατάρρευσης», κατέληξε.