Την περασμένη Τετάρτη, η Κωνσταντινούπολη βρισκόταν υπό απαγόρευση κυκλοφορίας επειδή η κυβέρνηση ήταν αποφασισμένη να αποτρέψει την πορεία της Πρωτομαγιάς στην πλατεία Ταξίμ. Το 1977, αυτή η πλατεία στο κέντρο της πόλης ήταν και πάλι ο τόπος ένοπλης επίθεσης των “δυνάμεων του σκότους” εναντίον εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών την 1η Μαΐου: Τουλάχιστον 34 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 300 τραυματίστηκαν.

Ads

Έκτοτε, η Ταξίμ, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στο πάρκο Γκεζί, το κέντρο των αυθόρμητων διαδηλώσεων της νεολαίας στα τέλη Μαΐου 2013, είχε γίνει το αγαπημένο μέρος για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς.

Η κυβέρνηση Ερντογάν ήταν αυτή που κήρυξε την 1η Μαΐου αργία το 2009, με την ονομασία “Ημέρα Εργασίας και Αλληλεγγύης”. Το καθεστώς του Ερντογάν ήθελε να απαγορεύσει την πλατεία από φόβο ότι η Πρωτομαγιά θα μετατρεπόταν σε διαδήλωση κατά του παλατιού του. Επιπλέον, το καθεστώς δεν επιθυμεί καθόλου την αναζωπύρωση του αιτήματος να κατονομαστούν, να δικαστούν και να τιμωρηθούν οι δράστες της Πρωτομαγιάς του 1977.

Ένα μήνα μετά τη νίκη της αντιπολίτευσης στις τοπικές εκλογές, το CHP, που είναι πλέον το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, το αριστερό εργατικό κέντρο DISK και το εργατικό κέντρο του δημόσιου τομέα KESK είχαν υποσχεθεί, παρά την απαγόρευση, να συναντηθούν στην πλατεία Ταξίμ.

Ads

Αλλά ο στρατός της αστυνομίας και των δυνάμεων ασφαλείας του Ερντογάν έχτισε το Σινικό Τείχος μπροστά από το υδραγωγείο της Βαλένθια, τον κύριο δρόμο εισόδου στο Ταξίμ. Χτισμένο τον 4ο αιώνα, το μνημείο  έχει μήκος 971 μέτρα και ύψος 30 μέτρα. Σειρές θωρακισμένων αστυνομικών με γκλομπ και όπλα στα χέρια εμπόδιζαν το δρόμο των διαδηλωτών. Έμοιαζε με σκηνές από τη Γερμανία της δεκαετίας του 1930. Περισσότερα από 270 άτομα τέθηκαν υπό κράτηση σε όλη την πόλη. Οι επικεφαλής της πορείας ενέδωσαν τελικά και οι χιλιάδες απογοητευμένοι διαδηλωτές πήγαν στα σπίτια τους.

Ο Οζγκούρ Οζέλ, ο νέος πρόεδρος του CHP, δέχθηκε σφοδρή κριτική από εκπροσώπους της αριστεράς: “Είπατε ότι θα διαδηλώσετε στην πλατεία Ταξίμ με κάθε κόστος”, “Η πρώτη προσπάθεια ήταν αποτυχημένη”, “Μετά από αυτή την ήττα θα πρέπει να ακυρώσετε τη συνάντησή σας με τον Ερντογάν”.

Το απόγευμα της Πέμπτης 2 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση εδώ και 8 χρόνια μεταξύ του Προέδρου και του ηγέτη της αντιπολίτευσης στην έδρα του κυβερνώντος κόμματος στην Άγκυρα.  Οι δύο ηγέτες μίλησαν για 95 λεπτά, αλλά δεν υπήρξε κοινή δήλωση όταν αποχώρησαν.

Τον Οκτώβριο του 2023, το τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι “η απαγόρευση της κυβέρνησης για τους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς στην πλατεία Ταξίμ παραβιάζει το δικαίωμα των συνδικάτων να οργανώνονται”. Αλλά για άλλη μια φορά, το καθεστώς αγνόησε την ετυμηγορία του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας.

Το 1921, όταν η Κωνσταντινούπολη βρισκόταν υπό γαλλοβρετανική κατοχή, τα συνδικάτα και οι εργαζόμενοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μπορούσαν να γιορτάσουν την Πρωτομαγιά, επισημαίνουν οι ιστορικοί.

Αρκετοί παρατηρητές είχαν ήδη προβλέψει τη σκλήρυνση του καθεστώτος μετά την εκλογική ήττα στις 31 Μαρτίου.

Ο Οκτάι Σαράλ, ο πρώην δήμαρχος της Οφ (Μαύρη Θάλασσα) και πρώην βουλευτής του Ερντογάν, ο οποίος τώρα είναι ο επικεφαλής σύμβουλος του προέδρου, ανάρτησε στον λογαριασμό του στο Χ την ακόλουθη αντίδραση προς τους διαδηλωτές: “Δεν αξίζετε τη δημοκρατία. Το κράτος πρέπει να κάνει τα πάντα, αλλιώς όλοι θα πεθάνουν”!

Αυτή τη στιγμή, μόνο το 14,7% των εργαζομένων στην Τουρκία είναι μέλη συνδικάτων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2023 από τη Διεθνή Συνομοσπονδία Συνδικάτων, η Τουρκία είναι η χώρα όπου τα δικαιώματα των συνδικάτων για την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων είναι τα πιο καταπιεσμένα.