Εβδομήντα χρόνια μετά την ίδρυση του ΝΑΤΟ, η στρατιωτική συμμαχία επέστρεψε στο πρώτο της σπίτι στο Λονδίνο σε μια σύνοδο που εν πολλοίς επιβεβαίωσε αυτό που ήδη είχε καταγραφεί το τελευταίο διάστημα. Η συμμαχία περνά μια βαθιά κρίση. Οι σχέσεις Τραμπ και Μακρόν βρίσκονται στα Τάρταρα, όπως απέδειξε η σύγκρουση που είχαν σε παγκόσμια μετάδοση κατά τη συνάντησή τους στην βρετανική πρωτεύουσα, ενώ οι συσχετισμοί αλλάζουν με «παίκτες», όπως ο απαιτητικός Ερντογάν να ταράζουν τα νερά. 

Ads

Η πολύπαθη Σύνοδος κορυφής για την 70η επέτειο του ΝΑΤΟ έληξε με ένα εξίσου πολύπαθο σύντομο κοινό ανακοινωθέν, στο οποίο τα 29 κράτη μέλη δηλώνουν την «αλληλεγγύη, ενότητα και συνοχή» τους, αναγνωρίζουν για πρώτη φορά την άνοδο της ισχύος της Κίνας ως μια «πρόκληση» και αναφέρονται στην «απειλή» που συνιστούν «οι επιθετικές ενέργειες» της Ρωσίας. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ υποστήριξε ότι η συνάντηση έγινε σε πολύ καλό κλίμα και ήταν εποικοδομητική αφού ελήφθησαν αποφάσεις, που σηματοδοτούν την επέτειο των 70 χρόνων, όχι απλά κοιτώντας το παρελθόν αλλά και το μέλλον, στο οποίο η συμμαχία συνεχίζει να προσαρμόζεται.

Παρά τα ευχολόγια όμως η αλήθεια είναι ότι το ΝΑΤΟ είναι διχασμένο. Επιπλέον, θα μπορούσε να πει κανείς ότι, όπως γράφει και το Spiegel, υπάρχουν δυο ΝΑΤΟ. Το ένα αποτελείται από μία καλοκουρδισμένη στρατιωτική μηχανή, η οποία διεξάγει κοινές ασκήσεις, αναπτύσσει σχέδια και εργάζεται από κοινού κάνοντας επίδειξη δύναμης στους εκτός ΝΑΤΟ ισχυρούς του πλανήτη. Κυρίως στη Ρωσία. Αυτό το ΝΑΤΟ έχει να επιδείξει έναν συνεχώς αυξανόμενο αμυντικό προϋπολογισμό και μετά από δεκαετίες συρρίκνωσης δείχνει και πάλι να γίνεται ισχυρό και λειτουργικότερο. Προσαρμόζεται επίσης στις νέες προκλήσεις που αφορούν κυρίως την κυβερνοασφάλεια και τα όπλα νέας γενιάς. 

Το δεύτερο ΝΑΤΟ, η δεύτερη πτυχή του δηλαδή, αφορά το πολιτικό κομμάτι της συμμαχίας. Και αυτό είναι δυσλειτουργικό. Ο Τραμπ ζητά από τα υπόλοιπα κράτη μέρη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες για το ΝΑΤΟ, βρίσκοντας απρόθυμες τόσο τη Γαλλία, όσο και τη Γερμανία. Παράλληλα εκτοξεύει απειλές ότι θα κηρύξει εμπορικό πόλεμο σε όποια κράτη – μέλη δεν τον υπακούσουν. Εκτός από τις απειλές του Τραμπ οι εταίροι του ΝΑΤΟ βρίσκονται επίσης αντιμέτωποι με έναν σύμμαχο του οποίου τις αποφάσεις μαθαίνουν από το twitter, ακόμη κι αν αυτές αφορούν το πράσινο φως που έδωσε στον Ερντογάν για εισβολή στη Συρία. 

Ads

Ο Ερντογάν από την πλευρά του εκμεταλλεύεται κάθε εκατοστό χώρου που του δίνεται. Πέρα από την προκλητική συμπεριφορά απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο, στη σύνοδο απείλησε με βέτο και συγκρούστηκε με τους συμμάχους του, οι οποίοι ενοχλούνται από το φλερτ του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Το ίδιο το θέμα της αντιμετώπισης της Ρωσίας είναι διχαστικό αφού κάποια κράτη μέλη την κατηγοριοποιούν ως εχθρό ενώ άλλα είναι υπέρ μιας προσέγγισης και μιας έναρξης στρατηγικού διαλόγου «χωρίς» αφέλειες, όπως η Γαλλία, κατά τον Μακρόν. 

Και στο ζήτημα της Κίνας, παρά το κοινό ανακοινωθέν, οι σύμμαχοι δεν είναι και τόσο… σύμμαχοι. Οι ΗΠΑ πιέζουν για μια σκληρή στάση από την αρχή του έτους. Ο Λευκός Οίκος επιθυμούσε ένα δόγμα που θα ταξινομούσε την Κίνα, ως μια επίδοξη οικονομική και στρατιωτική δύναμη, ως μια νέα απειλή για το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις, όπως η Γερμανία και η Γαλλία δεν θα ήθελαν να θέσουν σε κίνδυνο τις οικονομικές τους σχέσεις με τον «Κόκκινο Δράκο» και επομένως επιθυμούσαν μια πιο μετρήσιμη προσέγγιση. Έτσι η άνοδος ισχύος της Κίνας αναφέρεται ως πρόκληση ενώ δεν λαμβάνεται σαφής στάση απέναντί της. 

Είναι δεδομένο ότι οι επιμέρους διμερείς συμμαχίες, κυρίως οικονομικές, επηρεάζουν βαθιά το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Αυτό έγινε σαφές και με το παραπάνω στα 70κοστά γενέθλια του.