Την αρνητική αντίδραση χωρών, κυρίως της Δύσης, προκάλεσε η απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία δύο αυτονομιστικών περιοχών στην Ουκρανία, χωρίς όμως να λείπουν και τα κράτη που υιοθετούν μια πιο ουδέτερη στάση.

Αργά τη Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν διέταξε τα στρατεύματα να «διατηρήσουν την ειρήνη» στις αποσχισμένες περιοχές του Λουγκάνσκ και του Ντόνετσκ. Οι κινήσεις της Ρωσίας έρχονται εν μέσω μηνών έντασης σχετικά με τη στρατιωτική κινητοποίηση στα σύνορα της Ουκρανίας, η οποία έχει εγείρει φόβους για ανοιχτό πόλεμο.

Στο άκουσμα της ρωσικής ανακοίνωσης, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απηύθυνε διάγγελμα στους πολίτες, καταγγέλλοντας την παραβίαση «της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας» της Ουκρανίας. «Αναμένουμε από τους εταίρους μας βήματα ξεκάθαρης και αποτελεσματικής υποστήριξης», τόνισε στο διάγγελμά του. «Είναι πολύ σημαντικό να δούμε τώρα ποιος είναι αληθινός φίλος μας», πρόσθεσε ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους.

• Χώρες που καταδικάζουν τη ρωσική αναγνώριση

Με κριτήριο τις δηλώσεις Ζελένσκι, οι ηγέτες κρατών, καθώς και διεθνείς οργανισμοί που τάχθηκαν με το μέρος της ουκρανικής πλευράς, αντιδρώντας στην ανακοίνωση του Πούτιν, είναι:

ΗΠΑ: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν «καταδίκασε έντονα» την απόφαση του Πούτιν «να αναγνωρίσει σκοπίμως την «ανεξαρτησία»» των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας, δήλωσε ο Λευκός Οίκος. Ο Μπάιντεν δήλωσε επίσης στον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, «ότι οι ΗΠΑ θα απαντήσουν γρήγορα και αποφασιστικά, συγχρονισμένα με τους Συμμάχους και τους εταίρους τους, στην περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας».

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Σάκι δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «ανέμεναν μια τέτοια κίνηση από τη Ρωσία» και είναι «έτοιμες να απαντήσουν αμέσως».

«Ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα εκδώσει σύντομα ένα Εκτελεστικό Διάταγμα (ΕΟ) που θα απαγορεύει νέες επενδύσεις, εμπόριο και χρηματοδότηση από Αμερικανούς προς, από ή προς τις αυτονομιστικές περιοχές», είπε. Η Σάκη τόνισε περαιτέρω «αυτά τα μέτρα είναι ξεχωριστά και θα είναι επιπρόσθετα στα γρήγορα και αυστηρά οικονομικά μέτρα που προετοιμάζουμε σε συντονισμό με τους Συμμάχους και τους εταίρους σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία».

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι «η υποστήριξη των ΗΠΑ για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, καθώς και για την κυβέρνηση και τον λαό της Ουκρανίας είναι ακλόνητη».

Γερμανία: O υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Κρίστιαν Λίντνερ με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δήλωσε: «Παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο, ο Πούτιν απομονώνεται εις βάρος του ρωσικού λαού. Θα έχει ως αποτέλεσμα το ΝΑΤΟ και η ΕΕ να έρθουν πιο κοντά ως κοινότητες αξιών. Ενωμένοι και αλληλέγγυοι με την Ουκρανία και έχοντας εμπιστοσύνη στο νόμο».

Γαλλία: Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «με την αναγνώριση των αυτονομιστικών περιοχών στην ανατολική Ουκρανία, η Ρωσία παραβιάζει τις δεσμεύσεις της και υπονομεύει την κυριαρχία της Ουκρανίας. Καταδικάζω αυτή την απόφαση. Ζήτησα έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ευρωπαϊκές κυρώσεις».

Ηνωμένο Βασίλειο: Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι η κίνηση της Ρωσίας αποτελεί  «κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας και της ακεραιότητας της Ουκρανίας… αποκήρυξη της διαδικασίας και των συμφωνιών του Μινσκ.Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να σταθεί δίπλα στον λαό της Ουκρανίας με ένα πολύ ισχυρό πακέτο κυρώσεων».

Την ίδια στιγμή, η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Λιζ Τρας, με ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπογράμμισε ότι «η κίνηση σηματοδοτεί το τέλος της διαδικασίας του Μινσκ και αποτελεί παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ. Δεν θα επιτρέψουμε να μείνει ατιμώρητη η παραβίαση των διεθνών δεσμεύσεών της από τη Ρωσία».

Πολωνία: Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι ανέφερε πως «η απόφαση να αναγνωρίσουνε τις αυτοαποκαλούμενες «δημοκρατίες» είναι μια οριστική απόρριψη του διαλόγου και μια κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Πρόκειται για μια πράξη επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια κατηγορηματική απάντηση με τη μορφή άμεσων κυρώσεων».

Ιαπωνία: Η Ιαπωνία, τάσσεται με το μέρος της Δύσης και προειδοποιεί την Ρωσία για «ισχυρή απάντηση». Ο πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα είπε ότι οι ενέργειες της Ρωσίας παραβιάζουν «την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές».
«Εάν γίνει εισβολή, θα συντονίσουμε μια ισχυρή απάντηση, συμπεριλαμβανομένων κυρώσεων, συντονισμού με την ομάδα των G7 και τη διεθνή κοινότητα, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε στενά την κατάσταση», πρόσθεσε.

Αυστραλία: Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον χαρακτήρισε «ανοησίες» τους ισχυρισμούς του Πούτιν ότι τα στρατεύματα που στέλνονται στην ανατολική Ουκρανία ήταν ειρηνευτικές δυνάμεις.

«Δεν μπορούμε να έχουμε απειλές βίας για να ωφεληθούν οι θέσεις ενός έθνους έναντι άλλων», είπε. «Δεν είναι μια ειρηνική παγκόσμια τάξη πραγμάτων που θα το πετύχαινε αυτό. Και, επομένως, είναι σημαντικό οι χώρες που έχουν ομοϊδεάτες που καταγγέλλουν αυτό το είδος συμπεριφοράς να μένουν μαζί».

Διαβάστε επίσης: Υπουργείο Εξωτερικών για αναγνώριση του Ντονμπάς από την Ρωσία: «Κατάφορη παραβίαση θεμελιωδών αρχών του Διεθνούς Δικαίου»

• Διεθνείς οργανισμοί

Οι μεγαλύτεροι διεθνείς οργανισμοί, ΟΗΕ, ΝΑΤΟ και ΕΕ τάχθηκαν κατά της απόφασης του Κρεμλίνου, υποστηρίζοντας την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας:

ΝΑΤΟ: Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε «Καταδικάζω την απόφαση της Ρωσίας να επεκτείνει την αναγνώριση της αυτοαποκαλούμενης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ» και της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ». Αυτό υπονομεύει περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, διαβρώνει τις προσπάθειες για επίλυση της σύγκρουσης και παραβιάζει τις συμφωνίες του Μινσκ, στις οποίες η Ρωσία είναι μέρος».

ΟΗΕ: Ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε ότι «Ο Γενικός Γραμματέας θεωρεί ότι η απόφαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας αποτελεί παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας και δεν συνάδει με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. «Τα Ηνωμένα Έθνη, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης, παραμένουν πλήρως υποστηρικτές της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της».

ΕΕ: Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «η αναγνώριση των δύο αυτονομιστικών εδαφών στην Ουκρανία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και των συμφωνιών του Μινσκ.
«Η ΕΕ και οι εταίροι της θα αντιδράσουν με ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα σε αλληλεγγύη με την Ουκρανία».

• Χώρες με στενές σχέσεις με Ρωσία

​Ωστόσο, ισχυρές χώρες της Ανατολής κράτησαν μια πιο ουδέτερη στάση, αποφεύγοντας να καταδικάσουν της Ρωσία:

Κίνα: Το Πεκίνο –ένας από τους στενότερους συμμάχους της Ρωσίας– δεν πήρε θέση, αντίθετα κάλεσε όλα τα μέρη να «αποφύγουν οποιαδήποτε ενέργεια που μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις».

«Η τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία είναι αποτέλεσμα πολλών πολύπλοκων παραγόντων», είπε ο πρεσβευτής της Κίνας στον ΟΗΕ Ζανγκ Τζουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ιράν: Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Saeed Khatibzadeh είπε ότι το Ιράν παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην Ουκρανία, καλώντας όλες τις πλευρές να επιλύσουν το ζήτημα μέσω διαλόγου και να απόσχουν από οποιαδήποτε ενέργεια που θα αυξήσει τις εντάσεις. «Δυστυχώς, η παρέμβαση του ΝΑΤΟ και οι προκλητικές κινήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έχουν κάνει τις συνθήκες στην περιοχή πιο περίπλοκες», πρόσθεσε σε δήλωσή του.

Τουρκία: Με ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως «υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων, προτρέπουμε έντονα τους πολίτες μας να εγκαταλείψουν τις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Συνιστούμε στους πολίτες μας να επικοινωνήσουν με την Πρεσβεία μας στο Κίεβο όταν είναι απαραίτητο.»

Ινδία: Ο πρεσβευτής της Ινδίας στον ΟΗΕ προέτρεψε όλες τις πλευρές να επιδείξουν «συγκράτηση» ενόψει των αυξανόμενων εντάσεων.
«Άμεση προτεραιότητα είναι η αποκλιμάκωση των εντάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα νόμιμα συμφέροντα ασφαλείας όλων των χωρών και με στόχο τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή και πέραν αυτής», δήλωσε ο Τ.Σ. είπε ο Τιρουμούρτι.