Η νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ θα αποσύρει τις αξιώσεις της Πολωνίας για πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντί αυτών θα επιδιώξει άλλες μορφές αποζημίωσης, όπως η αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων ή η επένδυση στην αμοιβαία άμυνα, ανακοίνωσε ο υπουργός εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Euractiv, το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων είχε ξεκινήσει η προηγούμενη κυβέρνηση του συντηρητικού κόμματος PiS, η οποία έχασε την εξουσία τον περασμένο Δεκέμβριο.  Με διπλωματικό σημείωμα ΄που απέστειλε στο Βερολίνο, το 2022, απαίτησε αποζημιώσεις ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ωστόσο ο κεντροαριστερός συνασπισμός του Τουσκ δεν προτίθεται πλέον να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή επικαλούμενος νομικούς λόγους.

«Η προκάτοχός μου, η Άννα Φοτίγκα, απάντησε πριν από πολλά χρόνια σε κοινοβουλευτική έρευνα ότι η θέση της Πολωνίας είναι ότι οι αποζημιώσεις αναγνωρίστηκαν, ήδη, στο Πότσνταμ. Δυστυχώς, οικειοποιήθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση. Δυστυχώς, η νομική θέση είναι ότι οι αποζημιώσεις δεν μπορούν να αποκτηθούν», δήλωσε ο Σικόρσκι απαντώντας σε δημοσιογράφους παρουσία του Βρετανού ομολόγου του του Ντέιβιντ Κάμερον.

Το 1953, υπό την πίεση της Σοβιετικής Ένωσης, η κομμουνιστική κυβέρνηση της Πολωνίας παραιτήθηκε από κάθε αξίωση για πολεμικές αποζημιώσεις. Σκοπός της Μόσχας ήταν να απαλλάξει την Ανατολική Γερμανία, έναν ακόμη δορυφόρο της, από κάθε ευθύνη αναφέρει το Euractiv.

Η κυβέρνηση PiS ισχυρίστηκε ότι η συμφωνία ήταν άκυρη, επειδή η Πολωνία δεν μπορούσε να διαπραγματευτεί δίκαιη αποζημίωση σε μια περίοδο που εξαρτιόταν από την ΕΣΣΔ.

Διαφορετικές μορφές πολεμικών αποζημιώσεων

Η αποκατάσταση των θηριωδιών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελεί «σημαντικό ζήτημα» για τη νέα πολωνική κυβέρνηση, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Der Spiegel. Παρ’ όλα αυτά, ο Σικόρσκι επισημαίνει ότι η Πολωνία θα πρέπει να προσπαθήσει να πάρει «ό,τι είναι δυνατόν» από τη Γερμανία. Σύμφωνα με το Euractiv, ο πολωνός υπουργός εξωτερικών εννοεί κάποια άλλη μορφή αποζημίωσης για την ναζιστική κατοχή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Η Πολωνία υπήρξε θύμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δύο φορές: μία φορά από τη Γερμανία και στη συνέχει, μετά τον πόλεμο, όταν τα σοβιετικά στρατεύματα επέβαλαν τον κομμουνισμό στη χώρα» είπε στη συνέντευξη και πρόσθεσε  ότι το γεγονός αυτό άφησε την Πολωνία με τεράστιες υλικές απώλειες και δεκαετίες φτώχειας.

Τόνισε, επίσης, ότι ενώ το Βερολίνο θεωρεί ότι το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων προς τη Βαρσοβία έχει «κλείσει», εν τούτοις αναγνωρίζει την «ηθική ευθύνη» του για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής της Πολωνίας.

Σε ερώτηση σχετικά με το ποιες άλλες μορφές αποζημιώσεων θα ήθελε να δει, ο Πολωνός υπουργός εξωτερικών ανέφερε «ένα ορατό σημάδι» ως «κέντρο τεκμηρίωσης και διαλόγου που να αναγνωρίζει τα δεινά των Πολωνών και να είναι επίσης ένας τόπος μνήμης».

«Εξάλλου, οι Γερμανοί έχουν ελαττωματική μνήμη. Γνωρίζουν για το Ολοκαύτωμα, θυμούνται τον αποκλεισμό του Λένινγκραντ και του Στάλινγκραντ, αλλά έχουν ξεχάσει τι έκαναν στον άμαχο πληθυσμό της Πολωνίας», τόνισε.

Ερωτηθείς αν αυτό σήμαινε ότι η Πολωνία εγκαταλείπει επισήμως τις αξιώσεις της για αποζημιώσεις, απάντησε: «Αν το Βερολίνο θέλει να δώσει αυτά τα χρήματα – καλώς!  Θα συμφωνήσουμε ακόμη και σε κούρεμα αν τα χρήματα παραληφθούν μέχρι το τέλος του έτους».

«Αλλά σοβαρά, τα χρήματα είναι δύσκολο πράγμα σε περιόδους πολέμου και κρίσης. Ζητάμε από τη γερμανική κυβέρνηση να ετοιμάσει ένα πακέτο για να πείσει την κοινή γνώμη στην Πολωνία και να της δείξει ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το θέμα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση ενός από τα κατεστραμμένα κτίρια της Βαρσοβίας, ίσως το Παλάτι των Σαξόνων στην πλατεία Piłsudski, το οποίο δεν ανοικοδομήθηκε ποτέ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δήλωσε ο Σικόρσκι

Το Βερολίνο θα μπορούσε επίσης να χρηματοδοτήσει την ιατρική περίθαλψη για τους επιζώντες του πολέμου ή να επενδύσει στις αμυντικές δυνατότητες τόσο της Πολωνίας όσο και της Γερμανίας «ώστε να μπορέσουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας στην άμυνα κατά του Πούτιν» σημείωσε ο υπουργός.