Νεότερες ειδήσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποίησαν για την κατάρρευση του αφγανικού στρατού, παρά τις διαβεβαιώσεις του Μπάιντεν, προκαλούν τριγμούς και πολιτική αντιπαράθεση στην Ουάσιγκτον. Την ίδια στιγμή,  χιλιάδες Αφγανοί παραμένουν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, στο οποίο αμερικανικές δυνάμεις επανέκτησαν τον έλεγχο, ενώ στην πόλη επικρατεί αγωνία για τις επόμενες κινήσεις των Ταλιμπάν.
 
Οι απόρρητες εκτιμήσεις των αμερικανικών κατασκοπευτικών οργανισμών το καλοκαίρι έδιναν μια όλο και πιο ζοφερή εικόνα της προοπτικής κατάληψης του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, σύμφωνα με εν ενεργεία και πρώην Αμερικανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους. Το γεγονός ότι την ίδια στιγμή  ο πρόεδρος Μπάιντεν και οι σύμβουλοί του δήλωναν δημόσια ότι αυτό ήταν απίθανο να συμβεί τόσο γρήγορα, έχει πυροδοτήσει έντονη πολιτική αντιπαράθεση στην αμερικανική πρωτεύουσα. 
 
Τον Ιούλιο, πολλές αναφορές των υπηρεσιών πληροφοριών ήταν όλο και πιο απαισιόδοξες, αμφισβητώντας το αν αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας θα προέβαλαν σοβαρή αντίσταση και αν η κυβέρνηση θα μπορούσε να κρατηθεί στην πρωτεύουσα Καμπούλ. Αλλά ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε στις 8 Ιουλίου ότι η αφγανική κυβέρνηση είναι απίθανο να πέσει και ότι δεν θα υπάρξουν χαοτικές εκκενώσεις Αμερικανών, αντίστοιχες με αυτές στο τέλος του πολέμου του Βιετνάμ.
 
Ο προειδοποιήσεις το καλοκαίρι εγείρουν ερωτήματα, γράφουν οι New York Times. Γιατί οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν και οι στρατιωτικοί στο Αφγανιστάν αδιαφορούσαν για την τελική προώθηση των Ταλιμπάν στην Καμπούλ; Χώρια η  αποτυχία να διασφαλιστεί η ασφάλεια στο κεντρικό αεροδρόμιο με τη σπουδή να επιστρέψουν στην πατρίδα τους χιλιάδες στρατιώτες.
 
Μια έκθεση τον Ιούλιο – καθώς δεκάδες αφγανικές περιφέρειες έπεφταν και οι Ταλιμπάν πολιορκούσαν πολλές μεγάλες πόλεις – παρουσίασε τους αυξανόμενους κινδύνους για την Καμπούλ, σημειώνοντας ότι η αφγανική κυβέρνηση δεν ήταν προετοιμασμένη για επίθεση των Ταλιμπάν, σύμφωνα με πρόσωπο που είχε πρόσβαση σε πληροφορίες. 

Οι υπηρεσίες πληροφοριών προέβλεψαν ότι εάν οι Ταλιμπάν καταλάβουν πόλεις, μια παταγώδης κατάρρευση μπορεί να συμβεί γρήγορα και οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας κινδύνευαν να διαλυθούν. Δεν είναι σαφές εάν άλλες εκθέσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου παρουσίασαν μια πιο αισιόδοξη εικόνα σχετικά με την ικανότητα του αφγανικού στρατού και της κυβέρνησης στην Καμπούλ να αντέξουν τους αντάρτες, γράφει ο αμερικανικός τύπος.
 
Μια ιστορική ανάλυση που δόθηκε στο Κογκρέσο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ταλιμπάν είχαν πάρει μαθήματα από την κατάληψη της χώρας στη δεκαετία του 1990. Αυτή τη φορά, ανέφερε η έκθεση, θα εξασφάλιζαν πρώτα τη διέλευση των συνόρων, τη διοίκηση των πρωτευουσών των επαρχιών και θα καταλάμβαναν τμήματα του βορρά της χώρας πριν μεταβούν στην Καμπούλ. Μια πρόβλεψη που αποδείχθηκε ακριβής.
 
Αλλά οι βασικές αμερικανικές αποφάσεις ελήφθησαν πολύ πριν από τον Ιούλιο, όταν οι υπηρεσίες πληροφοριών συμφωνούσαν ότι η αφγανική κυβέρνηση θα μπορούσε να αντέξει για δύο χρόνια, πράγμα που θα άφηνε άφθονο χρόνο για μια ομαλή έξοδο. Στις 27 Απριλίου, όταν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέταξε την αποχώρηση του μη απαραίτητου προσωπικού από την πρεσβεία στην Καμπούλ, η συνολική εκτίμηση των υπηρεσιών πληροφοριών ήταν ότι η κατάληψη των Ταλιμπάν βρισκόταν τουλάχιστον 18 μήνες μακριά, σύμφωνα με αξιωματούχους της διοίκησης Μπάιντεν.

Λευκός Οίκος κατά υπηρεσιών πληροφοριών
 
Ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας , είπε ότι ακόμη και τον Ιούλιο, καθώς η κατάσταση έγινε πιο ασταθής, οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν προσέφεραν ποτέ σαφή πρόβλεψη για επικείμενη κατάληψη των Ταλιμπάν.
 
Μια εβδομάδα πριν από την πτώση της Καμπούλ, η γενική ανάλυση των υπηρεσιών πληροφοριών ήταν ότι η νίκη των Ταλιμπάν δεν ήταν ακόμη αναπόφευκτη, σύμφωνα με την ίδια πηγή. Οι αξιωματούχοι ανέφεραν επίσης ότι κατά τη διάρκεια των δηλώσεών του τον Ιούλιο, ο κ. Μπάιντεν πίεζε την αφγανική κυβέρνηση να κάνει τις παραχωρήσεις που, σύμφωνα με αναφορές των πληροφοριών, ήταν απαραίτητες για να αποφευχθεί η κατάρρευση της κυβέρνησης.
 
Εκπρόσωποι της C.I.A. και των  Εθνικών Υπηρεσιών Ασφαλείας αρνήθηκαν να συζητήσουν τις αξιολογήσεις που δόθηκαν στον Λευκό Οίκο.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του τη Δευτέρα, ο κ. Μπάιντεν είπε ότι η κυβέρνησή του «σχεδίαζε για κάθε ενδεχόμενο» στο Αφγανιστάν, αλλά ότι η κατάσταση «εκτυλίχθηκε πιο γρήγορα από ό, τι περιμέναμε».
 
Αντιμέτωποι με σαφή στοιχεία για την κατάρρευση των αφγανικών δυνάμεων, Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να ρίχνουν τις ευθύνες στις υπηρεσίες πληροφοριών, όπως και οι σχετικές δηλώσεις του Λευκού Οίκου. Τέτοιες κατηγορίες συχνά εμφανίζονται μετά από μεγάλες καταστροφές  εθνικής ασφάλειας, αλλά θα χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες για να προκύψει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη λήψη των αποφάσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν που οδήγησε στο χάος στην Καμπούλ τις τελευταίες ημέρες, σχολιάζουν οι New York Times.

Ρεπουμπλικάνοι κατά Μπάιντεν και “φίλια πυρά”

«Αυτί που βλέπουμε στο Αφγανιστάν είναι μια απροσμέτρητη καταστροφή. Η υποχώρηση της κυβέρνησης Μπάιντεν θα κηλιδώσει την υπόληψη των ΗΠΑ». δήλωσε ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία Μιτς Μακόνελ.

«Δεν ήταν ανάγκη να δούμε τις σκηνές  στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με τους Αφγανούς φίλους μας να σκαρφαλώνουν στα αεροπλάνα», σχολίασε ο Τζέισον Κρόου, Δημοκρατικός γερουσιαστής του Κολοράντο και βετεράνος του Αφγανιστάν.

Δύο Δημοκρατικοί από την Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, συνέταξαν επιστολή την οποία προσυπογράφουν 44 γερουσιαστές κι από τα δύο κόμματα στην οποία ζητούν από την κυβέρνηση Μπάιντεν να διευκολύνει την ασφαλή απομάκρυνση από το Αφγανιστάν γυναικών που έχουν διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στη δημόσια ζωή τα τελευταία 20 χρόνια και να επιτρέψει τη μετεγκατάστασή τους στις ΗΠΑ.

Αγωνία για την τύχη γυναικών και κοριτσιών

Ενώ ο αμερικανικός στρατός αποκατέστησε την τάξη στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ, δεν είναι σαφές αν οι Αφγανοί που θέλουν να  φύγουν  μπορούν να φτάσουν εκεί.

Οι ηγέτες των Ταλιμπάν εμφανίστηκαν σε διεθνή δίκτυα και σε συνέντευξη Τύπου, για να παράσχουν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα προβούν σε αντίποινα και να προσφέρουν ασαφείς διαβεβαιώσεις προς τις γυναίκες.

Την Τρίτη, ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής των Ταλιμπάν, Μουλά Γιακούμπ, επανέλαβε τις διαταγές ότι οι μαχητές στην Καμπούλ δεν πρέπει να εισέρχονται στα σπίτια των πολιτών ή να αρπάζουν περιουσίες. «Κανείς δεν επιτρέπεται να εισέλθει στο σπίτι κανενός, ιδιαίτερα στην Καμπούλ, όπου μπήκαμε πρόσφατα και η κατάσταση είναι νέα», είπε.

Ο κ. Γιακούμπ είπε: «Δεν υπάρχει άδεια να πάρουμε αυτοκίνητο ή σπίτι από κάποιον ή οτιδήποτε άλλο».Αλλά πρόσθεσε  ότι οι Ταλιμπάν θα μάζευαν όπλα και κυβερνητικές περιουσίες και ότι η λεηλασία της κρατικής περιουσίας ήταν προδοσία της χώρας..

Υπήρχαν όμως και δυσοίωνες ενδείξεις, ότι οι υποσχέσεις των Ταλιμπάν δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση επί τόπου.
Μαχητές των Ταλιμπάν ξεχύθηκαν στους δρόμους της Καμπούλ, οδηγώντας μοτοσικλέτες, αστυνομικά οχήματα και Humvees που είχαν κατασχεθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας. Ένοπλοι μαχητές κατέλαβαν το Κοινοβούλιο και μερικοί επισκέφθηκαν τα σπίτια κυβερνητικών αξιωματούχων, κατάσχεσαν περιουσίες και οχήματα, ενώ άλλοι έκαναν επίδειξη ελέγχου της κυκλοφορίας

Οι πωλητές φρούτων ήταν ξανά στους δρόμους και ορισμένα καταστήματα ήταν ανοιχτά. Όμως, οι κομάντος των ειδικών δυνάμεων είναι μεταξύ εκείνων που κρύβονται.

Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε ότι η οργάνωσή «λαμβάνει σοκαριστικές αναφορές για αυστηρούς περιορισμούς στα ανθρώπινα δικαιώματα» από όλη τη χώρα. «Ανησυχώ ιδιαίτερα για τις αυξανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των γυναικών και των κοριτσιών του Αφγανιστάν», είπε σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Σε ορισμένες περιοχές του Αφγανιστάν, έχει ειπωθεί στις γυναίκες να μην φεύγουν από το σπίτι χωρίς να συνοδεύονται από έναν άντρα συγγενή τους και τα σχολεία για κορίτσια έχουν κλείσει.

Η UNICEF  δήλωσε ότι οι Ταλιμπάν διόρισαν συντονιστές σε διάφορα μέρη της χώρας για να λειτουργήσουν ως σημεία επαφής ανθρωπιστικών ομάδων. Η UNICEF συναντήθηκε επίσης με έναν επίτροπο υγείας στη Χεράτ τη Δευτέρα και είπε ότι είχε ζητήσει από τις γυναίκες υπάλληλους του τμήματος υγείας να επιστρέψουν στη δουλειά τους.

Αλλά ο οργανισμός ανέφερε επίσης διφορούμενα  μηνύματα σε θέματα εκπαίδευσης για τα κορίτσια: Σε ορισμένες περιοχές, οι τοπικές αρχές των Ταλιμπάν δήλωσαν ότι περίμεναν καθοδήγηση από τους ηγέτες και σε άλλες περιοχές δήλωσαν ότι ήθελαν να λειτουργήσουν σχολεία για κορίτσια και αγόρια.

«Είμαστε προσεκτικά αισιόδοξοι για τη συνέχεια», δήλωσε ο Μουσταφά Μπεν Μεσαούντ, επικεφαλής επιχειρήσεων της UNICEF στην Καμπούλ, μέσω  βίντεο.