Η έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2014, η οποία εξετάζει και αναλύει το φαινόμενο της διαφθοράς παγκοσμίως, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ένταση του φαινομένου σε όλο τον κόσμο, σημειώνοντας μάλιστα ότι είναι ευθύνη όλων των κρατών να το πατάξουν.

Η έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2014 ταξινομεί 175 χώρες σε μια κλίμακα από το 0 έως το 100, αρχίζοντας από την πιο διεφθαρμένη και καταλήγοντας στην πιο αδιάφθορη. Η Ελλάδα φιγουράρει στην 69η θέση, σημειώνοντας σκορ 43/100, και ισοβαθμώντας με την Ιταλία και τη Βουλγαρία.

Ο Δείκτης Αντίληψης της Διαφθοράς (CPI) κατατάσσει τις χώρες και τις περιοχές με βάση το πόσο διεφθαρμένος θεωρείται ότι είναι ο δημόσιος τομέα τους. Είναι ένας σύνθετος δείκτης -ένας συνδυασμός δημοσκοπήσεων- με βάση τα δεδομένα που αφορούν τη δωροδοκία και συλλέγονται από διάφορους αξιόπιστους θεσμούς. Ο δείκτης αυτός  αντανακλά τις απόψεις των παρατηρητών από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των εμπειρογνωμόνων που ζουν και εργάζονται στις χώρες και στις περιοχές που αξιολογούνται. Είναι ο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενος δείκτης διαφθοράς σε όλο τον κόσμο.

Η διαφθορά αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για όλες τις οικονομίες του κόσμου. Αυτό που τονίζουν οι ειδικοί είναι ότι, η καταπολέμηση της διαφθοράς επιβάλλει τη συνεργασία των μεγάλων χρηματοπιστωτικών κέντρων, όπως η ΕΕ και οι ΗΠΑ, με τις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Έτσι, η Διεθνής Διαφάνεια καλεί τις χώρες όπου η διαφθορά του δημόσιου τομέα είναι περιορισμένη να σταματήσουν την ενθάρρυνση του φαινομένου, παίρνοντας μέτρα κατά του ξεπλύματος χρήματος και των μυστικών εταιριών συγκάλυψης της διαφθοράς.

Τα κακώς εξοπλισμένα σχολεία, η έλλειψη φαρμακευτικής περίθαλψης, και τα δικτατορικά καθεστώτα είναι μόνο μερικές από τις συνέπειες της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα των κρατών. Δωροδοκίες και παρασκηνιακές συμφωνίες δεν στερούν μόνο τους φυσικούς πόρους από τις πιο ευάλωτες ομάδες, αλλά υπονομεύουν τη δικαιοσύνη και την οικονομική ανάπτυξη, αποδυναμώνοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη του κοινού προς τις κυβερνήσεις και τους ηγέτες.

Η φετινή έρευνα βάζει στο μικροσκόπιο 175 χώρες. Σε μια κλίμακα από 0 (εξαιρετικά διεφθαρμένες) έως 100 (πολύ καθαρό) καμία χώρα δεν παίρνει τέλειο σκορ, ενώ  οι περισσότερες βρίσκονται πάνω από το 50. Με άλλα λόγια, πάνω από το μισό του πλανήτη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα διαφθοράς.

Πρώτες στην κατάταξη των πιο διεφθαρμένων χωρών βρίσκονται η Σομαλία, η Βόρειος Κορέα και το Αφγανιστάν.

Η Σομαλία βρίσκεται στην κορυφή της διαφθοράς, καθώς ουσιαστικά δεν υφίσταται ως λειτουργικό κράτος. Δεκάδες εκατομμύρια ξένης βοήθειας εξαφανίστηκαν, οι εταιρίες πληρώνουν μη θεσμοθετημένα ποσά σε αξιωματούχους για να κινηθούν «ανενόχλητες» και η κυβέρνηση δεν συλλέγει φόρους. Χωρίς έσοδα, το κράτος δεν πληρώνει τους υπαλλήλους του, οι οποίοι στρέφονται στο εμπόριο όπλων και σε άλλες παράνομες δραστηριότητες. Η Σομαλία αποτελεί, επίσης, τη βάση των al-Shabaab εξτρεμιστών, ενώ ο λαός υποφέρει εκτός από ληστείες και δολοφονίες και από φυσικές καταστροφές.

Η Βόρειος Κορέα ισοβαθμεί με τη Σομαλία, καθώς κυβερνάται από δικτάτορες και έχει τα υψηλότερα ποσοστά σε εξαγωγές ηρωίνης, αμφεταμινών και trafficking.

Το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει υψηλή εγκληματικότητα, ανασφάλεια, αδύναμη κυβέρνηση, έλλειψη υποδομών και τη δυσκολία της κυβέρνησης να επιβάλει τους νόμους σε όλα τα μέρη της χώρας. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση δεν υφίσταται για την υπόλοιπη χώρα πέραν της πρωτεύουσας, Καμπούλ, και διοικείται από ένα μείγμα αδίστακτων ηγετών και πολέμαρχων να βρίσκεται σε μόνιμες αντιπαραθέσεις.

Στην τέταρτη θέση των πιο διεφθαρμένων κρατών βρίσκεται το Σουδάν όπου κυριαρχεί η σκλαβιά και ο πόλεμος για το πετρέλαιο. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, απάτες, μίσος και απληστία αποτελούσαν πάντα την ιδανική φόρμουλα για απάνθρωπες συμπεριφορές και γι’ αυτό στο Σουδάν καταγράφονται ανθρωπιστικά επείγοντα περιστατικά.

Στην επόμενη θέση βρίσκεται το  Νότιο Σουδάν. Παρόλο που είναι μια καινούργια χώρα, μετά την ανεξαρτησία του το 2011, μέχρι στιγμής τα πράγματα  δεν πάνε και τόσο καλά γι’ αυτό. Οι εσωτερικές διαμάχες, η πείνα, οι θάνατοι και η φτώχια έχουν εκτοπίσει 1 εκατομμύριο ανθρώπους.

Πέμπτη πιο διεφθαρμένη χώρα είναι η η Λιβύη, η οποία κατακλύζεται από συγκρούσεις και αιματοχυσίες. Παράλληλα, είναι πολύ δύσκολο να κατηγοριοποιήσει κανείς τη δομή εξουσίας της, καθώς δε φαίνεται να έχει ένα λειτουργικό κράτος. Με τις εταιρίες της Δύσης να μην παρουσιάζουν κανένα δισταγμό στο να «βουτήξουν» κι αυτές στη διαφθορά, κλείνοντας πλούσια συμβόλαια με τη χώρα, η διαφθορά στη Λιβύη εκτείνεται από την οικονομία στο δικαστικό αλλά και στρατιωτικό σύστημα.

Τέλος, ακολουθεί το Ιράκ, με τα δισεκατομμύρια από τις εξαγωγές πετρελαίου να μοιράζονται σε ελάχιστα χέρια. Επιπλέον, πιστεύεται ότι υπάρχουν περίπου 50 χιλιάδες στρατιώτες φαντάσματα, ενώ μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές διαφθοράς  είναι η συλλογή μισθών από τους διοικητές του στρατού για στρατιώτες που δεν υπάρχουν.

Στην αντίπερα όχθη, δηλαδή στις λιγότερο διεφθαρμένες χώρες, βρίσκουμε τη Σκανδιναβία, με πρώτη τη Δανία. Ακολουθούν ο Καναδάς, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Νέα Ζηλανδία και η Ελβετία.

Σημαντικό είναι και το σχόλιο του προέδρου της Διεθνούς Διαφάνειας, José Ugaz, με το οποίο τονίζει ότι: «Οι ώρες με τα υψηλότερα ποσοστά διαφθοράς πρέπει να υιοθετήσουν ριζικά μέτρα κατά της διαφθοράς σε όφελος των λαών τους. Οι χώρες με το χαμηλότερο δείκτη διαφθοράς θα πρέπει να βεβαιωθούν ότι δεν εξάγουν διεφθαρμένες πρακτικές σε υπανάπτυκτες χώρες.»

Οι δωροδοκίες, οι πελατειακές σχέσεις, αλλά και η εν γένει στάση των οικονομικών και πολιτικών ελίτ διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο, σύμφωνα πάντα με τη Διεθνή Διαφάνεια, στην έξαρση των φαινομένων διαφθοράς ανά τον κόσμο.

«Οι ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες των οποίων οι κυβερνήσεις αρνούνται να είναι διαφανείς δημιουργούν μια κουλτούρα ατιμωρησίας στην οποία η διαφθορά ευημερεί», δήλωσε ο Χοσέ Ουγκάζ, νομικός και πρόεδρος του διεθνούς οργανισμού.

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=iNf2tv_aXNQ]

Ακολουθεί μια γενική επισκόπηση της κατάταξης για το 2014, ξεκινώντας από τη λιγότερο διεφθαρμένη χώρα:

1. Δανία (92 μονάδες)

2. Νέα Ζηλανδία 91

3. Φινλανδία 89

4. Σουηδία 87

5. Νορβηγία 86

6. Ελβετία 86

7. Σιγκαπούρη 84

8. Ολλανδία 83

9. Λουξεμβούργο 82

10. Καναδάς 81

(…)

12. Γερμανία 79

(…)

14. Βρετανία 78

15. Ιαπωνία 76

(…)

17. ΗΠΑ 74

(…)

26. Γαλλία 69

(…)

64. Τουρκία 45

(…)

69. Βραζιλία 43

69. Ελλάδα 43

(…)

85. Ινδία 38

(…)

100. Κίνα 36

(…)

136. Ρωσία 27

(…)

170. Ιράκ 16

171. Νότιο Σουδάν 15

172. Αφγανιστάν 12

173. Σουδάν 11

174. Βόρεια Κορέα 8

175. Σομαλία 8