Την ώρα που ο πλανήτης έχει στρέψει το βλέμμα του στην τραγωδία που εξελίσσεται στη Μέση Ανατολή και τη σφαγή στη Γάζα, η φωτιά του πολέμου στην Ουκρανία αναζωπυρώθηκε, αυτή τη φορά με τους Ρώσους να εκκινούν αντεπίθεση ευρείας κλίμακας, για πρώτη φορά μετά το περασμένο Καλοκαίρι και στο φόντο των, κατά κοινή ομολογία και στη Δύση, πενιχρότατων αποτελεσμάτων που είχε η ουκρανική αντεπίθεση.

Ads

Κομβικό σημείο αυτής της εξέλιξης είναι η, υπό προς το παρόν ουκρανικό έλεγχο πόλη Αβντέγιεφκα, στο κέντρο της Περιφέρειας του Ντονιέτσκ και βόρεια της ομώνυμης πρωτεύουσας, που έχει χαθεί από τον έλεγχο του Κιέβου ήδη από την έναρξη του ουκρανικού εμφυλίου, την άνοιξη του 2014.

Αβντέγιεφκα, όπως Μαριούπολη και Μπαχμούτ

Οι Ρώσοι ήδη συγκρίνουν την κατάσταση στην πόλη με τη Μαριούπολη, λίγο πριν την πτώση της. Οι Ουκρανοί, με την Μπαχμούτ, η οποία ήταν και η τελευταία μεγάλη επιτυχία των μισθοφόρων της «Βάγκνερ», πριν διαλυθούν με τον γνωστό δραματικό τρόπο.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, και οι δύο πλευρές συμφωνούν, ότι οι ουκρανικές δυνάμεις στην Αβντέγιεφκα βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση.

Ads

Τα ουκρανικά ΜΜΕ επικαλούνται τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες επιβεβαιώνουν, ότι ρωσικά στρατεύματα προσπαθούν τις τελευταίες εβδομάδες να περικυκλώσουν την πόλη.

Προσθέτουν ότι οι Ρώσοι κατάφεραν να προωθηθούν και να δημιουργήσουν προγεφυρώματα στο εργοστάσιο κοκ, μια σημαντική τακτική θέση βόρεια της πόλης.

Το εργοστάσιο βρίσκεται πάνω από τον κεντρικό δρόμο προς την πόλη, οπότε αν το καταλάβουν οι ρωσικές δυνάμεις, η Ουκρανία θα δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να εφοδιάζει τις δυνάμεις της.

Η νατοϊκή εκπαίδευση δεν απέτρεψε την ουκρανική καθήλωση

Ωστόσο, εκτός από την στρατηγική σημασία που έχει η πόλη στην εξέλιξη του πολέμου, η μάχη για την κατάληψή της αναδεικνύει το σύνολο των σοβαρών, δομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ουκρανικός στρατός, τα οποία έχουν δει το φως της δημοσιότητας στα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ, αλλά πλέον δεν κρύβονται ούτε από τον ουκρανικό στρατό, σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσουν μεγαλύτερη δυτική βοήθεια.

Η πιο πρόσφατη σχετική αναφορά έγινε στην μεγάλη ισπανική εφημερίδα El Pais, σε ανταπόκριση από το μέτωπο της Αβντέγιεφκα.

Η εφημερίδα μίλησε με αξιωματικούς της 47ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας του ουκρανικού στρατού, η οποία έχει αναλάβει την άμυνα της πόλης.

Είναι μία από τις ουκρανικές ταξιαρχίες που χρηματοδοτούνται, εξοπλίζονται και εκπαιδεύονται από ΝΑΤΟ.

Ένας από τους αξιωματικούς της, πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, πέρασε ένα χρόνο εκπαίδευσης πριν σταλεί στο μέτωπο, με τέσσερις μήνες εκπαίδευσης στη Γερμανία και τη Λιθουανία.

Πριν από τον πόλεμο, η πόλη είχε περισσότερους από 30.000 κατοίκους. Τώρα απόμειναν λιγότεροι από 2.000.

Ο αξιωματικός λέει ότι οι Ρώσοι, κυριαρχώντας στους δρόμους, μπορούν να εξασφαλίσουν την προέλαση των στρατευμάτων τους για να περικυκλώσουν την πόλη από τα βόρεια. Η επίθεση επικεντρώνεται στην περιοχή του εργοστασίου κοκ της πόλης, της μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής κοκ στην Ευρώπη.

Το πρόβλημα είναι ότι ο εχθρός έχει ήδη αποκτήσει πρόσβαση σε μια σιδηροδρομική γραμμή μήκους τριών χιλιομέτρων. «Συνεχίζουν να έρχονται, σε διμοιρίες των 10-15 ανδρών. Δεν σταματούν να μας επιτίθενται» λέει.

Οι απώλειες από τη ρωσική πλευρά είναι αμέτρητες, προσθέτει, αλλά και από την ουκρανική πλευρά είναι επίσης πολύ υψηλές: ο ίδιος έχασε ολόκληρη τη διμοιρία του, 17 στρατιώτες, σκοτωμένους και αιχμαλώτους.

Ο κύριος όγκος της 47ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας μεταφέρθηκε στην Αβντέγιεφκα στα μέσα Οκτωβρίου, όταν ξεκίνησε η ρωσική επίθεση για την κατάκτησή της. Ο ίδιος και οι άνδρες του είχαν προηγουμένως συμμετάσχει στην αποτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση του καλοκαιριού στο μέτωπο της Ζαπορίζια.

Η 47η Ταξιαρχία υπέφερε περισσότερο κατά τους τρεις πρώτους μήνες της αντεπίθεσης, όταν το Κίεβο επέλεξε μια στρατηγική επιθέσεων με μεγάλες τεθωρακισμένες φάλαγγες. Τα ρωσικά ναρκοπέδια και οι καλά οχυρωμένες άμυνες επιβράδυναν την προέλαση, ενώ το ρωσικό πυροβολικό και οι τα drone κατέστρεφαν εύκολα οχήματα και στρατεύματα.

Στρατιωτικές πηγές στο μέτωπο της Ζαπορίζια διαβεβαίωναν την εφημερίδα τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι η 47η έχασε πάνω από το 30% των στρατιωτών της, περίπου 2.000 από τους 5.000.

Ο αξιωματικός λέει ότι είδε 16 από τους συντρόφους του να πεθαίνουν.

«Αλλά συναισθηματικά είναι χειρότερα στην Αβντέγιεφκα», προσθέτει, «γιατί η άμυνα είναι ηθικά δυσκολότερη από την επίθεση, πρέπει να προσεύχεσαι, να κρύβεσαι στο χαράκωμα για τέσσερις μέρες για να μη σε σκοτώσει το πυροβολικό τους, και μετά να αντιστέκεσαι στην επίθεση και σε μια ακόμη επίθεση του πεζικού».

«Οι Ρώσοι είναι πιο προετοιμασμένοι για τον πόλεμο και για να πεθάνουν»

Οι ρωσικές απώλειες στην πολιορκία της Αβντίεβκα ανέρχονται σε εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα και χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, λένε οι Ουκρανοί.

Τα προφίλ προπαγάνδας του ουκρανικού στρατού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κοινοποιήσει πολυάριθμα βίντεο με τις καταστροφές που προκλήθηκαν στον εισβολέα, ιδίως με τα πυρομαχικά διασποράς που προμήθευσαν οι ΗΠΑ.

Αλλά ο αξιωματικός κουνάει το κεφάλι του αποδοκιμαστικά: εκτός από την εκπαίδευση των στρατευμάτων, λέει, οι Ρώσοι είναι ανώτεροι από κάθε άποψη και έχουν άφθονα μέσα.

Στη Ζαπορίζια, ο ίδιος κατάλαβε την κύρια διαφορά μεταξύ του στρατού του Κιέβου και της Μόσχας: η μονάδα του περικύκλωσε μια ρωσική θέση που υπερασπίζονταν στρατιώτες μιας αερομεταφερόμενης μεραρχίας. Τους τελείωσαν τα πυρομαχικά και οι Ουκρανοί τους προέτρεψαν επανειλημμένα να παραδοθούν, σύμφωνα με την αφήγησή του. Οι Ρώσοι ανατινάχτηκαν με χειροβομβίδες: «Δεν γνωρίζω κανέναν Ουκρανό που να το έχει κάνει αυτό. Έχουν διαφορετική αντίληψη για τη ζωή: οι Ρώσοι είναι πιο προετοιμασμένοι για τον πόλεμο και για να πεθάνουν».

Μείωση δύναμης πυρός

Παρά τη νατοϊκή βοήθεια, η δύναμη πυρός του ουκρανικού στρατού έχει μειωθεί δραματικά.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, αν τον Απρίλιο στη Μπαχμούτ και το καλοκαίρι στο Ορίχιβ – στο μέτωπο της Ζαπορίζια – έριχναν 100 με 150 βλήματα την ημέρα, στην Αβντέγιβκα μπορούν να ρίξουν 15 βλήματα, 10 φορές λιγότερα. Επιπλέον, από τη χρήση, τα όπλα χάνουν και την ακρίβειά τους. Έτσι, από περιθώριο σφάλματος επτά μέτρων στο στόχο, το περασμένο Καλοκαίρι, τώρα έφτασε τα 70 μέτρα.

Το πρόβλημα των πυρομαχικών είναι τεράστιο.

Η εφημερίδα τονίζει ότι οι σύμμαχοι του Κιέβου στο ΝΑΤΟ έχουν σχεδόν εξαντλήσει τα αποθέματα πυραύλων και η δυτική στρατιωτική βιομηχανία δεν θα είναι πλήρως λειτουργική για να εξοπλίσει τις χώρες τους και την Ουκρανία μέχρι το τέλος του 2024, σύμφωνα με εκτιμήσεις των επιτελικών του ουκρανικού στρατού και αμερικανικών και ευρωπαϊκών κέντρων αμυντικής ανάλυσης.

Η έλλειψη πυρομαχικών θα εξηγούσε επίσης ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της Ρωσίας στον πόλεμο, σύμφωνα με τον διοικητή μιας μονάδας όλμων της ουκρανικής 110ης ταξιαρχίας: τα χαρακώματα.

«Οι Ρώσοι δίνουν μεγάλη σημασία στη μηχανική των χαρακωμάτων”, λέει.

«Οι Ρώσοι προχωρούν 300 ή 500 μέτρα και σκάβουν, προχωρούν 300 μέτρα και σκάβουν πάλι. Τα χαρακώματά είναι βαθύτερα και ασφαλέστερα από τα δικά μας. Κερδίζουν έδαφος και το εξασφαλίζουν. Όταν καταλαμβάνουμε μια θέση τους είμαστε ευτυχείς γιατί είμαστε πιο ασφαλείς από ό,τι στη δική μας».

Ο ίδιος θεωρεί ότι η ικανότητα της Ρωσίας να κατασκευάζει τέτοια χαρακώματα οφείλεται στο γεγονός ότι ο ουκρανικός στρατός δεν διαθέτει αρκετά πυρομαχικά για να το αποτρέψει.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, ενώ στην αρχή του πολέμου οι όλμοι τους μπορούσαν να βάλουν ένα για κάθε τρία εχθρικά βλήματα, τώρα η διαφορά είναι ένα προς οκτώ. «Ούτε μπορούμε να επιχειρούμε για πολύ, επειδή οι αεροπορικές επιδρομές είναι συνεχείς», προσθέτει.

Ζαλούζνι: Τι χρειαζόμαστε για να νικήσουμε

Οι παραπάνω μαρτυρίες κατευθείαν από το πεδίο της μάχης, επιβεβαιώνονται και από τα πλέον επίσημα χείλη, από τον αρχηγό του ουκρανικού στρατού, στρατηγό, Βαλέρι Ζαλούζνι.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Economist ο στρατηγός εκτιμά ότι πλέον περάσαμε σε «πόλεμο θέσεων», δηλαδή στατικές και καταδιωκτικές μάχες, όπως στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε αντίθεση με τον πόλεμο «ελιγμών» της κίνησης και της ταχύτητας.

Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ωφελήσει τη Ρωσία, επιτρέποντάς της να ανασυγκροτήσει τη στρατιωτική της δύναμη, απειλώντας τελικά τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας και το ίδιο το κράτος.

Ο στρατηγός θεωρεί ότι ενώ τα βασικά όπλα, όπως οι πύραυλοι και τα βλήματα, παραμένουν απαραίτητα, οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας χρειάζονται βασικές στρατιωτικές δυνατότητες και τεχνολογίες για να ξεφύγουν από αυτό το είδος πολέμου.

►Αεροπορία

Η πιο σημαντική από αυτές είναι η αεροπορική ισχύς. Ο έλεγχος του ουρανού είναι απαραίτητος για τις χερσαίες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.

Η πολεμική αεροπορία της Ρωσίας έχει υποστεί τεράστιες απώλειες, αλλά διατηρεί σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Ουκρανίας και συνεχίζει να κατασκευάζει νέα αεροπλάνα.

«Αυτό το πλεονέκτημα έχει καταστήσει δυσκολότερη την πρόοδό μας. Τα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας εμποδίζουν όλο και περισσότερο τα αεροπλάνα μας να πετάξουν. Η δική μας άμυνα κάνει το ίδιο στη Ρωσία. Έτσι, τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν αναλάβει ένα μεγάλο μέρος του ρόλου της επανδρωμένης αεροπορίας όσον αφορά την αναγνώριση και τις αεροπορικές επιδρομές» λέει ο στρατηγός.

►Ηλεκτρονικός πόλεμος

Δεύτερη προτεραιότητα είναι ο ηλεκτρονικός πόλεμος, όπως η παρεμβολή σημάτων επικοινωνίας και πλοήγησης. «Είναι το κλειδί για τη νίκη στον πόλεμο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η Ρωσία εκσυγχρόνισε τις ηλεκτρονικές δυνάμεις της την τελευταία δεκαετία, δημιουργώντας έναν νέο κλάδο του στρατού της και κατασκευάζοντας 60 νέους τύπους εξοπλισμού. Μας ξεπερνά σε αυτόν τον τομέα: Το 65% των δικών μας πλατφορμών παρεμβολής στην αρχή του πολέμου είχαν παραχθεί επί σοβιετικής εποχής».

►Πυροβολικό

Το τρίτο ζήτημα είναι το πυροβολικό. «Όταν παραλάβαμε για πρώτη φορά δυτικά πυροβόλα πέρυσι, ήμασταν αρκετά επιτυχείς στον εντοπισμό και την καταστροφή του ρωσικού πυροβολικού. Αλλά η αποτελεσματικότητα όπλων όπως το Excalibur, ένα αμερικανικό βλήμα με GPS, έχει απενεργοποιηθεί δραματικά λόγω του βελτιωμένου ρωσικού ηλεκτρονικού πολέμου».

►Ναρκοπέδια

Το τέταρτο σημείο είναι η εκκαθάριση των ναρκοπεδίων. «Στην αρχή του πολέμου είχαμε περιορισμένο και ξεπερασμένο εξοπλισμό γι’ αυτό το σκοπό. Αλλά ακόμη και οι δυτικές προμήθειες, όπως τα νορβηγικά άρματα ναρκαλίευσης και οι πυραυλοκίνητες συσκευές, αποδείχθηκαν ανεπαρκείς δεδομένης της κλίμακας των ρωσικών ναρκοπεδίων, τα οποία εκτείνονται σε ορισμένα σημεία σε μήκος 20 χιλιομέτρων. Όταν παραβιάζουμε τα ναρκοπέδια, η Ρωσία τα αναπληρώνει γρήγορα με την εκτόξευση νέων ναρκών από απόσταση.

►Στρατιώτες

Η πέμπτη και τελευταία, αλλά όχι έσχατη, προτεραιότητα για τον στρατηγό, είναι η απάνδρωση του στρατού. «Δεν μπορούμε εύκολα να διαθέσουμε στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στο μέτωπο. Επιπλέον, η Ρωσία μπορεί να χτυπήσει τα κέντρα εκπαίδευσης. Και υπάρχουν κενά στη νομοθεσία μας που επιτρέπουν στους πολίτες να αποφεύγουν τις ευθύνες τους» λέει ο αρχηγός.

«Προσπαθούμε να διορθώσουμε αυτά τα προβλήματα. Εισάγουμε ένα ενιαίο μητρώο κληρωτών και πρέπει να διευρύνουμε την κατηγορία των πολιτών που μπορούν να κληθούν για εκπαίδευση ή επιστράτευση. Εισάγουμε επίσης μια “πρακτική άσκηση μάχης”, η οποία περιλαμβάνει την τοποθέτηση του νέου και εκπαιδευμένου προσωπικού σε έμπειρες μονάδες πρώτης γραμμής για την προετοιμασία του».

«Η Ρωσία δεν πρέπει να υποτιμάται. Έχει υποστεί βαριές απώλειες και έχει δαπανήσει πολλά πυρομαχικά. Αλλά θα έχει υπεροχή σε όπλα, εξοπλισμό, πυραύλους και πυρομαχικά για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα. Η αμυντική της βιομηχανία αυξάνει την παραγωγή της, παρά τις πρωτοφανείς κυρώσεις. Οι εταίροι μας στο ΝΑΤΟ αυξάνουν επίσης δραματικά την παραγωγική τους ικανότητα. Αλλά χρειάζεται τουλάχιστον ένας χρόνος για να γίνει αυτό και, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τα αεροσκάφη και τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου, δύο χρόνια», προσθέτει.

Το δημοσίευμα αναφέρει, ότι η πορεία της αντεπίθεσης υπονόμευσε τις ελπίδες της Δύσης ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει για να αποδείξει στους Ρώσους ότι δεν μπορούν να κερδίσουν τον πόλεμο, αναγκάζοντας τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, να διαπραγματευτεί.

Έχει επίσης υπονομεύσει την υπόθεση του στρατηγού Ζαλούζνι ότι θα μπορούσε να σταματήσει τη Ρωσία με την αφαίμαξη των στρατευμάτων της.

«Αυτό ήταν το λάθος μου. Η Ρωσία έχει χάσει τουλάχιστον 150.000 άνδρες. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα τέτοιες απώλειες θα είχαν σταματήσει τον πόλεμο», αλλά όχι την Ρωσία.