Έσπευσαν στην Ουκρανία κατά χιλιάδες να συνδράμουν σε έναν δίκαιο πόλεμο. Ανάμεσά τους πολλοί Αμερικανοί που υποσχέθηκαν να προσφέρουν στρατιωτική εμπειρία, χρήματα ή εφόδια. Στην πατρίδα τους, τα μέσα χαιρέτισαν την στράτευσή τους και  δωρητές τους υποστήριξαν με εκατομμύρια δολάρια.

Έναν χρόνο μετά, οι Νew York Times αποκαλύπτουν πολλές από αυτές τις ομάδες εθελοντών οι οποίες «πολεμούν» μεταξύ τους . Κάποιοι έχουν κατασπαταλήσει χρήματα ή έχουν υποδυθεί ρόλους που ποτέ δεν είχαν. Άλλοι έχουν ντυθεί με φιλανθρωπικό μανδύα, ενώ παράλληλα προσπαθούν να επωφεληθούν από τον πόλεμο.

Το δημοσίευμα των New York Times κάνει λόγο για απόστρατο αντισυνταγματάρχη από τη Βιρτζίνια που ελέγχεται από τις ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ για πιθανή παράνομη εξαγωγή στρατιωτικής τεχνολογίας. Πρώην στρατιώτης που πήγε μέχρι την Ουκρανία μόνο και μόνο για να αυτομολήσει στη Ρωσία. ‘Έναν άνδρα από το Κονέκτικατ που είπε ψέματα για τη στρατιωτική του εμπειρία,  δημοσίευε πληροφορίες αλλά και την ακριβή θέση του στο πεδίο της μάχης  και καυχιόταν για την εύκολη πρόσβασή του σε αμερικανικό οπλισμό.  Έναν πρώην οικοδόμος που κατέστρωσε σχέδιο για τη διακίνηση μαχητών από το Πακιστάν και το Ιράν με πλαστά διαβατήρια.

Σε μια άλλη περίεργη περίπτωση εμπλέκεται μία από τις μεγαλύτερες εθελοντικές ομάδες και ένας άνδρας από το Οχάιο, ο οποίος ισχυρίστηκε ψευδώς ότι ήταν πεζοναύτης των ΗΠΑ και ταυτόχρονα βοηθός διευθυντή του LongHorn Steakhouse. Η υπόθεση αφορά παλιότερο καυγά σε αυστραλιανό ριάλιτι.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα των New York Times, αυτοί οι άνθρωποι έχουν αποκτήσει πρόσβαση στην άμυνα της Ουκρανίας λόγω του διακριτικού ρόλου των Ηνωμένων Πολιτειών. Κοντολογίς, η κυβέρνηση Μπάιντεν στέλνει όπλα και χρήματα, αλλά όχι στρατό. Αυτό σημαίνει ότι άνθρωποι που δεν θα πλησίαζαν στο πεδίο της μάχης υπό τη διοίκηση του αμερικανικού στρατού, σήμερα δραστηριοποιούνται στο ουκρανικό μέτωπο. Συχνά, μάλιστα με πλήρη πρόσβαση σε
όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό.

Πολλοί από τους εθελοντές που έσπευσαν στην Ουκρανία το έκαναν ανιδιοτελώς και έδρασαν με ηρωισμό. Ορισμένοι έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί ξένοι εθελοντές διέσωσαν πολίτες, βοήθησαν τραυματίες και πολέμησαν με σθένος στο πλευρό των Ουκρανών. Άλλοι συγκέντρωσαν χρήματα για την αγορά εφοδίων.

Όμως στον μεγαλύτερο χερσαίο πόλεμο της Ευρώπης μετά το 1945, η προσέγγιση «κάνε το μόνος σου» δεν κάνει διάκριση μεταξύ εκπαιδευμένων εθελοντών και εκείνων που δεν έχουν τις δεξιότητες ή την πειθαρχία για να βοηθήσουν αποτελεσματικά.

Οι New York Times μετά από εκτενή έρευνά αποκαλύπτουν λάθη, ψέματα και διαμάχες που εμποδίζουν το έργο των εθελοντών που συνέρευσαν στην Ουκρανία μετά το κάλεσμα του προέδρου Ζελένσκι τον προηγούμενο Φλεβάρη.  «Κάθε φίλος της Ουκρανίας που θέλει να συμμετάσχει στην υπεράσπιση της χώρας, παρακαλώ να έρθει. Θα σας δώσουμε όπλα» είχε πει, τότε, ο Ουκρανός πρόεδρος.

Χιλιάδες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του. Κάποιοι εντάχθηκαν σε στρατιωτικές ομάδες όπως η Διεθνής Λεγεώνα, που δημιουργήθηκε στην Ουκρανία για ξένους μαχητές. Άλλοι είχαν υποστηρικτική δράση ή ανέλαβαν να συγκεντρώσουν χρήματα. Όπως αναφέρουν οι New York Times, με το Κίεβο να βρίσκεται υπό επίθεση, τα περιθώρια για λεπτομερή έλεγχο των εθελοντών που έφταναν στη χώρα ήταν στενά. Έτσι, άνθρωποι με προβληματικό παρελθόν, που είχαν δώσει ψευδή στοιχεία ή κατασκευασμένου στρατιωτικού μητρώου εντάχθηκαν τόσο στη Λεγεώνα όσο και σε άλλες εθελοντικές ομάδες.

Σε σχετική ερώτηση των New York Times στέλεχος του ουκρανικού στρατού δήλωσε ότι ήταν σε εγρήγορση επειδή Ρώσοι πράκτορες προσπαθούσαν τακτικά να διεισδύσουν σε ομάδες εθελοντών χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένα περιστατικά. «Ερευνήσαμε τέτοιες περιπτώσεις και τις παραδώσαμε στις διωκτικές αρχές», δήλωσε ο Andriy Cherniak, εκπρόσωπος της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών.

Χιλιάδες ψέματα

Ένας από τους πιο γνωστούς Αμερικανούς εθελοντές είναι ο James Vasquez. Λίγες ημέρες μετά την εισβολή, ο Vasquez, ένας εργολάβος στο Κονέκτικατ, ανακοίνωσε ότι θα έφευγε για την Ουκρανία. Η τοπική εφημερίδα στην πόλη του εξήρε τον πρώην λοχία του αμερικανικού στρατού που παράτησε δουλειά και οικογένεια για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Ο άνθρωπος αυτός, όπως περιγράφει το δημοσίευμα των New York Times έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο βίντεο από το πεδίο της μάχης μεταδίδοντας την ακριβή τοποθεσία της μονάδας του. Επικαλέστηκε το «στρατιωτικό παρελθόν» του για να ζητήσει δωρεές. «Ήμουν στο Κουβέιτ κατά τη διάρκεια της Καταιγίδας της Ερήμου και στο Ιράκ μετά την 11η Σεπτεμβρίου», δήλωσε ο Vasquez σε βίντεο που έφτιαξε με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων.

«Στην πραγματικότητα, δεν είχε πάει ποτέ στο Κουβέιτ, το Ιράκ ή οπουδήποτε αλλού», δήλωσε εκπρόσωπος του Πενταγώνου. Ειδικευόταν στις επισκευές καυσίμων και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Έφυγε από τον στρατό όχι ως λοχίας, όπως ισχυρίστηκε, αλλά ως απλός οπλίτης πρώτης τάξης.

Παρόλα αυτά, ο Vasquez είχε εύκολη πρόσβαση σε όπλα.  Από πού προέρχονταν αυτά; «Δεν είμαι ακριβώς σίγουρος», δήλωσε ο ίδιος σε ένα γραπτό μήνυμα. Τα τουφέκια, πρόσθεσε, ήταν «ολοκαίνουργια, του κουτιού και έχουμε πολλά απ’ αυτά». Έγραψε, επίσης, στο Twitter ότι δεν θα έπρεπε να ανησυχεί για τους διεθνείς κανόνες πολέμου ενώ βρίσκεται στην Ουκρανία.
Πολεμούσε στο πλευρό των Λύκων του Ντα Βίντσι, ενός ουκρανικού ακροδεξιού τάγματος, μέχρι την περασμένη εβδομάδα, όταν οι New
York Times διερεύνησαν τους ψευδείς ισχυρισμούς του περί στρατιωτικής θητείας. Αμέσως απενεργοποίησε τον λογαριασμό του στο Twitter και δήλωσε ότι ενδέχεται να εγκαταλείψει την Ουκρανία επειδή οι αρχές ανακάλυψαν ότι πολεμούσε χωρίς τα απαιτούμενα στρατιωτικά έγγραφα.

Ο Vasquez δήλωσε ότι παραποίησε το στρατιωτικό του μητρώο. Παραδέχθηκε ότι τον έδιωξαν από τον στρατό, αλλά θέλησε να αποκαλύψει τον λόγο. «Έπρεπε να πω ένα σωρό ψέματα για να προχωρήσω», δήλωσε σε συνέντευξή του. «Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι θα έφτανα ως εδώ».

Δημόσιες διαμάχες

Σύμφωνα με στέλεχος της Διεθνούς Λεγεώνας στις αρχές του πολέμου ο έλεγχος των εθελοντών  ήταν πλημμελής. Έτσι, Πολωνός φυγάς που είχε φυλακιστεί στην Ουκρανία για παραβάσεις περί οπλοφορίας πήρε θέση επικεφαλής στις τάξεις της Λεγεώνας. Στρατιώτες δήλωσαν στην εφημερίδα The Kyiv Independent ότι είχε υπεξαιρέσει προμήθειες, παρενοχλούσε γυναίκες και απειλούσε τους στρατιώτες του.
Στην αρχή οι Ουκρανοί επαίρονταν για 20.000 δυνητικούς εθελοντές στη Λεγεώνα. Στην πραγματικότητα, όμως, κατατάχθηκαν πολύ λιγότεροι. Σήμερα, οι εθελοντές της Λεγεώνας είναι περίπου 1.500 δήλωσαν στους New York Times πηγές με γνώση της οργάνωσης.

Ορισμένοι από αυτούς είναι έμπειροι μαχητές που εργάζονται στο πλαίσιο των αμυντικών υπηρεσιών πληροφοριών της Ουκρανίας. Ωστόσο, το δημοσίευμα των New York Times αναφέρει προβλήματα που έφτασαν σε υψηλό επίπεδο. Ένας πρώην στρατιώτης, ο John McIntyre εκδιώχτηκε από τη Λεγεώνα λόγω κακής συμπεριφοράς. Ο McIntyre αυτομόλησε στη Ρωσία  και εμφανίστηκε πρόσφατα στην κρατική τηλεόραση όπου ειπώθηκε ότι παρείχε στρατιωτικές πληροφορίες στη Μόσχα.

Σύμφωνα με την Counter Extremism Project, μία οργάνωση κατά του εξτρεμισμού με έδρα την Ουάσιγκτον, η Λεγεώνα και οι ομάδες που σχετίζονται με αυτή «συνεχίζουν να διαθέτουν άτομα ακατάλληλα για την εκτέλεση των καθηκόντων τους».

Ο Malcolm Nance, πρώην αναλυτής του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού και σχολιαστής του MSNBC, πήγε στην Ουκρανία πέρυσι προκειμένου να εκπονήσει ένα Σχέδιο για να φέρει τάξη και πειθαρχία στη Λεγεώνα. Όπως επισημαίνουν οι New York Times, αντ’ αυτού, μπλέχτηκε σε μια βρώμικη, μάχη εξουσίας που εξελίσσεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter, όπου ο Nance χλεύασε έναν πρώην σύντροφό του ως «χοντρό» και συνεργάτη «απατεώνα».

Κατηγόρησε για απάτη μια φιλο-ουκρανική ομάδα συγκέντρωσης χρημάτων, χωρίς να παράσχει καμία απόδειξη. Αφού διαπληκτίστηκε με δύο διοικητικούς υπευθύνους της Λεγεώνας, ο Nance συνέταξε έκθεση «αντικατασκοπείας» επιδιώκοντας την απόλυσή τους. Κεντρικό σημείο αυτής της έκθεσης είναι η κατηγορία ότι ένα στέλεχος της Λεγεώνας, η Emese Abigail Fayk, προσπάθησε με απάτη να αγοράσει ένα σπίτι σε ένα τηλεοπτικό ριάλιτι της Αυστραλίας. Τη χαρακτήρισε ως «πιθανή Ρωσίδα κατάσκοπο», χωρίς να παρέχει καμία αποδείξεις. Η Fayk αρνήθηκε τις κατηγορίες και παραμένει στη Λεγεώνα.

Ο Nance δήλωσε ότι ως μέλος της Λεγεώνας με παρελθόν στις μυστικές υπηρεσίες, «αισθάνθηκε την υποχρέωση να αναφέρει στην ουκρανική αντικατασκοπεία τις ανησυχίες του»

Η διαμάχη φτάνει στον πυρήνα του ποιος είναι αξιόπιστος ώστε να μιλάει και να συγκεντρώνει χρήματα για τη Λεγεώνα.

Σήμερα έχει εγκαταλείψει την Ουκρανία, αλλά συνεχίζει τη συγκέντρωση χρημάτων με μια νέα ομάδα συνεργατών. Ένας από αυτούς, ο Ben Lackey, πρώην μέλος της Λεγεώνας παραδέχτηκε ότι έδωσε ψευδή στοιχεία σχετικά με την στρατιωτική του εμπειρία προκειμένου να ενταχθεί στη Λεγεώνα.

Ο Ryan Routh, πρώην οικοδόμος από τη Νέα Υόρκη, προσπαθεί να στρατολογήσει Αφγανούς στρατιώτες που διέφυγαν από τους Ταλιμπάν, ενώ σύμφωνα με δηλώσεις του σχεδιάζει να τους μετακινήσει με πλαστά διαβατήρια από το Πακιστάν και το Ιράν στην Ουκρανία. Όπως ανέφερε στους New York Times δεκάδες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.

Δεν είναι σαφές αν τα κατάφερε, αλλά πρώην Αφγανός στρατιώτης δήλωσε ότι είχε έρθει σε επαφή μαζί του και ότι προκειμένου να διαφύγει από το Ιράν όπου ζούσε παράνομα, θα τον ενδιέφερε να πολεμήσει στην Ουκρανία.

Δωρεές καταλήγουν σε λάθος χέρια

Ο Grady Williams, 65χρονος συνταξιούχος μηχανικός χωρίς καμία  στρατιωτική εμπειρία και με μια καταδίκη για μεθαμφεταμίνη από το 2019, ήταν εθελοντής ξεναγός στο ράντσο του Ronald Reagan στη Santa Barbara όταν άκουσε το κάλεσμα του προέδρου Ζελένσκι προς τους εθελοντές.

«Χειριζόμουν όπλο από τα 13 μου», είπε σε συνέντευξή του. Σύμφωνα με το άρθρο των New York Times πέταξε στην Πολωνία, έκανε ωτοστόπ μέχρι την Ουκρανία και πήρε το τρένο για το Κίεβο. Έπεσε πάνω σε δύο Αμερικανούς με στρατιωτικό εξοπλισμό και πήγε μαζί τους.

Οι εθελοντές οδήγησαν τον Williams σε μια βάση κοντά στο μέτωπο και του έδωσαν όπλο. Μέρες αργότερα, είπε, παραλίγο να ανατιναχτεί ενώ πολεμούσε μαζί με Ουκρανούς στρατιώτες από ένα χαράκωμα κοντά στην Μπούτσα. Μέσα σε μια εβδομάδα, οι Ουκρανοί κατάλαβαν ότι δεν είχε στρατολογηθεί με τις απαραίτητες διαδικασίες και τον έστειλε πίσω στο Κίεβο.

Από εκεί κατέληξε να συγκεντρώνει χρήματα για εθελοντές από τη Δημοκρατία της Γεωργίας. Συγκέντρωσε περίπου 16.000 δολάρια, λέγοντας ότι με τα χρήματα αυτά θα αγόραζαν ηλεκτρικές μοτοσικλέτες για τους μαχητές. Όμως οι Γεωργιανοί τον έδιωξαν αφού ήρθε σε σύγκρουση με άλλο εθελοντή. Όπως δήλωσε ξόδεψε περίπου 6.900 δολάρια σε προκαταβολές για τις μοτοσικλέτες και τα υπόλοιπα για τα ταξίδια του και άλλα λοιπά έξοδα.