Τα πρώτα 10 χρόνια του 21ου αιώνα σημαδεύτηκαν από κρίσεις. Εξτρεμιστές Ισλαμιστές επιτέθηκαν στη Νέα Υόρκη, το οικονομικό σύστημα κατέρρευσε, το κλίμα απειλείται με καταστροφή και η δημοκρατία έχασε κάμποση από την υπόστασή της. Αναδημοσιεύονται σημεία από δημοσίευμα στο γερμανικό περιοδικό, Der Spiegel, για τη 10ετία που πέρασε.

Ads

Ειρωνικά, η νέα 10ετία ξεκίνησε με μεγάλες ελπίδες. Η –καθοδηγούμενη από το Διαδίκτυο- οικονομία υπόσχονταν νέα πλούτη, με τους Γερμανούς, οι οποίοι είναι γνωστοί για την επιφυλακτικότητά τους, να τοποθετούν τα χρήματά τους σε μετοχές, που σήμαινε ότι ήταν αισιόδοξοι.

Ωστόσο, πολύ σύντομα, αεροπλάνα που βρέθηκαν υπό τον έλεγχο εξτρεμιστών Ισλαμιστών, ισοπέδωσαν το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, στη Νέα Υόρκη. Ήταν το τέλος του τέλους της ιστορίας. Από εδώ και στο εξής, η 10ετία θα συνδέονταν με απώλειες. Απώλειες σε ειρήνη, ανάπτυξη και δημοκρατία.

Η κρίση της 11ης Σεπτεμβρίου

Μετά το τρομοκρατικό «χτύπημα» στη Νέα Υόρκη, το Πεντάγωνο και την Ουάσιγκτον, η παγκόσμια υπερδύναμη τραυματίστηκε και η ο αμερικανικός φόβος δρομολόγησε εξελίξεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Μπάρακ Ομπάμα θα μιλούσε στη συνέχεια για την «πολιτική του φόβου» που εφαρμόστηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Ads

Οποιοσδήποτε διαφωνούσε με την κυβέρνηση Μπους, ήταν αντικείμενο υποψίας. Ποτέ ξανά στο παρελθόν δεν τέθηκαν τόσο πολλοί άνθρωποι υπό τηλεφωνική παρακολούθηση, όσο την τελευταία 10ετία. Το πνεύμα της «πρόληψης» καθιστά κάθε πολίτη ύποπτο. Το σλόγκαν που επικράτησε τη δεκαετία του 2000 ήταν «πρώτα η ασφάλεια».

Παράλληλα, μετά την 11η Σεπτεμβρίου, οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους πρώτα επιτέθηκαν στο Αφγανιστάν και ύστερα στο Ιράκ. Δύο μέτωπα τα οποία ουσιαστικά παραμένουν «ανοιχτά». Πρόκειται για μία 10ετία διαρκούς πολέμου.

Η οικονομική κρίση

Στη μέση του 2008, μία γιγαντιαία φούσκα, που είχε αναπτυχθεί στην αμερικανική αγορά ακινήτων, έσκασε. Οι επιπτώσεις λειτούργησαν ως ντόμινο στις τράπεζες και η λεγόμενη πραγματική οικονομία κατέρρευσε. Στη Γερμανία, το τέλος του 2008, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν βυθίστηκε κατά 4,5%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη μείωση στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, για την Κίνα, η παγκόσμια κατάρρευση των αγορών εξαγωγών ήταν μια ευκαιρία για να ικανοποιήσει την ανάγκη επενδύσεων στο εσωτερικό της γιγαντιαίας χώρας. Η κινεζική οικονομία αναμένεται να μεγεθυνθεί κατά 8% το 2010.

Η κλιματική κρίση

Το 2007, οι προβλέψεις για την αύξηση θερμοκρασίας της γης έκαναν λόγο για 6,4 βαθμούς κελσίου (έναντι 5,8 το 2001), με καταστροφικά αποτελέσματα για το περιβάλλον. Οι επιστήμονες είναι σαφείς: Ο άνθρωπος σήμερα αγοράζει και οδηγείται στην καταστροφή.

Το ερώτημα που κυριαρχεί στο τέλος της 10ετίας είναι αν ο δυτικός τρόπος ζωής, που βασίζεται στην ανάγκη για ταχύτερα αυτοκίνητα, μεγαλύτερα σπίτια, μακρύτερα ταξίδια και αυξανόμενη κατανάλωση, είναι σήμερα ο σωστός.

Η κρίση της δημοκρατίας

Το Σεπτέμβριο του 2007, δημοσιεύθηκε ένα γράμμα που καλούσε τη διεθνή κοινότητα να διαχειριστεί την κατάσταση με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα, η οποία θα φιλοξενούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι συντάκτες της ανοιχτής επιστολής, Teng Biao και Hu Jia, τιμωρήθηκαν με 3,5 χρόνια φυλάκιση και αφαίρεση άδειας δικηγορίας, αντίστοιχα.

Ακτιβιστές διαμαρτύρονται για τη μεταχείρισή τους στα χέρια των κινεζικών αρχών, μαζί με μια μερίδα πολιτικών, ωστόσο, η Κίνα είναι πολύ μεγάλη και πολύ σημαντική για να αποτελέσει αντικείμενο σκληρής κριτικής. Στο μεταξύ, τίποτα δεν έπληξε περισσότερο την υπόσταση της δημοκρατίας, όσο οι φυλακές -υπό την εποπτεία των αμερικανικών αρχών- Αμπού Γκράιμπ (Ιράκ) και Γκουαντάναμο (Κούβα).

Η ευφορία του Διαδικτύου

Ο αριθμός των χρηστών Ίντερνετ έχει ανέλθει σε περίπου 1,7 δις. Τα 2/3 των Γερμανών είναι σήμερα online. Η χρήση της μεγαλύτερης μηχανής αναζήτησης, Google, οδήγησε ακόμη και στην καθιέρωση σχετικού ρήματος. Το Διαδίκτυο προσφέρει ελπίδα.