Μακό, ράσα και σακούλες. Μονά  παπούτσια, παρδαλά κοστούμια και μάσκες διαφόρων ειδών. Σκισμένα  ρούχα και ξεβρακώματα κάθε είδους. Κι ένα σακάκι γεμάτο Ελλάδα. Είναι τα ρούχα που έντυσαν [κι έγδυσαν] τη χρονιά που σε λίγο τελειώνει.
Στη γειτονιά μας και τον κόσμο.

Ένα ζευγάρι λευκά παπουτσάκια με μπαρέτες και φιογκάκια, δίπλα σε ένα μπουκέτο λουλούδια. Για την τετράχρονη Έφη που δεν πρόλαβε να τα φορέσει. Ένα απόγευμα του Μάρτη, εντελώς ξαφνικά κι ανεξήγητα [;] μια μητέρα βγαίνει στο μπαλκόνι της στον Νέο Κόσμο, πετάει την κόρη της από τον 5ο όροφο κι ύστερα πέφτει κι εκείνη. «Βουτιά από ψηλά σε τσιμεντένια θάλασσα».

Το νέο προσθετικό μέλος του Άχμεντ. Δεν είναι ρούχο, αλλά φοριέται κι αυτό. Συρία – Αφγανιστάν, φοριούνται πολύ κάτι τέτοια αξεσουάρ. Σε μεγάλους και παιδιά. Το video με τον πεντάχρονο Άχμεντ που αρχίζει αμέσως να χορεύει μόλις το εφαρμόζει στο ποδαράκι του έγινε viral τον Μάιο. Ίσως γιατί «ζούμε μέσα σε ένα όνειρο που τρίζει σαν το ξύλινο ποδάρι του παιδιού μας».

Μια μπλούζα superman κάτω από τη φανέλα του ΠΑΟΚ φορεμένη από τον τερματοφύλακα του δικέφαλου Αλέξανδρο Πασχαλάκη.  Έτσι , για να μας θυμίζει όχι μόνο ποιος πήρε το πρωτάθλημα αλλά και πόσο μεγάλη ανάγκη έχουμε από super ήρωες. Στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο.  «Να πετώ σαν τον αετό με έναν πυρετό που φέρνει η πρωτιά… Να πετώ για τους γαλαξίες μου, τις αξίες μου και σένα…» 

Θα μπορούσε να ήταν ένα μπλε sleeping bag, σε έναν άλλο, καλύτερο κόσμο, χωρίς σύνορα, που οι άνθρωποι δεν σηκώνουν φράχτες και δεν βουλιάζουν τα πλοία με τους κυνηγημένους. Σε έναν κόσμο που έχει αξία η ανθρώπινη ζωή. Σε έναν τέτοιο κόσμο που θα ’ρθει κάποτε, ναι, οπωσδήποτε θα ’ρθει, αλλιώς δεν αξίζει να ζούμε σε τούτον εδώ, θα μπορούσε να ήταν sleeping bag, πόσο μοιάζει! Τώρα είναι σακούλα για ένα πτώμα. «Ποια πόλη, ποια χώρα, ποια θάλασσα σε ταξιδεύει τώρα. Σωπαίνεις, κοιμάσαι…»

Το μπλε κοστούμι του MVP Γιάννη Αντετοκούμπο με τον Παρθενώνα στη φόδρα μαζί με το βραβείο και ένα πλατύ εγκάρδιο χαμόγελο. Και την πιο συγκινητική κι ανθρώπινη ευχαριστήρια ομιλία που ακούσαμε εδώ και χρόνια. Πώς γίνεται αυτό το παιδί να μην την έχει ψωνίσει; Με τόση επιτυχία, τόση δόξα, τόσα χρήματα, τόσο ταλέντο; Πώς γίνεται στην άλλη άκρη της γης να κρύβει μέσα του τόση Ελλάδα; Είναι το ύφασμα τέτοιο. «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ και βαθιά σ’ ευχαριστώ γιατί μ’έμαθες και ξέρω ν’ ανασαίνω όπου βρεθώ, να πετάω όπου πατώ…»

Ένα μαύρο T-shirt φορεμένο σε δυο σώματα: πατέρας και κόρη μέσα στο ίδιο ρούχο, μέσα στο ίδιο θολό ποτάμι, μέσα στον ίδιο θάνατο. Πνιγμένοι αγκαλιά στον ποταμό Ρίο Μπράβο ή Ρίο Γκράντε – τι σημασία έχει; – στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Παγκόσμιο σοκ. Φωτογραφία με εκατομμύρια κλικ-ίσως να γίνει κι έργο τέχνης σαν τον Αϊλάν και μετά, από δω παν κι άλλοι… «Με το ίδιο μακό και με τέλος κακό φύγαν μέρες…Το ποτάμι απ’ τη μια και του κόσμου η ζημιά…»

Μια κατσαρόλα στο κεφάλι… Σεισμός μέσ’ το κατακαλόκαιρο. Οι Αθηναίοι βγαίνουν στους δρόμους μεσημεριάτικα μην ξέροντας πού να σταθούν. Η κυρία με την κατσαρόλα στο κεφάλι στη Βουκουρεστίου γίνεται viral. Το διαδίκτυο γελάει ξορκίζοντας τον φόβο. Όλοι μέσα πάλι. «Ζούμε τις μικρές μας ιστορίες στο κέντρο και τις συνοικίες… όνειρα τρομαγμένα, σχέδια ματαιωμένα, τηλέφωνα απεγνωσμένα».

Ένα πράσινο μπλουζάκι σκονισμένο από το σπίτι που έγινε σε μια στιγμή χαλάσματα. Ένα μωρό παιδί μέσ’ το μπλουζάκι, ένα άλλο παιδί με λίγο ύφασμα στη χούφτα. Μια ζωή που κρέμεται από μια κλωστή, δυο ψυχές στα δόντια. Η πεντάχρονη Ριχάμ κρατά στη ζωή τη μόλις 7 μηνών αδερφή της Τούκα. Ο δημοσιογράφος Bashar al-Sheikh τραβάει τη φωτογραφία. Έπειτα το κτήριο καταρρέει. Η Ριχάμ καταλήγει, η Τούκα ποιος ξέρει; μπορεί και να τα καταφερε.   «Και όταν θα ‘ρθουν οι καιροί που θα ‘χει σβήσει το κερί στην καταιγίδα Υπερασπίσου το παιδί γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα.»

Μια μάσκα στο πρόσωπο κι ένα καψαλισμένο φόρεμα, σύμβολο μιας άνευ προηγουμένου καταστροφής. Καίγεται η Σιβηρία [!] σε μια έκταση όσο το Βέλγιο. 7,4 εκατομμύρια στρέμματα. Στα δικά μας χώματα: καίγεται η Εύβοια και η Ελαφόνησος. Κι έπειτα, για μέρες και μέρες και μέρες ατέλειωτες, ο Αμαζόνιος, ο μεγαλύτερος πνεύμονας του πλανήτη, καίγεται αλύπητα. Οι φλόγες κατατρώνε δέντρα, κυνηγούν ζώα και φυλές ολόκληρες ανθρώπων. «Φωτιά και αέρας, στον κόσμο φοβέρα, στη φλόγα που ουρλιάζει, πώς σε τρομάζει…»

Από μάσκα σε μάσκα… Αυτή είναι full face και φοριέται μαζί με ράσο καπουτσίνου μοναχού σε χρώμα café au lait. Θυμίζει λίγο serial killer. Το πλάνο όμως δεν είναι από  ταινία τρόμου αλλά από ελβετικό ντοκυμαντέρ.  Whistleblower.  Σκάνδαλο. «Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον, το κόλπο είναι στημένο και στα μέτρα σας, ξεγράψτε με απ’ τα κατάστιχά σας, στις λίστες σας δεν μπαίνω και στα έργα σας»

Ένα κόκκινο κοστούμι με πορτοκαλί γιλέκο και μακιγιάζ  Joker στο πρόσωπο. Η ταινία ξεχύνεται στον κόσμο κι ο Joker /Χοακίν Φοίνιξ γίνεται το πρόσωπο  της  χρονιάς. Στη χώρα μας, γίνεται η αφορμή να μπουκάρει η αστυνομία σε κινηματογράφο, να κρατήσει ανήλικους θεατές και να τους οδηγήσει στο τμήμα. «Έλα μπαμπά, με συνέλαβαν γιατί έβλεπα το Joker». «Με άλλα λόγια θα στο πω κι έναν ανάπηρο σκοπό… από το Joker και μετά να δεις τι σου `χω για μετά»

Δυο λευκά μανίκια σε μαύρα χέρια. Ο 34χρονος Κενυάτης δρομέας Ελιούντ Κιπτσόγκε ολοκληρώνει τη διαδρομή του στον Μαραθώνιο της Βιέννης, τερματίζοντας στον εκπληκτικό χρόνο της  1 ώρας  59 λεπτών και  40 δευτερολέπτων  και  γίνεται ο πρώτος άνθρωπος  ο οποίος έτρεξε μαραθώνιο σε λιγότερο από δύο ώρες. «Τρέξε νέγρο πεισματάρη, κι έχεις κόκαλο γερό…τον  λευκό αντίπαλό σου να νικήσεις να χαρώ»

Ένας στόχος-καλύπτρα στο αριστερό μάτι την Κυριακή 17 Νοεμβρίου σε διαδήλωση παλαιστίνιων δημοσιογράφων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον τραυματισμό του συναδέλφου τους Muath Amarneh δυο μέρες πριν. Ο Amarneh έχασε το αριστερό του μάτι την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου στο χωριό Surif κοντά στη Χεβρώνα, στη νότια Δυτική όχθη. «Τα μάτια της αλήθειας δεν θα τυφλωθούν ποτέ!» είναι το σύνθημα.  Το ίδιο κόλπο  εφαρμόζεται κατά κόρον και στη Χιλή όπου αστυνομικοί πυροβολούν πολίτες με λαστιχένιες σφαίρες στοχεύοντάς τους στο μάτι.  «Ο στρατιώτης με τ’ όπλο σημαδεύει και σκέφτεται: “Με μια κίνηση απλή θα του κλέψω ό,τι  βλέπει ,είμαι ένας μικρός θεός, είμαι ένα στοιχειό. Πάνω από το αίμα του αύριο εδώ την ίδια ώρα ερπετά θα σέρνονται όπως κάνω κι εγώ…”» 

Ένα ανδρικό εσώρουχο ελέγχεται για την ελαστικότητα και την αντοχή του. Το ίδιο και τα αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας , Δεκέμβρη μήνα στο κέντρο της Αθήνας.  Η φωτογραφία της Τατιάνας Μπόλαρη με τον ξεγυμνωμένο πολίτη  θα μπορούσε να είναι η φωτογραφία του χειμώνα αν δεν ακολουθούσε σε λίγες μέρες το στιγμιότυπο του σκηνοθέτη Δημήτρη Ινδαρέ στην ταράτσα με το φούτερ – κουκούλα και τις χειροπέδες. «Είδα τα όργανα να με χτυπάν με ζήλο, είδα τα χέρια μου πρησμένα από το ξύλο, είδα τα νεύρα μου σιγά σιγά να σπάνε, με καλοσύνη και στοργή να με χτυπάνε…Για το καλό μου για το καλό μου…»

Στη φωτογραφία του τίτλου: 440 ζευγάρια παπούτσια για τις ισάριθμες γυναίκες-θύματα γυναικοκτονιών με θύτες τους συζύγους ή συγγενείς τους στην Τουρκία, τη χρονιά που πέρασε. Ιnstallation στην πόλη Kabatas για να μας θυμίζει ότι ακόμη παλεύουμε με την έμφυλη, σεξιστική βία. Όχι ότι το ξεχάσαμε για μια στιγμή, μας το θύμισαν όλο τον χρόνο, πτώματα σε βαλίτσες, γυναίκες  σκοτωμένες και βιασμένες στον δρόμο, αλλά εδώ μιλάμε για το τέρας μέσα στο ίδιο σου το σπίτι. Ένα ζευγάρι γόβες ακόμη για μια 33χρονη γυναίκα στην Κρήτη που έφυγε από το ζωή λίγο πριν φύγει ο χρόνος. «Κόκκινα σύννεφα στον ουρανό κι εσύ γελάς, γελάς καθώς ο άλλος πλησιάζει σαν θηρίο και μου λες λοιπόν θυμήσου, μην πετάξεις τη ζωή σου στα σκυλιά…»