Στην Μανίλα, πρωτεύουσα των Φιλιππίνων, που είναι μια μεγαλούπολη 20 εκατομμυρίων βρίσκεται η «Happyland», όπως την αποκαλούν συχνά ειρωνικά λόγω ομόηχης ονομασίας στην τοπική διάλεκτο. Πρόκειται για μια γειτονιά γεμάτη κόσμο κατά μήκος του βιομηχανικού λιμανιού. Στην πραγματικότητα, στην τοπική διάλεκτο, η λέξη «hapilan» έχει εντελώς αντίθετο νόημα. Σημαίνει βρωμερά σκουπίδια, και είναι στην ουσία ένας κατοικημένος σκουπιδότοπος, όπου καταλήγουν τα απόβλητα που προέρχονται κυρίως από τις μεγάλες αλυσίδες φαστ φουντ της πόλης.

Πέραν αυτού όμως, η «Happyland» είναι ένα μέρος όπου πολλά κορίτσια γίνονται μητέρες. Ο αριθμός των εφηβικών εγκυμοσύνων είναι υψηλός παντού στις Φιλιππίνες, αλλά οι αριθμοί είναι ιδιαίτερα ακραίοι  σε αυτή την περιοχή. Η εθνική Επιτροπή Πληθυσμού και Ανάπτυξης, γνωστή ως PopCom, χαρακτήρισε τον τεράστιο αριθμό των εφηβικών εγκυμοσύνων ως «εθνική έκτακτη ανάγκη». Σύμφωνα με τα στοιχεία της, από το 2009 έως το 2019, 1,2 εκατομμύρια ανήλικα παιδιά γέννησαν στις Φιλιππίνες. Και περίπου 30.000 από αυτές τις νεαρές μητέρες έμειναν έγκυες περισσότερες από μία φορές, σύμφωνα με την επιτροπή.

Σημειώνεται, ότι οι Φιλιππίνες έχουν μια από τις πιο αυστηρές απαγορεύσεις αμβλώσεων στον κόσμο και δεν υπάρχουν περιστάσεις που να είναι νόμιμη η διακοπή της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες που «τολμούν» να προχωρήσουν σε άμβλωση κινδυνεύουν με χρόνια φυλάκιση, όπως και οι γιατροί που τις κάνουν. Η νομοθεσία καθοδηγείται από την Καθολική Εκκλησία, η οποία έχει τεράστια επιρροή στη χώρα και στην οποία ανήκει η συντριπτική πλειονότητα των 110 εκατομμυρίων πολιτών της.

Οι γυναικολόγοι λένε ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων δεν οδήγησε στον τερματισμό τους, αλλά μόνο στον τερματισμό των ασφαλών διακοπών κύησης. Υπολογίζεται, ότι περίπου 600.000 γυναίκες το χρόνο αναζητούν υπόγειους τρόπους για να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους. Απευθύνονται σε αυτοαποκαλούμενους θεραπευτές, πίνουν φάρμακα που δεν έχουν πιστοποιηθεί και υποβάλλονται σε δυνητικά θανατηφόρες διαδικασίες. Ο αριθμός των γυναικών που πεθαίνουν από μη ασφαλείς αμβλώσεις κάθε χρόνο ανέρχεται σε χιλιάδες, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Guttmacher, που εστιάζει στην αναπαραγωγική υγεία.

Παρόλα αυτά, επίσκοποι της Καθολικής Εκκλησίας έχουν αποκαλέσει τους υποστηρικτές των προφυλακτικών ως «τρομοκράτες». Για αρκετά χρόνια, τα αντισυλληπτικά διατίθονταν ελεύθερα σε γυναίκες στις Φιλιππίνες – με την προϋπόθεση ότι είναι άνω των 18 ετών. Όπως εξηγεί η γυναικολόγος Junice Melgar της οργάνωσης Likhaan, δεν μπορεί να χορηγηθεί σε ανηλίκους το χάπι χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων. Υπήρξαν ακόμη και περιπτώσεις, όπου τα ζευγάρια έπρεπε να επιδείξουν το πιστοποιητικό γάμου τους για να αγοράσουν ένα πακέτο προφυλακτικά στο σούπερ μάρκετ.

«Και ακόμη και οι νόμοι που ισχύουν κινδυνεύουν συνεχώς να ανατραπούν από τους υπερσυντηρητικούς και την εκκλησία», λέει η Melgar. Ως αποτέλεσμα, η έλλειψη γνώσης και η ντροπή γύρω από το σεξ, την αντισύλληψη και τον έλεγχο των γεννήσεων είναι τόσο μεγάλη που πολλοί νέοι συνεχίζουν να κάνουν σεξ χωρίς προστασία.

Χαρακτηριστική είναι η ιστορία της Alondra , 19 χρονών σήμερα, η οποία γνωρίστηκε με τον σύζυγο της στα 14. Ερωτεύτηκαν αμέσως, λέει η Alondra , αλλά δεν ήξεραν τίποτα. Όταν η περίοδός της δεν εμφανίστηκε ένα μήνα, αναρωτήθηκε: «Είναι φυσιολογικό αυτό;». Έκανε τεστ εγκυμοσύνης και μετά πήγε στο γιατρό. Λέει ότι ήταν και νευρική και συγκινημένη – και δεν είχε ιδέα πώς θα μπορούσε να είναι ο τοκετός. Στα 16 της γέννησε τον γιο της, τον Αλέξανδρο.

Η Alondra  τις τελευταίες δύο μέρες φοράει ένα έμπλαστρο ορμονών στο μπράτσο της. Μια τοπική ΜΚΟ, που ονομάζεται Likhaan, της το έδωσε και λειτουργεί σαν το χάπι και την εμποδίζει να μείνει ξανά έγκυος. «Θα μπορούσα να είχα πάρει το έμπλαστρο πολύ νωρίτερα, αλλά η οικογένειά μου λέει ότι μέρος της συμβίωσης με έναν άντρα είναι πρώτα να κάνω παιδιά μαζί του», αναφέρει.

Από την πανδημία, όμως, δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά άλλο παιδί, λέει η Alondra. Πρόσθεσε μάλιστα ότι κανείς δεν της μίλησε ποτέ για αντισύλληψη και δεν τόλμησε να ρωτήσει η ίδια για αυτό. Αλλά μια μέρα, άνθρωποι από την οργάνωση Likhaan επισκέφτηκαν τη «Happyland» και σήμερα, πολλοί από τους φίλους της φορούν το ίδιο έμπλαστρο στα χέρια τους.

Η Likhaan έχει μετακομίσει σε ένα μικρό ιατρείο στη «Happyland» όπου παρέχουν εκπαίδευση και ενημέρωση, τσεκ απ και εξετάσεις ούρων και αίματος. Λένε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση τους είναι να πείσουν τα κορίτσια της περιοχής να χρησιμοποιήσουν τα έμπλαστρα ορμονών ή άλλα αντισυλληπτικά πριν μείνουν έγκυες για πρώτη φορά και να τους εξηγήσουν τι σημαίνει να έχεις ένα μωρό ως έφηβη, τις δυσκολίες και τα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσεις. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα κορίτσια που μένουν έγκυες πριν από την ηλικία των 19 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες να εγκαταλείψουν το σχολείο και λιγότερες πιθανότητες να βρουν δουλειά. Είναι επίσης πιο πιθανό να εκτεθούν σε κακοποίηση από τον σύντροφό τους ή τον σύζυγό τους.

Πολλοί στη «Happyland» πιστεύουν ότι το να έχεις αγόρι είναι συνώνυμο της εγκυμοσύνης, ενώ η μεγαλύτερη γενιά μεταδίδει στους νέους ότι η απόκτηση ενός παιδιού είναι «δώρο από τον Θεό» και θα πρέπει να γίνεται αποδεκτό ανεξαρτήτων συνθηκών. Τα δε αγόρια πιστεύουν ότι το να έχεις ένα παιδί είναι μέρος του να είσαι άντρας.

Αυτό που κανείς δεν λέει, ωστόσο, είναι ότι η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι απίστευτα επικίνδυνα για τα έφηβα κορίτσια επειδή το σώμα τους δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Πράγματι, είναι από τις κύριες αιτίες θνησιμότητας σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

Η Leng, ένα άλλο κορίτσι στη γειτονιά, λέει ότι ήξερε μόνο θεωρητικά ότι θα μπορούσε να μείνει έγκυος. Αλλά δεν χρησιμοποίησε αντισύλληψη γιατί δεν ήξερε πώς. Η Leng είναι 13 ετών και πηγαίνει στην έκτη δημοτικού. Λέει ότι είναι χαρούμενη που τα μαθήματα εξακολουθούν να είναι online λόγω του κορωνοϊού, γιατί τι θα γινόταν αν οι συμμαθητές της έβλεπαν την κοιλιά της;

Είναι 13 ετών και έγκυος, όπως και η μητέρα της, η οποία έφερε στον κόσμο το πρώτο παιδί της σε πολύ μικρή ηλικία. Η Leng φοβάται πώς μπορεί να αντιδράσουν οι γονείς της. Όταν σταμάτησε η έμμηνος ρύση και ένα τεστ επιβεβαίωσε ότι ήταν έγκυος, μετακόμισε με τον φίλο της.  Ο Jasper, 19 ετών, λέει ότι έκλαψε όταν έμαθε ότι επρόκειτο να γίνει πατέρας. Λέει ότι ήταν νευρικός και χαρούμενος εξίσου, αλλά και περήφανος. Ο Τζάσπερ θέλει να δουλέψει πολύ για να τα βγάλει πέρα ​​η οικογένειά του. 

Η Leng λέει ότι δεν έχει ακόμα συνηθίσει την ιδέα ότι σύντομα θα γίνει μητέρα. Στην πραγματικότητα δεν ήθελε ένα μωρό μέχρι τα 20 της και ήλπιζε να γίνει αεροσυνοδός, να απομακρυνθεί και να δει τον κόσμο. Ωστόσο, λέει η Leng, ποτέ δεν σκέφτηκε να μην φέρει το μωρό της στον κόσμο.

Υπάρχουν πολλά ίσως σε αυτή την ιστορία. Αν δινόταν η επιλογή, μια 13χρονη δεν θα γινόταν μητέρα ή ίσως να περίμενε αργότερα. Θα σκεφτόταν διαφορετικά για το μέλλον και τι θα μπορούσε να το κάνει αν της έδιναν αυτή την ευκαιρία οι κυβερνώντες στις Φιλιππίνες. Θα έβρισκε ίσως τότε μια διέξοδο από την Happyland. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι η Alondra, η Leng και άλλες μικρές κοπέλες έχουν εξαπατηθεί κι έχουν χάσει την ευκαιρία να πάρουν πραγματικά μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις της ζωής τους για τον εαυτό τους.

* Με πληροφορίες από το Spiegel