Ο πρώην αρχηγός της CIA, Ντέιβιντ Πετρέους και βετεράνοι των «βρώμικων πολέμων» βρίσκονται πίσω από το σκάνδαλο βασανισμού κρατουμένων σε κέντρα κράτησης στο Ιράκ, αποκαλύπτει έρευνα της Guardian και του BBC Arabic.

Ads

Το Πεντάγωνο έστειλε έναν Αμερικανό βετεράνο των «βρώμικων πολέμων» στην Κεντρική Αμερική να επιβλέψει τις μονάδες καταδρομών της αστυνομίας στο Ιράκ, οι οποίες οργάνωναν τα μυστικά κέντρα κράτησης και βασανιστηρίων, μεταξύ των οποίων και οι φυλακές Αμπού Γκράιμπ. Στα κέντρα αυτά, σουνίτες αντάρτες υποβάλλονταν σε φρικτά βασανιστήρια προκειμένου να τους αποσπαστουν πληροφορίες. Στις μονάδες καταδρομών της αστυνομίας αποδίδονται ορισμένα από τα πιο σκληρά βασανιστήρια στη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής.
 
Ο  συνταγματάρχης Τζέιμς Στιλ ήταν εκείνη την περίοδο ένας 58χρονος συνταξιούχος βετεράνος των ειδικών δυνάμεων. Ο τότε υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ του ανέθεσε να οργανώσει τις παραστρατιωτικές οργανώσεις στο Ιράκ, σε μια προσπάθεια να κατασταλεί η εξέγερση των σουνιτών, όπως προκύπτει από έρευνα της Guardian και του BBC Arabic.
 
Ένας δεύτερος ειδικός σύμβουλος, ο απόστρατος συνταγματάρχης Τζέιμς Κόφμαν, εργάστηκε μαζί με τον Στιλ στα κέντρα κράτησης. Ο Κόφμαν έδινε αναφορά απευθείας στον στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους, ο οποίος εστάλη στο Ιράκ τον Ιούνιο του 2004 για να οργανώσει και να εκπαιδεύσει τις νέες δυνάμεις ασφαλείας του Ιράκ. Ο Στιλ, ο οποίος βρισκόταν στο Ιράκ την περίοδο 2003-2005, και επέστρεψε στη χώρα το 2006, έδινε αναφορά απευθείας στον Ράμσφελντ.

Αμερικανοί και Ιρακινοί αυτόπτες μάρτυρες, που μιλούν στο ντοκιμαντέρ των Guardian/BBC, εμπλέκουν για πρώτη φορά συμβούλους των ΗΠΑ στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διέπραξαν οι μονάδες καταδρομών. Είναι επίσης η πρώτη φορά που ο Πετρέους – ο οποίος οδηγήθηκε σε παραίτηση από τη θέση του διευθυντή της CIA τον περασμένο Νοέμβριο λόγω της εμπλοκής του σε σεξουαλικό σκάνδαλο – συνδέεται με την παραβίαση αυτή μέσω ενός συμβούλου.
 
Ο Κόφμαν συνεργαζόταν στενά με τον Πετρέους και, μάλιστα, σε συνέντευξή του στην αμερικανική στρατιωτική εφημερίδα Stars and Stripes χαρακτήρισε τον εαυτό του ως «τα μάτια και τα αυτιά» του Πετρέους στο Ιράκ.
 
«Συνεργάζονταν στενά», δηλώνει ο στρατηγός Muntadher al-Samari, ο οποίος συνεργαζόταν με τον Στιλ και τον Κόφμαν επί ένα χρόνο την περίοδο που οργανώνονταν οι μονάδες καταδρομών. «Τις 40-50 φορές που τους είδα μέσα στα κέντρα κράτησης ήταν πάντα μαζί. Είχαν πλήρη εικόνα του τι συνέβαινε εκεί… των βασανιστηρίων, των χειρότερων ειδών βασανιστηρίων».
 
Η Guardian εξασφάλισε περισσότερες λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε το σύστημα της ανάκρισης. «Κάθε κέντρο κράτησης είχε τη δική της ανακριτική επιτροπή», σημειώνει ο Samari, μιλώντας για πρώτη φορά με λεπτομέρειες για το ρόλο των ΗΠΑ στις ανακριτικές μονάδες. «Κάθε επιτροπή αποτελούνταν από έναν αξιωματούχο των υπηρεσιών πληροφοριών και 8 ανακριτές. Η επιτροπή αυτή χρησιμοποιούσε κάθε τρόπο βασανισμού για να αναγκάσει τους κρατούμενους να ομολογήσουν, όπως ηλεκτρισμό, τους κρεμούσαν ανάποδα, τους ξερίζωναν τα νύχια και τους χτυπούσαν σε ευαίσθητα σημεία».
 
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Στιλ ή ο Κόφμαν βασάνισαν οι ίδιοι κρατούμενους, μόνο ότι κάποιες φορές ήταν παρόντες στα κέντρα κράτησης, όπου λάμβαναν χώρα τα βασανιστήρια, επισημαίνει η Guardian.
 
Η έρευνα των Guardian/BBC Arabic ξεκίνησε με αφορμή τη διαρροή διαβαθμισμένων στρατιωτικών εγγράφων από το WikiLeaks, στα οποία γινόταν αναφορά για εκατοντάδες περιστατικά βασανισμού κρατουμένων στα κέντρα κράτησης που διοικούνταν από τους καταδρομείς της αστυνομίας σε όλο το Ιράκ. Ο 25χρονος στρατιώτης Μπράντλεϊ Μάνινγκ αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και 20 ετών, μετά την ομολογία του ότι ήταν εκείνος που διέρρευσε τα έγγραφα.