Επτά Ρώσοι ολιγάρχες, πολλοί από τους οποίους ασχολούνται με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, έχασαν τη ζωή τους τον τελευταίο καιρό, υπό μυστηριώδεις συνθήκες. Επίσημα, οι υποψίες στρέφονται προς την αυτοκτονία, ωστόσο πολλοί θεωρούν πως ενδέχεται να εμπλέκεται το Κρεμλίνο.

Στις 19 Απριλίου, στην Καταλονία, η ισπανική αστυνομία έλαβε τηλεφώνημα από τον Φεντόρ Προτοσένια, γιο ενός Ρώσου ολιγάρχη, η οικογένεια του οποίου είχε μια βίλα στην περιοχή. Ανέφερε πως προσπαθούσε για ώρες να καλέσει τη μητέρα του από τη Γαλλία, αλλά κανείς δεν σήκωνε το τηλέφωνο. Η αστυνομία, φτάνοντας στο σπίτι της οικογένειας, αντίκρυσε τα πτώματα των γονέων και της αδερφής του.

Αρχικά, οι αρχές υπέθεσαν πως ο Σεργκέι Προτοσένια, ο πατέρας της οικογένειας, είχε μαχαιρώσει τις γυναίκες και στη συνέχεια κρεμάστηκε στον κήπο. Ωστόσο, οι αμφιβολίες για το τι πραγματικά συνέβη δεν άργησαν να εμφανιστούν.

Όπως σημειώνει η Deutsche Welle, μια ημέρα νωρίτερα, στη Μόσχα, χιλιόμετρα μακριά, ένας άλλος εκατομμυριούχος, ο Βλάντισλαβ Αβάγεφ, η σύζυγός του αλλά και η κόρη του, βρέθηκαν νεκροί από την αστυνομία στο διαμέρισμά τους. Το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass μετέδωσε ότι ο Αβάγεφ είχε ένα πιστόλι στο χέρι του, με τις αρχές να θεωρούν ότι πυροβόλησε τη σύζυγό του και την κόρη του προτού δώσει τέλος στη ζωή του.

Τα συγκεκριμένα περιστατικά έλαβαν χώρα με διαφορά 24 ωρών, και η εικαζόμενη πορεία των γεγονότων είναι εντυπωσιακά παρόμοια, όπως επισημαίνει το δημοσίευμα. Επιπλέον, ο Προτοσένια και ο Αβάγεφ ήταν και οι δύο εκατομμυριούχοι – ολιγάρχες, από τις υψηλότερες βαθμίδες της ρωσικής βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ο Protosenya ήταν μάλιστα κάποια στιγμή αναπληρωτής πρόεδρος της εταιρείας φυσικού αερίου Novatek, ενώ ο Αβάγεφ διετέλεσε αντιπρόεδρος της Gazprombank.

Ο θάνατός τους ήταν ο τελευταίος σε μια σειρά μυστηριωδών θανάτων Ρώσων ολιγαρχών -κυρίως από τον ενεργειακό τομέα- που σημειώθηκαν το 2022, τονίζει η DW.

Στα τέλη Ιανουαρίου, περίπου ένα μήνα πριν από την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ο Λεονίντ Σούλμαν, ένας 60χρονος υψηλόβαθμος διευθυντής της Gazprom, φέρεται να αυτοκτόνησε. Στη συνέχεια, στις 25 Φεβρουαρίου, ο Αλεξάντερ Τουλάκοφ, ένας άλλος πρώην διευθυντής του ενεργειακού γίγαντα, βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του στην Αγία Πετρούπολη. Τρεις ημέρες αργότερα, ο γεννημένος στην Ουκρανία μεγιστάνας του φυσικού αερίου και του πετρελαίου Μιχαήλ Γουότφορντ βρέθηκε επίσης κρεμασμένος στο γκαράζ της εξοχικής του έπαυλης στο Σάρεϊ της νότιας Αγγλίας, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Deutsche Welle.

Στις 24 Μαρτίου, ο δισεκατομμυριούχος Βασίλι Μέλνικοφ, επικεφαλής της γιγαντιαίας εταιρείας ιατρικών προμηθειών MedStom, βρέθηκε νεκρός μαζί με τη σύζυγό του, Γκαλίνα, και τους δύο μικρούς τους γιους, πολυτελές διαμέρισμά τους στη ρωσική πόλη Νίνζνι Νόβγκοροντ. Οι λεπτομέρειες για τον θάνατό του είναι παρόμοιες με εκείνες των Προτοσένια και Αβάγεφ.

Και, τέλος, υπάρχει η περίπτωση του Αντρέι Κρουκόφσκι. Ο 37χρονος ήταν διευθυντής του χιονοδρομικού κέντρου Κράσναφια Πολιάνα, που βρίσκεται κοντά στο Σότσι. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν λέγεται ότι είχε επανειλημμένα φέρει τους καλεσμένους του να κάνουν σκι εκεί. Σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα Kommersant, ο Κρουκόσφκι έκανε πεζοπορία στις 2 Μαΐου, όταν έπεσε από έναν γκρεμό και σκοτώθηκε.

Οι μυστηριώδεις θάνατοι λοιπόν επτά πάμπλουτων Ρώσων μέσα σε μόλις τρεις μήνες υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες έχουν προκαλέσει διάφορες εικασίες. Για παράδειγμα, όπως τονίζει η DW, πολλά ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι οι αυτοκτονίες θα μπορούσαν να είναι σκηνοθετημένες. Ορισμένα από αυτά έφτασαν στο σημείο να υπονοήσουν ότι το Κρεμλίνο, ή ακόμη και ο ίδιος ο Πούτιν, μπορεί να εμπλέκεται με κάποιο τρόπο.

Η υπόθεση Ναβάλνι και άλλα παραδείγματα

Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί ορισμένες απόπειρες δολοφονίας επικριτών του Κρεμλίνου. Τον Αύγουστο του 2020, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι δηλητηριάστηκε ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Τομσκ. Δύο χρόνια νωρίτερα, ο Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU, είχε δηλητηριαστεί επίσης. Τόσο ο Ναβάλνι όσο και ο Σκριπάλ επέζησαν. Το 2006, ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο, πρώην Ρώσος αξιωματικός ασφαλείας που είχε αυτομολήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλητηριάστηκε θανάσιμα με ραδιενεργό πολώνιο στο Λονδίνο.

Το 2017 μάλιστα, η αμερικανική εφημερίδα USA Today δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας, σύμφωνα με την οποία τουλάχιστον 38 ολιγάρχες πέθαναν ή εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια τριών ετών.

Το εντυπωσιακό με τα περιστατικά του 2022 είναι ότι κανένας από τους αποθανόντες ολιγάρχες δεν ήταν γνωστό ότι είχε κάνει δημόσια επικριτικά σχόλια για την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ κανείς τους δεν βρισκόταν στους διεθνείς καταλόγους κυρώσεων που καταρτίστηκαν μετά την εισβολή.

Το «Ινστιτούτο Βαρσοβίας», ένα πολωνικό think tank, με ειδίκευση στην πολιτική ασφάλειας και τη Ρωσία, σε πρόσφατη έκθεσή του, ανέφερε ότι μετά τα περιστατικά που αναφέρθηκαν, στο χώρο δεν βρέθηκε μόνο η αστυνομία, για να ερευνήσει, αλλά και η υπηρεσία ασφάλειας της ίδιας της Gazprom. «Ενδεχομένως κάποιοι σημαντικοί άνθρωποι που συνδέονται με το Κρεμλίνο να καλύπτουν τώρα ίχνη απάτης σε κρατικές εταιρείες», αναφέρεται σε ανάρτηση στον ιστότοπο Russia Monitor.

Σημειώνεται ωστόσο πως δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία ή εικασίες για βίαιη εμπλοκή τρίτου μέρους. Και έτσι, στην περίπτωση του Σεργκέι Προτοσένια, η ισπανική αστυνομία συνεχίζει να υποθέτει ότι οι θάνατοι ήταν δολοφονία και στη συνέχεια αυτοκτονία. Ωστόσο, ο Φεντόρ Προτοσένια δεν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο συνέβη. «Ο πατέρας μου δεν είναι δολοφόνος», δήλωσε σε διάφορα βρετανικά μέσα ενημέρωσης.