Μπορεί η ισλαμοφοβία στην Ευρώπη καλά να κρατεί, αλλά στην πραγματικότητα οι Άραβες δηλώνουν ότι γυρίζουν την πλάτη τους στη θρησκεία. Αυτό αποδεικνύεται από τη μεγαλύτερη και πιο εμπεριστατωμένη έρευνα που διεξήχθη για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το Αραβικό Βαρόμετρο, για λογαριασμό του  BBC News Arabic.

Τα ευρήματα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς παρουσιάζουν τις απόψεις του αραβικού κόσμου για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τα δικαιώματα των γυναικών και τη μετανάστευση, έως την ασφάλεια και τη σεξουαλικότητα.

Η έρευνα βασίστηκε σε 25.407 συνεντεύξεις, πρόσωπο με πρόσωπο, σε 10 χώρες και στα παλαιστινιακά εδάφη, από τα τέλη του 2018 μέχρι την άνοιξη του 2019.

Σημειώνεται πως σε αυτή δεν συμπεριλαμβάνονται το Ιράν, το Ισραήλ και αρκετές χώρες του Κόλπου, καθώς οι κυβερνήσεις τους αρνήθηκαν πλήρη και δίκαιη πρόσβαση στην έρευνα. Η Συρία επίσης δεν συμπεριλήφθηκε στην έρευνα λόγω της δυσκολίας πρόσβασης στη χώρα.

Ας δούμε, λοιπόν, τον σημερινό αραβικό κόσμο μέσα από 7 γραφήματα

1. Στέφουν την πλάτη τους στη θρησκεία

Από το 2013, ο αριθμός των Αράβων που αυτοχαρακτηρίζονται ως μη θρησκευόμενοι αυξήθηκε από 8% σε 13%. Η άνοδος αυτή είναι μεγαλύτερη στις ηλικίες κάτω των 30 ετών, μεταξύ των οποίων το 18% δηλώνουν μη θρησκευόμενοι, σύμφωνα με την έρευνα. Η μεγαλύτερη απομάκρυνση από την θρησκεία παρατηρείται στην Τυνησία, τη Λιβύη και την Αλγερία, ενώ μόνο στην Υεμένη παρατηρείται έντονη στροφή προς τον Θεό.

2. Οι γυναίκες μπορούν να παίρνουν αποφάσεις για τη χώρα, αλλά όχι για την οικογένεια

Σύμφωνα με την έρευνα του Αραβικού Βαρόμετρου, οι περισσότεροι Άραβες υποστηρίζουν το δικαίωμα της γυναίκας να αναλαμβάνει υψηλούς πολιτικούς ρόλους, ακόμη και να γίνει πρόεδρος ή πρωθυπουργός μιας χώρας, με τον Λίβανο, το Μαρόκο και την Τυνησία να έχουν τις πιο προοδευτικές απόψεις. Μόνη εξαίρεση η Αλγερία όπου εκεί περισσότερο από το 50% των πολιτών τάσσεται κατά του δικαιώματος των γυναικών στην πολιτική.

Όταν όμως πρόκειται για την οικογενειακή ζωή, τα πράγματα αλλάζουν και οι περισσότεροι – συμπεριλαμβανομένης της πλειοψηφίας των γυναικών – πιστεύουν ότι οι άνδρες πρέπει πάντα να έχουν τον τελευταίο λόγο για τις οικογενειακές αποφάσεις. Μόνο στο Μαρόκο λιγότεροι από το μισό του πληθυσμού της χώρας έχουν αντίθετη άποψη.

3. Πόσο αποδεκτά είναι τα εγκλήματα τιμής και η ομοφυλοφιλία

Τα εγκλήματα τιμής στον αραβικό κόσμο έχουν συνήθως θύματα τις γυναίκες. Πρόκειται για εγκλήματα που διαπράττονται εντός συγγενικού πλαισίου, όταν θεωρείται ότι κάποιος ατίμασε το όνομα της οικογένειας. Τέτοιου είδους πρακτικές είναι όλο και περισσότερο μη αποδεκτές στον αραβικό κόσμο, σύμφωνα με την έρευνα. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής των εγκλημάτων τιμής σημειώνονται στην Αλγερία σε ποσοστό 27%, τα εγκρίνει το 25% των Μαροκινών, το 21% των Ιορδανών και το 14% των πολιτών του Σουδάν. Το ποσοστό αυτό πέφτει στο 8% στην Τυνησία, τον Λίβανο και την Παλαιστίνη.

Την ίδια στιγμή οι Άραβες εμφανίζονται να παραμένουν συντηρητικοί ως προς το θέμα της ομοφυλοφιλίας. Μόλις το 5% των Παλαιστινίων αποδέχεται την ομοφυλοφιλία, μόνο το 6% των γενικά φιλελεύθερων Λιβανέζων και μόνο το 7% των Τυνήσιων και των Ιορδανών. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 17% στο Σουδάν, στο 21% στο Μαρόκο και στο 26% στην Αλγερία.

4. Τραμπ, Πούτιν ή Ερντογάν;

Όλες οι χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή είναι μακράν χειρότερη από αυτή των προέδρων της Τουρκίας και της Ρωσίας. Οι πολίτες σε επτά από τις 11 χώρες που έλαβαν μέρος στις μετρήσεις του Αραβικού Βαρόμετρου δήλωσαν ότι θεωρούν τη στρατηγική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιο συμφέρουσα για τον αραβικό κόσμο. Μόνο ο Λίβανος, η Λιβύη και η Αίγυπτος «ψήφισαν» τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Κατά μέσο όρο θετικά βλέπει τον Ερντογάν το 51%, τον Πούτιν το 28% και τον Τραμπ μόλις το 12%.

5. Ισραήλ: Ο μεγάλος εχθρός

Με την ασφάλεια να παραμένει μια μεγάλη εστία ανησυχίας για πολλούς στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, όταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ερωτήθηκαν ποιες χώρες αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για τη σταθερότητα και την εθνική τους ασφάλεια, η πρώτη απάντηση ήταν το Ισραήλ, μετά οι ΗΠΑ και τρίτο το Ιράν.

6. Όλο και περισσότεροι σκέφτονται τη μετανάστευσης

Σε όλες τις εξεταζόμενες χώρες της έρευνας, τουλάχιστον ο ένας στους πέντε ανθρώπους εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταναστεύσει. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 50% του πληθυσμού στο Σουδάν, ενώ ξεπερνά το 40% στην Ιορδανία και το Μαρόκο, με τις τάσεις στις τελευταίες δύο χώρες να είναι μάλιστα αυξητικές. Σχεδόν για όλους τα κίνητρα είναι οικονομικά.

7. Πού θέλουν να πάνε

Στην Ευρώπη. Μπορεί να χάνει τη δημοφιλία της αλλά παραμένει ο κορυφαίος προορισμός για όσους ονειρεύονται να αφήσουν πίσω τους τα αραβικά εδάφη. Η βόρεια Αμερική είναι η δεύτερη επιλογή και οι χώρες του Κόλπου η τρίτη.