Οι αερομαχίες πάνω από το Αιγαίο θα αυξάνονταν και, αν οι Έλληνες δεν κατάφερναν να καταρρίψουν κάποιο τουρκικό αεροσκάφος, τότε ένας Τούρκος πιλότος θα το έκανε για αυτούς. Βόμβες θα “έσκαγαν” σε δυο τζαμιά κατά τη διάρκεια της προσευχής της Παρασκευής, προκαλώντας διαδηλώσεις ισλαμιστών φονταμενταλιστών, οι οποίοι θα έκαναν επίθεση με μολότοφ στο υπαίθριο μουσείο Αεροπορίας κοντά στο αεροδρόμιο Ataturk, καταστρέφοντας τα παλιά αεροσκάφη που εκτίθενται εκεί. Στρατιωτικοί ελιγμοί θα πραγματοποιούνταν στην ανατολική Θράκη, οδηγώντας σε «θερμή» συμπλοκή με τον ελληνικό στρατό, και, αν η τουρκική Βουλή δεν συμφωνούσε με την επιβολή στρατιωτικού νόμου, τότε ο στρατός ίσως να καταλάμβανε την εξουσία.

Αυτά είναι τα στοιχεία ενός πιθανού πολεμικού σεναρίου, το οποίο σχεδιάστηκε στο αρχηγείο της 1ης στρατιάς στο Selimiye της Κωνσταντινούπολης, από τις 5 έως τις 7 Μαρτίου 2003. Αυτά καταγράφονται στην εφημερίδα Taraf, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων αποκαλύψεών της εναντίον των παράνομων πρακτικών στις οποίες, όπως ισχυρίζεται, έχει επιδοθεί ο τουρκικός στρατός εις βάρος της φιλοϊσλαμικής κυβέρνησης.

Για τρεις μέρες, η εφημερίδα παρέθετε σε συνέχειες το σενάριο τρόμου, το οποίο περιλάμβανε ονόματα γραφειοκρατών και πολιτικών, οι οποίοι θα καταλάμβαναν τις υπουργικές θέσεις μετά την ανάληψη της εξουσίας από το στρατό. Επίσης, παρατέθηκαν λίστες με ονόματα δημοσιογράφων, από τους οποίου άλλοι θα συλλαμβάνονταν και άλλοι θα συνεργάζονταν με το νέο καθεστώς. Φυσικά, στους υποψήφιους προς σύλληψη περιλαμβάνονταν δημοσιογράφοι υποστηρικτές της κυβέρνησης, ενώ στους υποψήφιους συνεργάτες του καθεστώτος οι επικριτές της.

Ένα ενδιαφέρον όνομα στην νέα κυβέρνηση ήταν ο Ismail Cem, στη θέση του υπουργού εξωτερικών. Μία πολύ απρόβλεπτη επιλογή από μέρους του στρατού σε μία περίοδο που η Τουρκία υποτίθεται ότι θα βρισκόταν σε σύγκρουση με την Ελλάδα, καθώς ο Ismail Cem είναι γνωστός και στις δύο πλευρές του Αιγαίου ως ο αρχιτέκτων της Ελληνοτουρκικής προσέγγισης σε συνεργασία με τον Γιώργο Παπανδρέου, το 1999.

Επίσης, όπως η Ελληνίδα δημοσιογράφος Αριάνα Φερεντίνου διαπίστωσε στη στήλη της στη Turkish Daily News, το 2003 ήταν μία περίοδος που ο ελληνικός και ο τουρκικός στρατός είχαν καλές σχέσεις και που ο αρχηγός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Yasar Buyukanit επισκέφθηκε τον Έλληνα ομόλογό του Παναγιώτη Χηνοφώτη, στην Αθήνα.

Μόλις ένα χρόνο αργότερα, ο τουρκικός στρατός, για πρώτη φορά μέσα σε 82 χρόνια, διέγραψε την Ελλάδα από πρωταρχικό εξωτερικό εχθρό της Τουρκίας, όπως φαίνεται στις επίσημες οδηγίες για την εθνική άμυνα και ασφάλεια.

Σύμφωνα με την Taraf, ένας υψηλόβαθμος υπάλληλος που υπηρετούσε στα στρατιωτικά αρχηγεία το 2003 έδωσε στην εφημερίδα τα κείμενα για τα πολεμικά σχέδια, τα οποία αποκαλούνταν «Balyoz» δηλαδή «βαριοπούλα». Τα σχέδια αυτά περιλάμβαναν περίπου 5.000 σελίδες μαζί με ηχητικό υλικό του στρατιωτικού σεμιναρίου όπου συμμετείχαν 162 ανώτεροι υπάλληλοι -ανάμεσά τους και ανώτατοι στην ιεραρχία στρατηγοί.

Οι δημοσιογράφοι της Taraf εμπιστεύθηκαν τα CD με τις αποδείξεις στον επικεφαλής της εισαγγελίας Κωσταντινούπολης, ο οποίος ανακοίνωσε ότι αρχίζει έρευνα για τους ισχυρισμούς.

Εν τω μεταξύ, ο απόστρατος στρατηγός Cetin Dogan, διοικητής της 1ης στρατιάς κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου του Μαρτίου 2003, επιβεβαίωσε ότι «ασκήσεις εναντίον πιθανών εσωτερικών και εξωτερικών απειλών έλαβαν χώρα το 2003 ως μέρος της συνήθους διαδικασίας, καλύπτοντας την περιοχή που βρίσκεται υπό την ευθύνη της 1ης στρατιάς». Ωστόσο, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι η κατάληψη της εξουσίας ήταν μέρος των σχεδίων.

«Εθνικές προδοσίες όπως η κατάρριψη πολεμικού τουρκικού αεροσκάφους και ο βομβαρδισμός ιερών τόπων ανήκουν σε σενάρια που δημιουργήθηκαν από άρρωστα μυαλά». «Τέτοια σενάρια ακολουθούν την τεχνική αντιγραφής-επικόλλησης», ανέφερε ο Dogan σε δελτίο ειδήσεων.

Παρόλα αυτά, υπογράμμισε ότι τέτοιες ασκήσεις διεξήχθησαν με σκοπό να ελέγξουν την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων εν όψει εσωτερικών ή εξωτερικών απειλών, περιλαμβάνοντας και μία πιθανή ισλαμική εξέγερση.

Επίσης, το Γενικό Επιτελείο Στρατού στην Άγκυρα εξέδωσε μία γραπτή δήλωση ότι ο σκοπός του σεμιναρίου ήταν να αναπτύξει τα επιχειρησιακά σχέδια εναντίον ενός πιθανού εσωτερικού ή εξωτερικού εχθρού και να εκπαιδεύσει το απαραίτητο στρατιωτικό προσωπικό.

«Σε αυτό το σεμινάριο, που πραγματοποιήθηκε μέσα στα όρια της αρμοδιότητας της 1ης στρατιάς, χρησιμοποιήθηκε ένα σενάριο που περιέγραφε μία κατάσταση κλιμακούμενων εντάσεων, πιθανού πολέμου και πιθανών στρατιωτικών μέτρων για τη διαφύλαξη της ενδοχώρας», αναφέρει η δήλωση.

«Κανείς λογικά σκεπτόμενος δεν μπορεί να δεχθεί τις κατηγορίες. Ο στόχος αυτών των ειδήσεων είναι να εξυπηρετήσουν αυτούς που θέλουν να αποπροσανατολίσουν το κοινό», καταλήγει η δήλωση.

Τα ΜΜΕ δεν ικανοποιήθηκαν

Παρολα αυτά, ούτε η δήλωση του Dogan ούτε αυτή του Γενικού Επιτελείου δεν ικανοποίησαν τα ΜΜΕ στην Τουρκία.

Ο στρατηγός Dogan εμφανίσθηκε αρκετές φορές στις τηλεοπτικές οθόνες και υπερασπίστηκε τον εαυτό του. «Ανάμεσα στα λόγια και στη συμπεριφορά του υπήρχε απόκλιση. Υποστήριξε ξεκάθαρα ότι δεν του αρέσει ο τρόπος διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και ότι νομίζει ότι η κυβέρνηση ακολουθεί μία επικίνδυνη γραμμή», γράφει στην Milliyet ο γνωστός σχολιαστής Mehmet Ali Birand.

«Θέλω να τον πιστέψω τον στρατηγό όταν λέει ότι στοιχεία όπως ο βομβαρδισμός τζαμιών και η κατάρριψη δικού μας αεροσκάφους προστέθηκαν στο σενάριο αργότερα. Μετά την έρευνα της εισαγγελίας, το θέμα θα διασαφηνισθεί. Όποια και αν είναι η κατάληξη, η απόκλιση ανάμεσα στα λεγόμενα του Dogan και των φειδωλών δηλώσεων του Γενικού Επιτελείου δεν διέφυγαν της προσοχής της κοινής γνώμης. Με λίγα λόγια, οι πρόσφατες εξηγήσεις απείχαν πολύ από το να γίνουν πιστευτές», σημειώνει ο Birand στη στήλη του. Πιθανώς αναφερόταν στην αποτυχία της δήλωσης του Γενικού Επιτελείου να εξηγήσει το πιο διφορούμενο σημείο του σχεδίου, αυτό της καταστροφής τζαμιών και της κατάρριψης τουρκικών αεροσκαφών.

Αναντιστοιχία ανάμεσα στο χρόνο και το υποτιθέμενο περιεχόμενο του σεμιναρίου

Σχολιαστές σημειώνουν ότι το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που ακολούθησε την απόρριψη της κυβερνητικής πρότασης από το κοινοβούλιο, να επιτρέψει η Τουρκία στον αμερικανικό στρατό να χρησιμοποιήσει το τουρκικό έδαφος για να μπει στο Ιράκ από τον βορρά. Ο Tayyip Erdogan ήταν ακόμη υπό πολιτικό περιορισμό -εκτός κοινοβουλίου- ενώ ο Abdullah Gul τελούσε χρέη πρωθυπουργού μετά τη νίκη του ΑΚΡ στις εκλογές του Οκτωβρίου 2002.

Το 1999, ο Erdogan εξέτισε ποινή φυλάκισης 4 μηνών για την παρουσίαση ποιήματος που περιέγραφε τα τζαμιά ως στρατώνες και τους μιναρέδες ως ξιφολόγχες, κατηγορούμενος ότι «υποκινεί την διχόνοια μεταξύ του λαού». Επίσης, καταδικάστηκε σε απομόνωση από την πολιτική από το Συνταγματικό Δικαστήριο, επειδή οδήγησε σε απαγόρευση το Κόμμα της Ευημερίας του Necmettin Erbakan, μετά από δηλώσεις του που παραβίαζαν το Σύνταγμα.

Μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου 2003, μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που δεν σχετίζεται με την υπόθεση Erdogan, ερμηνεύθηκε ως απαλλακτική του πολιτικού αποκλεισμού του. Έτσι, με την συνεργασία του βασικού αντίπαλου κόμματος του AKP, CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα), ο Erdogan εκλέχθηκε στο κοινοβούλιο στη νοτιοανατολική επαρχία Siirt, στις 9 Μαρτίου.

Παρότι τότε δεν ήταν μέλος του AKP, ο Erdogan ζήτησε προσωπικά από τους αντιπροσώπους του AKP να υποστηρίξουν την κυβερνητική πρόταση ώστε να περάσει ο αμερικανικός στρατός από το τουρκικό έδαφος. Τότε, τα μέλη του κοινοβουλίου περίμεναν ένα σήμα του στρατού για το αν αποδέχονταν το μέτρο ή όχι. Ωστόσο, οι στρατιωτικές δυνάμεις παρέμειναν σιωπηλές. Τελικά, η πρόταση απορρίφθηκε εξαγριώνοντας την κυβέρνηση Bush, η οποία κρατούσε πλήθος στρατευμάτων εν πλω στη Μεσόγειο αναμένοντας να προσαράξουν στο τουρκικό νότιο λιμάνι Mersin.

Ο Abdullatif Sener, πρώην μέλος του στενού κύκλου του Erdogan, που απομακρύνθηκε από αυτόν λίγο πριν από τις εκλογές του Ιουλίου 2007, λέει: «Εάν το μέτρο είχε περάσει τότε στο κοινοβούλιο, δεν θα υπήρχε ούτε ο Erdogan ούτε το AKP τώρα». Σε ένα τηλεοπτικό ντιμπέιτ, ο Sener, που υπηρέτησε και ο ίδιος ως αναπληρωτής πρωθυπουργός επί Erdogan υποστήριξε ότι η αποτυχία των ΗΠΑ στο Ιράκ και η επιστροφή τουρκικών στρατευμένων με φέρετρα ντυμένα με την τουρκική σημαία, θα μπορούσε να εξαφανίσει τον Erdogan και το AKP από την εξουσία στις εκλογές του 2007.

Ο αρθρογράφος της Hurriyet, Cuneyt Ulsever, επίσης ενστερνίζεται τις απόψεις του Sener.

«Εάν το μέτρο είχε υιοθετηθεί από το Κοινοβούλιο, ο Erdogan αντί να θεωρείται ήρωας όπως σήμερα στη Μέση Ανατολή, θα βρισκόταν σε δεινή θέση απέναντι στους υποστηρικτές του. Εάν πέθαιναν πολλοί Τούρκοι στρατιώτες στο Ιράκ, ο Erdogan θα έπεφτε σε πλήρη δυσμένεια και σε καιρό πολέμου η επιρροή του Στρατού θα διπλασιαζόταν», γράφει ο Ulsever.

Ο στρατός κράτησε τη σιωπή του ενώ όλες οι «ασυνήθιστες» τεχνικές επιστρατεύονταν για να φέρουν στο κοινοβούλιο τον Erdogan και να τον εγκαταστήσουν στο γραφείο του πρωθυπουργού, υποστηρίζει ο Ulsever, αναφερόμενος στην εκλογή του Erdogan και στη μάλλον μονοδιάστατη ερμηνεία της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο ανέστειλε την πολιτική απομόνωσή του.

«Υπάρχει ένα ζήτημα που με απασχολεί. Εκείνη την περίοδο, ενώ σίγουρα υπήρχαν ευκολότερες μέθοδοι να τεθεί ο Erdogan σε δύσκολη θέση ή να αποτραπεί η άνοδός του, γιατί κάποιοι άνθρωποι από τις στρατιωτικές δυνάμεις επιβαρύνονται με ένα θέμα 5.000 σελίδων, όπου σχεδιάζεται η κατάρριψη ενός δικού τους αεροσκάφους ή ο βομβαρδισμός τζαμιών;» διερωτάται ο Ulsever.

Tου ανταποκριτή μας στην Τουρκία, Niyazi Dalyancı