Με αυτοκρατορικές τιμές υποδέχονται στο Βελιγράδι τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος καταφθάνει σήμερα στην πρωτεύουσα της Σερβίας, σε μια περίοδο εξαιρετικά κρίσιμη για τα δυτικά Βαλκάνια.

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς και η κυβέρνησή του κινητοποίησε εδώ και εβδομάδες όχι μόνον τον κρατικό μηχανισμό της χώρας, αλλά και τον κομματικό του μηχανισμό, ώστε να γίνει “λαϊκό προσκύνημα” κατά την υποδοχή του Πούτιν. Χιλιάδες μέλη του δεξιού κόμματος SNS (Σέρβικο Προοδευτικό Κόμμα), που ίδρυσε και ελέγχει ο Βούτσιτς, επιστρατεύτηκαν και, παρά το τσουχτερό κρύο που κάνει πάντα στο Βελιγράδι κατά το μήνα Ιανουάριο, οργανώθηκαν ώστε να παραταχθούν στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, από όπου θα περάσει η αυτοκινητοπομπή με τον Πούτιν. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 70.000 άτομα, που θα έρθουν με λεωφορεία από όλη τη Σερβία, για να χαιρετίσουν και να ζητωκραυγάσουν για τον Πούτιν κρατώντας σέρβικες και ρώσικες πλαστικές σημαίες.

Η σέρβικη αντιπολίτευση, η οποία κάθε βδομάδα διοργανώνει μαζικές διαδηλώσεις στο κέντρο του Βελιγραδίου κατά της αυταρχικής διακυβέρνησης του Βούτσιτς, υποστηρίζει πως όλοι αυτοί που θα υποδεχθούν τον Πούτιν έχουν ουσιαστικά δωροδοκηθεί από την κυβέρνηση Βούτσιτς με 1.500 δηνάρια (12 ευρώ) και πέντε λίτρα γάλα ο καθένας, ως κομπάρσοι σ’ ένα καλοστημένο θέατρο.

Κριτική για την επίσκεψη Πούτιν: “Σαν να είμαστε Βόρεια Κορέα”

Ο Σέρβος ακαδημαϊκός Ντούσαν Τεοντόροβιτς μιλώντας την Τρίτη 15 Ιανουαρίου στο τηλεοπτικό κανάλι Ν1, σχετικά με την επίσκεψη Πούτιν, είπε χαρακτηριστικά: “Μας έρχεται ο Βλάντιμιρ Πούτιν και εμείς κάνουμε σα να είμαστε στη Βόρεια Κορέα. Θα πραγματοποιηθεί μια γιγαντιαία συγκέντρωση με 1.200 λεωφορεία που θα έρθουν από όλη τη Σερβία στο Βελιγράδι. Όσοι θα έρθουν θα πάρουν από 1.500 δηνάρια ο καθένας. Θα τους δώσουν δωρεάν σάντουιτς και θα κουνάνε χιλιάδες πλαστικές σέρβικες σημαίες, σα να είμαστε στη Βόρεια Κορέα. Μετά εμείς παραξενευόμαστε γιατί το Νοέμβριο στο Παρίσι, κατά τον εορτασμό της επετείου για τα 100 χρόνια από το τέλος του Α’Π. Πολέμου, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ήταν στη γωνία, σα να ήταν τιμωρημένος από τους άλλους Ευρωπαίους. Από τη μία δηλαδή θέλουμε να μπούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση κι από την άλλη συμπεριφερόμαστε σα να είμαστε στη Βόρεια Κορέα. Αν συμπεριφερόμαστε έτσι, τότε φυσικά είμαστε σε τιμωρία για την Ευρώπη. Αυτά είναι βασικά μαθήματα διπλωματίας, αλλά ο Βούτσιτς είτε δε θέλει είτε δεν μπορεί να καταλάβει”.

Προσωπολατρεία, μπλουζάκια και “Εκκλησία του Πούτιν” στη Σερβία

Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν γνωρίζει πάντως πως τα συναισθήματα της πλειοψηφίας του σέρβικου λαού είναι φιλικά και υπέρ της Ρωσίας αλλά και του ίδιου προσωπικά. Σε μια σημαντική μερίδα του σέρβικου λαού, παραδοσιακά ρωσόφιλου, επικρατεί ένα είδος “Πουτινολατρείας”, και είναι συνηθισμένο να συναντήσει κανείς σε πάγκους στο Βελιγράδι να πωλούν μπλουζάκια με τη φωτογραφία του “μεγάλου Σλάβου αδελφού” Πούτιν. Ο πρόεδρος της Ρωσίας διαθέτει ήδη ένα χωριό στη Σερβία που φέρει το όνομά του, ένα κέρινο ομοίωμα, ένα ρακί από σύκο που λέγεται Πούτιν καθώς και πολλές Καφάνες (το σέρβικο αντίστοιχο του καφενείου και της ταβέρνας μαζί) με το όνομά του σε όλη σχεδόν τη Σερβία, αλλά και στη Σερβική Δημοκρατία (Ρεπούμπλικα Σέρπσκα) της Βοσνίας.

Μάλιστα, λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψή του στη Σερβία, απέκτησε και μια εκκλησία με ένα ρωσικού τύπου χρυσό τρούλο, σε ένα χωριουδάκι της βορειοδυτικής Σερβίας, το Μπάνστολ. Τη λένε η “εκκλησία του Πούτιν” και οι κάτοικοι υποστηρίζουν πως ο ναός αυτός είναι ένδειξη θαυμασμού προς τον Πούτιν και τις αδερφικές σχέσεις μεταξύ Σερβίας και Ρωσίας, που μοιράζονται κοινές σλαβικές ρίζες και τη χριστιανική ορθόδοξη θρησκεία.

Ρωσία, Δυτικά Βαλκάνια και ΝΑΤΟ

Ο ίδιος ο Πούτιν πάντως, που είναι συνηθισμένος σε τέτοιου είδους προσωπολατρεία, βλέπει περισσότερο την επίσκεψή του στο Βελιγράδι ως μια ακόμη προσπάθεια του να αποκαταστήσει την γεωπολιτική επιρροή της Ρωσίας στα δυτικά Βαλκάνια. Και μάλιστα σε μια εποχή που το ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. αναζωπυρώνεται σχετικά με την ευρωατλαντική ενσωμάτωση και των υπόλοιπων χωρών της περιοχής, η οποία συνεχίζει να αποτελεί “μαλακό υπογάστριο” της Ευρώπης.

Μετά τη συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια και την επικείμενη κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών κι από το ελληνικό κοινοβούλιο η Βόρεια Μακεδονία θα εισέλθει άμεσα στο ΝΑΤΟ αποτελώντας το 30ο μέλος του. Έτσι, από τους οκτώ γείτονες της Σερβίας, οι επτά θα  είναι μέλη του ΝΑΤΟ, τέσσερις μέλη της Ε.Ε. και δύο ακόμη (Μαυροβούνιο και Αλβανία) εργάζονται για την ένταξή τους. Η Σερβία, αν και πιστός σύμμαχος της Ρωσίας, επιδιώκει ταυτόχρονα τη συμμετοχή της στην Ε.Ε.

Το Βελιγράδι πάντως έχει αρνηθεί να ακολουθήσει τη Δύση στο θέμα του εμπάργκο κατά της Ρωσίας λόγω του Ουκρανικού, ενώ έχει δηλώσει πως θα παραμείνει εκτός ΝΑΤΟ (λόγω και των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών που υπέστη την άνοιξη του 1999), κάτι που θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό για τη Μόσχα.

Πούτιν για τη Συμφωνία των Πρεσπών: “Αναθεωρούνται τα δικαιώματα της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας”

Σε συνέντευξη του στην ευρείας κυκλοφορίας σέρβικη εφημερίδα “Πολίτικα”, που δημοσιεύτηκε μια ημέρα (δηλαδή την Τετάρτη 16 Ιανουαρίου) πριν από την επίσκεψη του στη Σερβία, ο πρόεδρος Πούτιν διευκρίνισε πως “όταν μιλάμε για την κατάσταση στα Βαλκάνια βασικός αποσταθεροποιητικός παράγοντας είναι η πολιτική των ΗΠΑ και ορισμένων άλλων Δυτικών χωρών, που στοχεύει στη σταθεροποίηση της δικής τους κυριαρχίας στην περιοχή. Το 2017, παρά την αντίδραση του πληθυσμού του Μαυροβουνίου, η χώρα μπήκε τελικά στο ΝΑΤΟ. Φοβήθηκαν να γίνει δημοψήφισμα σχετικά με αυτό και ως αποτέλεσμα το Μαυροβούνιο συνεχίζει να περνάει μια περίοδο αστάθειας”. 

Ο Πούτιν δεν απέφυγε να αναφερθεί και στο ζήτημα της επικείμενης εισόδου της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, ρίχνοντας ταυτόχρονα τα βέλη του προς την Ελλάδα: “Πέρσι, λόγω της βεβιασμένης προσπάθειας να μπει στο ΝΑΤΟ και η Δημοκρατία της Μακεδονίας, έχει ξεκινήσει ακόμη και η διαδικασία της αλλαγής του Συντάγματος και της αλλαγής του ονόματος της χώρας, δηλαδή της αναθεώρησης των δικαιωμάτων της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας. Και παράλληλα αγνοήθηκε η θέληση των Μακεδόνων ψηφοφόρων κι έτσι το δημοψήφισμα του περασμένου Σεπτεμβρίου για την αλλαγή της ονομασίας απέτυχε, αλλά η εξωτερική πίεση συνεχίστηκε.”

Όσο για τη γενικότερη στάση της Ρωσίας στα ζητήματα των Βαλκανίων ο Πούτιν είπε στον Σέρβο δημοσιογράφο Bojan Bilbija πως “η χώρα μας, γνωρίζοντας και καταλαβαίνοντας πόσο περίπλοκα είναι τα Βαλκάνια και η ιστορία της περιοχής σας, γι΄ αυτό πάντα τα θεωρούσε ένα χώρο για εποικοδομητική συνεργασία. Σήμερα η Ρωσία έχει εδώ πολλούς φίλους, μεταξύ των οποίων στρατηγικής σημασίας ρόλο έχει η Σερβία. Γι’ αυτό η δική μας βοήθεια στην ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας είναι εκ των προτέρων δεδομένη”.

Ο TurkStream και μέσω Σερβίας στην Ευρώπη

Απαντώντας σε ερώτηση της “Πολίτικα” σχετικά με την πορεία των Ρωσο-σερβικών οικονομικών σχέσεων ο πρόεδρος Πούτιν εμφανίστηκε αισιόδοξος, ιδιαίτερα για την επέκταση της ενεργειακής συνεργασίας των δύο χωρών: ‘Σήμερα οι διμερείς μας σχέσεις είναι ανοδικές σε όλους τους τομείς. Ανεβαίνουν οι εμπορικές συναλλαγές μας. Το 2017 ανέρχονταν σε δύο δισεκατομμύρια δολάρια. Και συνέχισαν ανοδικά και το 2018. Οι ρωσικές επενδύσεις στη σερβική οικονομία έχουν ξεπεράσει τα 4 δισ. δολάρια. Η συνεργασία με τον όμιλο Gasprom Neft βοηθά τη σέρβικη πετρελαϊκή εταιρεία ΝIS να γίνει ηγέτιδα στην ενεργειακή αγορά των Βαλκανίων. Με τη συνεισφορά των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, με καλό ρυθμό γίνεται η ανακατασκευή και ο εκσυγχρονισμός των Σερβικών Σιδηροδρόμων.

Προοδευτικά βελτιώνονται οι σχετικές διαδικασίες. Αναπτύσσονται οι επαφές ανάμεσα στα δικά μας κοινοβούλια και τα πολιτικά κόμματα αλλά και συνεργασίες στη σφαίρα της επιστήμης, εκπαίδευσης και πολιτισμού. Ρώσοι ειδικοί συμμετάσχουν στο σχέδιο ανοικοδόμησης του ναού Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι. Χάρη στις χορηγίες των Ρώσων επιχειρηματιών ο κύριος τρούλος αυτού του εκπληκτικού ναού είναι επικαλυμμένος με ψηφιδωτά.

Συγκεκριμένα για τον αγωγό φυσικού αερίου TurkStream και το σχέδιο να περάσει και μέσα από τη Σερβία ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε πως “η κατασκευή του TurkStream συνεχίζεται σύμφωνα με το πρόγραμμα. Θα έλεγα πως η Gasprom αναλύει τώρα διάφορες εκδοχές της διεύρυνσης της χερσαίας διακλάδωσης του μέχρι την Ευρώπη. Μία από αυτές τις διακλαδώσεις προβλέπει τη μεταφορά του αερίου από τη Βουλγαρία μέσω της Σερβίας και της Ουγγαρίας μέχρι την Αυστρία. Σε αυτή την περίπτωση η Σερβία, όχι μόνο θα καταναλώνει το ρωσικό αέριο, αλλά θα εξασφαλίζει και τη δική του μεταφορά. Αυτό για τη σερβική οικονομία είναι πολύ σημαντικό διότι θα υπάρχουν νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αλλά και όλης κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η συμμετοχή της Σερβίας σε αυτό το σχέδιο θα φέρει και τον οδικό χάρτη για τον εκσυγχρονισμό και τη διεύρυνση του εθνικού δικτύου για τη μεταφορά του αερίου, που υπογράφηκε από τη Gasprom το 2017”.  

Για την Αυτοκεφαλία της Ουκρανίας: ‘Θέλουν να χωρίσουν τον ουκρανικό από το ρωσικό λαό”

Τέλος, για το ζήτημα της πρόσφατης ανακήρυξης της Αυτοκεφαλίας της ορθόδοξης εκκλησίας της Ουκρανίας ο Πούτιν θέλησε να ενημερώσει τους πολίτες της Σερβίας “που είναι πολύ ταραγμένοι με τις δηλώσεις σχετικά με το σχίσμα του ορθόδοξου κόσμου, αλλά ίσως δεν είναι καλά ενημερωμένοι για την κατάσταση στην Ουκρανία και περί τίνος πρόκειται.

Στις 15 Δεκεμβρίου του 2018 η ουκρανική ηγεσία, που έχει την ενεργή υποστήριξη της Αμερικής και του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, πραγματοποίησε μια Σύνοδο, στην οποία ανακηρύχθηκε η δημιουργία της ‘ορθόδοξης εκκλησίας της Ουκρανίας’ και στις 6 Ιανουαρίου του 2019 ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπέγραψε τον Τόμο, δηλαδή το επίσημο έγγραφο για την Αυτοκεφαλία. Αυτό ήταν μία προσπάθεια νομιμοποίησης των ουκρανικών σχισματικών δήμων, που είναι κάτω από τη δικαιοδοσία της Κωνσταντινούπολης -κάτι που είναι μια σοβαρή παραβίαση των ορθόδοξων κανόνων.  Όμως αυτό δεν ανησυχεί καθόλου την ηγεσία της Ουκρανίας, ούτε τις ΗΠΑ, γιατί η νέα εκκλησιαστική δομή είναι αποκλειστικά ένα πολιτικό σχέδιο.

Ο δικός τους βασικός στόχος είναι να χωριστούν οι λαοί της Ρωσίας και της Ουκρανίας και να διευρυνθεί όχι μόνο εθνικό αλλά και θρησκευτικό σχίσμα ανάμεσα τους. Δεν είναι τυχαίο που το Κίεβο μιλάει πλέον για την τελική απόκτηση της ανεξαρτησίας από τη Ρωσία”.