Σοβαρές είναι διεθνώς οι παρενέργειες του ξεσπάσματος του κοροναϊού εκτός από τη δημόσια υγεία και στο επίπεδο της οικονομίας.

Ενδεικτική είναι η εκτίμηση που είχε εκφράσει πρόσφατα η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ,Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ότι ο ιός αναμένεται να θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη. Λίγες μέρες αργότερα 0 εκπρόσωπος του Ταμείου ήρθε να δώσει συνέχεια στα «μαύρα μαντάτα», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να αναθεωρήσει επί τα χείρω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία, δίνοντας έμφαση στις εξελίξεις στην κινέζικη οικονομία. 

Ήδη σε ό,τι αφορά την Κίνα, από όπου ξεκίνησε η εξάπλωση του φονικού ιού, οι προβλέψεις είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες σε ό,τι αφορά το ΑΕΠ της χώρας, το οποίο αναμένεται για το πρώτο τρίμηνο να «λαβωθεί» κατά περίπου μία ποσοστιαία μονάδα, με τον τουρισμό και το λιανικό εμπόριο να έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Παράλληλα, για τον κίνδυνο η Iταλία να εισέλθει σε ύφεση προειδοποιεί η DBRS, με την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης να απειλείται από την παγκόσμια επιβράδυνση, τα περιοριστικά μέτρα λόγω της έξαρσης του κοροναϊού, αλλά και από την υπόθεση ότι ο φόβος όσον αφορά τον COVID-19 δεν πρόκειται να καταλαγιάσει σύντομα, επηρεάζοντας την κατανάλωση. Εφιαλτικά είναι τα σενάρια και για τον τουριστικό τομέα, ο οποίος υπολογίζεται ότι μέχρι τον Μάιο μπορεί να χάσει μέχρι τρία δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ και ο πολιτιστικός τομέας υποφέρει, με χιλιάδες θεάματα τα οποία χρειάστηκαν μήνες δουλειάς για να στηθούν και έχουν όλα ακυρωθεί.

Εκτιμήσεις αναφέρουν πάντως πως ο ιός θα «ροκανίσει» παγκοσμίως τα εισοδήματα από τον τουρισμό κατά τουλάχιστον 22 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί κατά βάση στη μείωση της δαπάνης από τους Κινέζους παραθεριστές, όπως τόνισε η πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC) σε συνέντευξή της στην ισπανική εφημερίδα El Mundo. «Πραγματοποιήσαμε μία πρώτη εκτίμηση και διαπιστώσαμε πως η κρίση τούτη θα κοστίσει 22 δισ. δολάρια (περίπου 20 δισ. ευρώ) στον τομέα», εξήγησε η Γκλόρια Γκεβάρα του WTTC.

Από τη δική μεριά, ο πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου, Μάτρσελ Φράτσερ, δηλώνει ότι ανησυχεί όλο και περισσότερο για την εξάπλωση του κοροναϊού στην Ευρώπη. “Γίνομαι κάθε μέρα και πιο ανήσυχος ότι ο ιός δεν μπορεί να περιοριστεί, αλλά ότι μάλλον εξαπλώνεται στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ιταλία. Δεδομένου ότι η οικονομία μας είναι ήδη εξασθενημένη, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκληθούν μόνιμες ζημίες στη γερμανική οικονομία”.

Τα χρηματιστήρια «τρέμουν» επανάληψη του 2008

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ζουν εφιαλτικές μέρες καταγράφοντας επανειλημμένα limit down, ενώ πολλοί φοβούνται το ενδεχόμενο επανάληψης του «κραχ» του 2008.

Την ίδια στιγμή, οι αποδιαρθρώσεις στο διεθνές εμπόριο και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, το κλείσιμο σχολείων και οι ακυρώσεις μεγάλων εκδηλώσεων έχουν κάνει πιο ζοφερή την προοπτική για την παγκόσμια οικονομία, η οποία ήδη πάλευε με τις επιπτώσεις από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας . Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI, ο οποίος παρακολουθεί σχεδόν 50 χώρες, σημείωνε πτώση 1% μετά το άνοιγμα των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων και σχεδόν 10% στην εβδομάδα, που είναι η χειρότερη από τον Οκτώβριο του 2008. Οι μετοχές της Wall Street έκαναν βουτιά 4,4% χθες, που ήταν η μεγαλύτερη πτώση τους από τον Αύγουστο του 2011. Καταγράφουν τώρα απώλειες 12% από το υψηλό επίπεδο – ρεκόρ που είχαν σημειώσει πριν από μόλις εννιά ημέρες, μπαίνοντας στη λεγόμενη φάση διόρθωσης. Ο δείκτης μεταβλητότητας CBOE, που συχνά αποκαλείται και «δείκτης φόβου», εκτινάχθηκε στις 39,16 μονάδες, που είναι το υψηλότερο επίπεδο περίπου δύο ετών, έναντι 11-20 μονάδων που κινούνταν τους τελευταίους μήνες.

Στην Ασία, ο περιφερειακός δείκτης μετοχών MSCI (που δεν περιλαμβάνει τις ιαπωνικές μετοχές), μειώθηκε 2,7%. Ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei έκανε βουτιά 4,3% εν μέσω αυξανόμενων φόβων ότι μπορεί να ακυρωθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ιουλίου – Αυγούστου λόγω του κοροναϊού. «Ο κοροναϊός τώρα φαίνεται ως πανδημία. Οι αγορές μπορούν να το αντιμετωπίσουν, ακόμη και αν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, ενόσω θα μπορούμε να δούμε το τέλος στο τούνελ», δήλωσε αναλυτής της Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities, προσθέτοντας: «Αυτή τη στιγμή, όμως, κανείς δεν μπορεί να πει πόσο θα διαρκέσει αυτό και πόσο κακό θα είναι». Η παγκόσμια αναταραχή προκάλεσε πλήγμα και στις μετοχές της ηπειρωτικής Κίνας, οι οποίες είχαν στηριχθεί σχετικά καλά τον περασμένο μήνα, καθώς τα νέα κρούσματα κοροναϊού στη χώρα μειώνονταν και το Πεκίνο προανήγγειλε μέτρα για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης. Ο δείκτης CSI300 των χρηματιστηρίων της Σανγκάης και της Σεντζέν μειώθηκε 2,9%.

Οι τιμές του πετρελαίου βυθίστηκαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους εδώ και περισσότερο από ένα έτος, καταγράφοντας πτώση 12% στην εβδομάδα – τη μεγαλύτερη από το 2016 – ενώ οι τιμές όλων των σημαντικών βιομηχανικών μετάλλων μειώθηκαν από 3% έως 6%.

Το δέλεαρ του εγγυημένου εισοδήματος ώθησε τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων να κάνουν βουτιά, με αυτές των 10ετών τίτλων να υποχωρούν στο χαμηλό επίπεδο – ρεκόρ του 1,241%. Η απόδοση αυτή είναι χαμηλότερη από αυτή των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του αμερικανικού δημοσίου, που είναι 1,436%, εντείνοντας τη λεγόμενη αναστροφή της καμπύλης των αποδόσεων, η οποία θεωρείται ιστορικά ως ένας από τους πιο αξιόπιστους πρόδρομους δείκτες μίας ύφεσης στις ΗΠΑ.

Οι προσδοκίες ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια για να αντιμετωπίσει το πλήγμα στην αμερικανική οικονομία αυξάνονται στις αγορές χρήματος. Αναλυτές λένε ότι τα προθεσμιακά επιτόκια της Fed προεξοφλούν τώρα μία πιθανότητα 75% για μία μείωση 25 μονάδων βάσης (0,25 της ποσοστιαίας μονάδας) στην επόμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας για τη νομισματική πολιτική που θα γίνει στις 17-18 Μαρτίου.

Η ιός «πλήττει» και την Ελλάδα

Ανάλογη ανησυχία επικρατεί πλέον και στην Αθήνα, ιδιαίτερη μετά και τον εντοπισμό του των πρώτων κρουσμάτων στη χώρα μας, με το Χρηματιστήριο να πραγματοποιεί «βουτιά», ενώ ισχυρό πλήγμα υπέστησαν οι τοπικές οικονομίες διαφόρων περιοχών εξαιτίας της απόφασης για ματαίωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων.
Για παράδειγμα, παράγοντες του δήμου Πάτρας κάνουν λόγο για ζημιά ως και 30 εκατ. Ευρώ, ενώ εκπρόσωπο του δήμου Ρεθύμνου υπολογίζουν τη χασούρα σε 10 εκατ. Ευρώ το λιγότερο και πάει λέγοντας. Σε κάθε περίπτωση, ο υπολογισμός της ζημιάς και των αποζημιώσεων ή αντισταθμιστικών μέτρων, θα είναι εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση, καθώς εμπλέκονται ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, καφέ, αλλά κι όλοι οι προμηθευτές τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί προβληματισμός και στάση αναμονής, με το βλέμμα να είναι στραμμένο στον τουρισμό – όπου αναμένεται πιο καθαρή εικόνα μετά το τέλος Μαρτίου – και στην ναυτιλία. Σε ότι έχει να κάνει με τον τομέα της ναυτιλίας υπάρχει ζήτημα με την αγορά ξηρού φορτίου και με τις παραγγελίες από και προς Κίνα, με δεδομένο ότι σύντομα θα φανεί το μπλακ άουτ του Ιανουαρίου, καθώς μετά από δίμηνο εκτελούνται κατά μέσο όρο οι παραγγελίες.

«Ψυχραιμία» συνιστάται για τον τουρισμό

Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό υπάρχει η προσπάθεια να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι. Ενδεικτική είναι η ανακοίνωση του Συνδέσμου Τουριστικών Ελληνικών Επιχειρήσεων, ο οποίος επισημαίνει ότι «τους επόμενους μήνες η Ελλάδα αναμένεται να υποδεχθεί πάνω από 30 εκατ. επισκέπτες και θα απαιτηθεί από όλους ψυχραιμία, συντονισμός και συνεργασία».

«Ο ελληνικός τουρισμός έχει τη γνώση, την ωριμότητα και τον επαγγελματισμό να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά και σε αυτή την περίσταση» τονίζεται στην ανακοίνωση, η οποία καταλήγει: «O ΣΕΤΕ βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τα μέλη του, τις αρμόδιες αρχές και τους φορείς της πολιτείας, προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιολόγηση της κατάστασης, η έγκυρη ενημέρωση και η τήρηση των μέτρων πρόληψης που χρειάζεται να εφαρμοστούν».

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται μιλώντας στο tvxs ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (FedHATTA), Λύσανδρος Τσιλίδης. «Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί, συναινετικοί, να προσέχουμε τις οδηγίες του υπουργείου Υγείας, ε και να μην κάνουμε πάρτι με την παραπληροφόρηση, γιατί ο πανικός είναι άσχημο πράγμα. Ο πανικός με φοβίζει εμένα, τίποτα άλλο». Αναφέρει δε ότι παρά το γεγονός ότι υπάρχει πράγματι οικονομική ζημιά από το ξέσπασμα του ιού σε Κίνα και Ιταλία και τις συνεπαγόμενες ακυρώσεις, η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη.