Ενώπιον του φάσματος μιας νέας βαθιάς κρίσης φαίνεται να βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, καθώς οι μέχρι πρότινος πλέον ισχυρές οικονομικά χώρες δείχνουν να βυθίζονται σε ύφεση.

Έτσι, μετά τις οικονομίες της Γερμανίας και της ευρωζώνης που -όπως αποκάλυψαν τα επίσημα στοιχεία την περασμένη Παρασκευή- κατέγραψαν τον χαμηλότερο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης των τελευταίων επτά ετών, πέρυσι, χθες ήταν η σειρά της Ιαπωνίας.

Ειδικότερα, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εμφάνισε, στο δ’ τρίμηνο του 2019, τη μεγαλύτερη συρρίκνωση των τελευταίων περίπου έξι ετών και απειλείται πλέον σοβαρά με ύφεση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα, το ΑΕΠ της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου υποχώρησε τους τρεις τελευταίους μήνες του 2019 κατά 6,3%, για πρώτη φορά ύστερα από πέντε συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης. Ηταν η μεγαλύτερη πτώση του ιαπωνικού ΑΕΠ από το β’ τρίμηνο του 2014, σχεδόν διπλάσια από τη συρρίκνωση 3,7% που προέβλεπε η πλειονότητα των οικονομικών αναλυτών.

Αιτία της οικονομικής καθίζησης ήταν η αύξηση του φόρου κατανάλωσης, τον περασμένο Οκτώβριο, που χτύπησε άγρια ιδιωτική κατανάλωση και κεφαλαιουχικές δαπάνες. Η κακή επίδοση της οικονομίας, στο τέλος του 2019, εγείρει τον κίνδυνο διολίσθησής της σε ύφεση (δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης), καθώς η εξάπλωση του κορονοϊού «σιγοτρώει» πόντους από την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες μιας νέας συρρίκνωσης του ιαπωνικού ΑΕΠ στο τρέχον α’ τρίμηνο του 2020, καθώς ο Covid 19 -που για την ώρα χτυπά μόνο τουρισμό και εξαγωγές- ενδεχομένως να «μολύνει» και την εγχώρια κατανάλωση. Αν μάλιστα ο ιός δεν περιοριστεί δραστικά ώς το καλοκαίρι -που το Τόκιο φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες-, τότε η ζημιά στην ιαπωνική οικονομία θα είναι τεράστια.

Ταυτόχρονα, κι άλλες χώρες της Ασία βλέπουν «μαύρα σύννεφα» να συγκεντρώνονται γύρω από τις οικονομίες τους. Η Ταϊλάνδη ανακοίνωσε ότι κατέγραψε τη χαμηλότερη ανάπτυξη των τελευταίων πέντε ετών, η Σιγκαπούρη υποβάθμισε τις προβλέψεις της για το 2020, ενώ οι εκτιμήσεις για την Κίνα, που είναι ο «μεγάλος ασθενής» του κορονοϊού, είναι εξίσου μαύρες. Η ιαπωνική Nomura προέβλεψε χθες επιβράδυνση της κινεζικής ανάπτυξης στο α’ τρίμηνο του 2020 σε 3%, από 6% πέρυσι. Αν επιβεβαιωθεί, θα είναι η χειρότερη επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας από την εποχή της σφαγής της πλατείας Τιεν Αν Μεν, το 1989.

Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη παρακολουθεί με έκδηλη ανησυχία την πορεία των δικών της οικονομικών δεικτών. Η Bundesbank, η ομοσπονδιακή τράπεζα της Γερμανίας, εξέφρασε χθες την εκτίμηση ότι η ανάπτυξη της μεγαλύτερης οικονομίας της Ε.Ε. θα παραμείνει αδύναμη και στους τρεις πρώτους μήνες του 2020 και προειδοποίησε για τους κινδύνους που απειλούν τη γερμανική βιομηχανία λόγω της επέκτασης του Covid 19 στην Κίνα. Η γερμανική κεντρική τράπεζα φέρεται ότι έχει καλέσει την κυβέρνηση σε αξιοποίηση του περσινού δημοσιονομικού πλεονάσματος – ρεκόρ (13,5 δισ. ευρώ) για την τόνωση της οικονομίας. Ομως ο κυβερνητικός συνασπισμός είναι διχασμένος. Ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, προτιμά υψηλότερες δημόσιες επενδύσεις, ενώ από την πλευρά τους οι συντηρητικοί της Άνγκελα Μέρκελ προτείνουν μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Ας σημειωθεί ότι η γερμανική ανάπτυξη προσγειώθηκε πέρυσι στο 0,6%, ενώ στο δ’ τρίμηνο του 2019 ήταν μηδενική.

Ο Σολτς συμμετείχε χθες στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης όπου συζητήθηκε μεταξύ άλλων και σχέδιο μιας περισσότερο φιλικής στην ανάπτυξη δημοσιονομικής πολιτικής. Η προοπτική αυτή ουδόλως επηρέασε την πορεία του ευρώ το οποίο υποχώρησε χθες το πρωί στο 1,0817 δολάριο, το χαμηλότερο επίπεδό του έναντι του αμερικανικού νομίσματος από τα μέσα του 2017.