Ντόμινο εξελίξεων έχει προκαλέσει η υπόθεση “Panama Papers”, η μεγαλύτερη αποκάλυψη στα παγκόσμια χρονικά για τη φοροδιαφυγή μέσω off shore. Στη λίστα του Mossack Fonseca, εκ των κορυφαίων δικηγορικών γραφείων που εξειδικεύονται στη δημιουργία οικονομικών παράκτιων εταιρειών, υπάρχουν πολιτικοί, κρατικοί αξιωματούχοι, επιχειρηματίες, celebrities, πασίγνωστοι αθλητές και ποδοσφαιρικοί παράγοντες, αλλά και εγκληματίες. Ανάμεσα στους «ισχυρούς παίκτες» όπως αναφέρεται στα Panama Papers, είναι και ο στενός συνεργάτης – σύμβουλος – του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά (2012-2015), Γραμματέας Διεθνούς Πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας (Ν.Δ.) (2004-2015), ο Σταύρος Παπασταύρου. Υπενθυμίζεται πως ο Παπασταύρου εμπλέκεται και στη λίστα Λαγκάρντ.

Ads

Μεταξύ αυτών ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο και ο αργεντίνος ομόλογός του Μαουρίτσιο Μάκρι, οι πρωθυπουργοί Ισλανδίας και του Πακιστάν και ο Σαουδάραβας βασιλιάς Σαλμάν. Στην επίμαχη λίστα περιλαμβάνονται και άνθρωποι που ανήκουν στον στενό κύκλο του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν,  αλλά και συγγενείς εν ενεργεία ηγετών, όπως του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ και του βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον. Εκτός από πολιτικούς στη λίστα εμφανίζονται ακόμη ονόματα δισεκατομμυριούχων, αθλητών, ηθοποιών, εμπόρων όπλων, κατασκόπων και εγκληματιών. Αίσθηση προκαλεί η αναφορά των ονομάτων του τιμωρημένου προέδρου της UEFA Μισέλ Πλατινί, του μέλους της Επιτροπής Ηθικής της FIFA Χουάν Πέδρο Νταμιάνι, αλλά και του κορυφαίου αργεντινού ποδοσφαιριστή Λιονέλ Μέσι.

image
image

Σε όλο τον κόσμο ξεκίνησαν δικαστικές και φορολογικές έρευνες για υποθέσεις φοροδιαφυγής από τα πρόσωπα που βρίσκονται στη λίστα, ενώ η εισαγγελία του Παναμά ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει έρευνες γύρω από τη δράση της  Mossack Fonseca. Από την πλευρά της η εταιρεία ισχυρίζεται πως “η συντριπτική πλειονότητα” των εταιρειών αυτών “χρησιμοποιείται για νόμιμους σκοπούς”. Μάλιστα κατήγγειλε την “παράνομη υποκλοπή των στοιχείων” και έκανε λόγο για μια “διεθνή εκστρατεία εναντίον των προσωπικών δεδομένων”.

Ads

Το χορό των ερευνών άνοιξε η φορολογική υπηρεσία της Αυστραλίας που ανακοίνωσε πως εντόπισε πάνω από 800 πλούσιους πελάτες του εμπλεκόμενου δικηγορικού γραφείου Mossack Fonseca με έδρα τον Παναμά και «ήδη  έχει βρεθεί ύποπτος σύνδεσμος με offshore εταιρεία στο Χονγκ Κονγκ».

Στη Γαλλία ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε πως οι αποκαλύψεις θα βοηθήσουν τις αρχές στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και θα ενισχύσουν τα φορολογικά έσοδα. «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα διενεργηθούν έρευνες βάσει των πληροφοριών που έρχονται στο φως, θα ανοιχθούν υποθέσεις και θα γίνουν δίκες» δήλωσε και ευχαρίστησε όσους προέβησαν σε αυτές τις αποκαλύψεις. Η γαλλική κυβέρνηση θα επιδιώξει να εξασφαλίσει πρόσβαση στα έγγραφα πίσω από τις αποκαλύψεις των “Panama Papers”, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν και πρόσθεσε ότι μόλις οι αρχές αποκτήσουν και επαληθεύσουν τις πληφορίες αυτές, θα επανεξετάσουν τους φόρους των ατόμων που εμπλέκονται στις υποθέσεις και την όποια επιβολή προστίμων, ιδιαίτερα για μη δηλωθέντες λογαριασμούς σε ξένες τράπεζες και για εταιρίες “βιτρίνα”.

Το Βερολίνο εκφράζει την ελπίδα ότι οι αποκαλύψεις “θα δώσουν ώθηση στον αγώνα κατά του ξεπλύματος χρημάτων και της φορολογικής απάτης” και ότι “τα κράτη που ευνοούν τέτοιες πρακτικές, θα αναγνωρίσουν ότι αυτές δεν έχουν μέλλον”.  Ο εκπρόσωπος του γερμανικόυ υπουργείου Οικονομικών δήλωσε πως “Μπορούμε απολύτως να επωφεληθούμε απ’ αυτή τη δυναμική και να εκφράσουμε την ελπίδα ότι θα τεθούν ισχυροί περιορισμοί σε ορισμένες πρακτικές, έστω κι αν αυτές δεν θα εξαφανιστούν από τη μια στιγμή στην άλλη”. Οι εαρινές σύνοδοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας την ερχόμενη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον θα είναι μια πρώτη ευκαιρία για να τεθεί το θέμα επί τάπητος “και θα πάρουμε την πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση”, πρόσθεσε.

Στη Βρετανία, η κυβέρνηση ζήτησε τη Δευτέρα να της δοθεί άμεσα αντίγραφο των εγγράφων, προκειμένου να μελετήσει τις πληροφορίες και να αναλάβει δράση για πιθανή φοροδιαφυγή. Ανάμεσα στα ονόματα που αναφέρονται στα έγγραφα είναι και το όνομα του πατέρα του Κάμερον, Ίαν Κάμερον, καθώς και μέλη των Συντηρητικών. Η εκπρόσωπος του Κάμερον αρνήθηκε να σχολιάσει εάν η οικογένεια Κάμερον είχε επενδύσει σε offshore εταιρείες, λέγοντας: «Είναι ιδιωτική υπόθεση».

Η πρώην πρωθυπουργός της Ισλανδίας Γιοχάνα Σιγκουρνταντότιρ κάλεσε τον σημερινό πρωθυπουργό και διάδοχό της Σίγκμουντουρ Ντάβιντ Γκουνλάουγκσον να παραιτηθεί έπειτα από την εμφάνιση του ονόματός του στη λίστα. Ο ισλανδός πρωθυπουργός ίδρυσε μαζί με τη σύζυγό του εταιρεία στις βρετανικές Παρθένες Νήσους, ωστόσο παρά τις αποκαλύψεις και τις επικρίσεις που δέχεται δήλωσε πως δεν προτίθεται να παραιτηθεί. 

Την παραπομπή του προέδρου Πέτρο Ποροσένκο ζητά η αντιπολίτευση στην Ουκρανία, σημειώνοντας πως θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η έρευνα. Ο Πέτρο Ποροσένκο χρησιμοποίησε έναν λογαριασμό σε εταιρία offshore για να αποφύγει τη φορολόγησή του.

Στην Νορβηγία η Αρχή Χρηματοοικονομικής Εποπτείας (FSA) ανακοίνωσε πως βάσει των στοιχείων που αποκαλύφθηκαν η κορυφαία νορβηγική τράπεζα DNB βοήθησε πελάτες της να ιδρύσουν εταιρείες offshore στις Σεϋχέλλες. “Αυτές οι αποκαλύψεις θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό κλάδο”, σημείωσε η Αρχή και πρόσθεσε; “Η ρυθμιστική αρχή θα ζητήσει εξηγήσεις από τα διοικητικά συμβούλια των ενεχόμενων τραπεζών”.

Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή της Αυστρίας για τις χρηματοπιστωτικές αγορές (FMA) διενεργεί έρευνα για τις τράπεζες Raiffeisen Bank International και Hypo Landesbank Vorarlberg, καθώς τα δύο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατονομάστηκαν στα αρχεία που διέρρευσαν για τις δραστηριότητες των offshore εταιριών. Εκπρόσωπος της FMA δήλωσε σήμερα ότι εξετάζεται κατά πόσο τηρήθηκαν οι διαδικασίες όπως οι έλεγχοι για την φύση των συναλλαγών και τα άτομα που εμπλέκονται σε αυτές. Εάν κριθεί απαραίτητο, οι υποθέσεις αυτές μπορούν να παραπεμφθούν στις αρμόδιες διωκτικές αρχές, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Η Εποπτική Αρχή Χρηματοοικονομικών της Σουηδίας έχει έρθει σε επαφή με τις αρχές στο Λουξεμβούργο, ζητώντας πληροφορίες για τον τραπεζικό όμιλο Nordea που φέρεται να βοήθησε πελάτες να δημιουργήσουν λογαριασμούς σε υπεράκτιους φορολογικούς παράδεισους. «Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις πληροφορίες», είπε ο επικεφαλής της FSA. 

Να υπάρξουν αυστηρές έρευνες και να δοθούν σαφείς πολιτικές απαντήσεις, με σχετική νομοθεσία και ποινικές διώξεις που θα στοχεύουν στην αποτροπή τέτοιων πρακτικών, ζήτησε ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας, Βέρνερ Φάιμαν. Σύμφωνα με τον καγκελάριο, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης, η Αυστρία ανέλαβε τα τελευταία χρόνια αρκετές πρωτοβουλίες, όπως την κατάργηση του τραπεζιτικού απορρήτου σε περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος, ή την υλοποίηση των προτύπων του ΟΟΣΑ στην ανταλλαγή δεδομένων και την εφαρμογή μέτρων κατά επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.

Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλά έγιναν και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο αποδεικνύεται πως χρειάζονται τέτοια μέτρα και σε παγκόσμιο επίπεδο και θα πρέπει να υπάρξει σκληρή στάση απέναντι σε μη συνεργαζόμενες τρίτες χώρες και να επιβληθούν κυρώσεις σε εκείνα τα κράτη που το επιχειρηματικό τους μοντέλο στηρίζεται προφανώς στη συγκάλυψη της φορολογικής απάτης με offshore εταιρείες. Όπως επισημαίνει στις δηλώσεις του ο Αυστριακός καγκελάριος, είναι εμφανής η αντίσταση που προβάλλεται και στο εσωτερικό της Ευρώπης, καθώς “δυστυχώς” διαπιστώνεται το πόσο δύσκολο είναι να καθιερωθεί ακόμη και σε έναν “συνασπισμό των προθύμων” ένας φόρος στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, διότι επικρατούν συνέχεια οι αντιστάσεις των εκπροσώπων των “λόμπι”.

Οι ολλανδικές αρχές θα διερευνήσουν τις κατηγορίες που σχετίζονται με την Ολλανδία. Το υπουργείο Οικονομικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι φορολογικές αρχές θα διεξαγάγουν έρευνα για το «κατά πόσο υπάρχουν στοιχεία που σχετίζονται με επιβολή φόρων».