Με το Νόμπελ Οικονομίας 2024 τιμήθηκαν την Δευτέρα οι Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον.

Ads

Οι τρεις επιστήμονες βραβεύτηκαν «για μελέτες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι θεσμοί διαμορφώνονται και επηρεάζουν την ευημερία».

Σύμφωνα με τη σουηδική ακαδημία, «οι βραβευθέντες συνέβαλαν σε καινοτόμες έρευνες σχετικά με το τι επηρεάζει μακροπρόθεσμα την οικονομική ευημερία των χωρών».

«Οι γνώσεις τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι θεσμοί επηρεάζουν την ευημερία δείχνουν ότι οι εργασίες για τη στήριξη της δημοκρατίας και των θεσμών χωρίς αποκλεισμούς είναι ένας σημαντικός δρόμος για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης».

Ads

«Η καθιέρωση θεσμών χωρίς αποκλεισμούς, η μείωση των εκχυδαϊσμών και το κράτος δικαίου θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμα οφέλη. Γιατί, λοιπόν, η ελίτ δεν αντικαθιστά απλώς το υπάρχον οικονομικό σύστημα;», εξηγεί η ακαδημία για τη μελέτη των βραβευθέντων.

Το μοντέλο τους για την εξήγηση των συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώνονται και αλλάζουν οι πολιτικοί θεσμοί έχει τρεις συνιστώσες.

  • Το πρώτο είναι η σύγκρουση σχετικά με τον τρόπο κατανομής των πόρων και το ποιος κατέχει την εξουσία λήψης αποφάσεων σε μια κοινωνία (η ελίτ ή οι μάζες).
  • Το δεύτερο είναι ότι οι μάζες έχουν μερικές φορές την ευκαιρία να ασκήσουν εξουσία κινητοποιώντας και απειλώντας την κυρίαρχη ελίτ- η εξουσία σε μια κοινωνία είναι επομένως κάτι περισσότερο από την εξουσία λήψης αποφάσεων.
  • Το τρίτο είναι το πρόβλημα της δέσμευσης, το οποίο σημαίνει ότι η μόνη εναλλακτική λύση είναι να παραδώσει η ελίτ την εξουσία λήψης αποφάσεων στο λαό.