Ο Ζοχράν Μαμντάνι, ένας 33χρονος πολιτικός με καταγωγή από την Ουγκάντα και την Ινδία, πρώην ράπερ, γιος διανοούμενων και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των Παλαιστίνιων, εξελίσσεται σε μια από τις πλέον εμβληματικές φιγούρες της αμερικανικής προοδευτικής πολιτικής σκηνής.

Την Τρίτη 24 Ιουνίου, ο Μαμντάνι αναδείχθηκε νικητής στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης. Επικράτησε έχοντας απέναντι του τον πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο και θεωρείται πλέον το φαβορί για τις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Ποιος είναι ο άγνωστος που ταράζει τα νερά

Η νίκη του Μαμντάνι, ενός άγνωστου μέχρι πρότινος πολιτικού, αποτελεί έκπληξη για πολλούς, την ώρα που το Δημοκρατικό Κόμμα που εξακολουθεί « ψάχνεται » εν μέσω της δεύτερης προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίστηκε στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ως «ο χειρότερος εφιάλτης του Τραμπ», αποκαλώντας τον πρόεδρο «φασίστα και ρατσιστή». Η εικόνα του ως μετανάστη, μουσουλμάνου, υποστηρικτή της Παλαιστίνης και σοσιαλιστή πολιτικού είναι, κατά τα λεγόμενά του, η πλήρης αντίθεση στην ατζέντα του Τραμπ.

Στον Τραμπ δεν άρεσε η επιλογή: «είναι κομμουνιστής, παράφρων και όχι πολύ έξυπνος», αναφέρει σε ανάρτηση του. Oι πλούσιοι φοβούνται ότι αν εκλεγεί θα αυξήσει τους φόρους.

Η εξέλιξη δεν άρεσε ούτε στο κατεστημένο των Δημοκρατικών. Με τη βοήθεια δωρητών του Τραμπ προσπάθησαν να τον σταματήσουν, ενισχύοντας με 25 εκατομμύρια δολάρια μια επιτροπή πολιτικής δράσης υπέρ του Κουόμο.

«Υπάρχουν μαθήματα που οι εθνικοί Δημοκρατικοί θα έπρεπε να πάρουν, αλλά φοβάμαι ότι δεν θα το κάνουν », έγραψε στους New York Times η σύμβουλος των Δημοκρατικών, Kirszner Katz, επικρίνοντας την «τάση του κατεστημένου του κόμματος να καταπνίγει και να αγνοεί μερικές από τις πιο συναρπαστικές αναδυόμενες φωνές του».

Ο Μαμντάνι γεννήθηκε στην Καμπάλα της Ουγκάντα από Ινδοαμερικανίδα μητέρα και Ινδο-ουγκαντέζο πατέρα μουσουλμανικής καταγωγής. Η μητέρα του είναι η γνωστή σκηνοθέτις Μίρα Ναΐρ και ο πατέρας του, Μαχμούντ Μαμντάνι, διακεκριμένος καθηγητής μετα-αποικιοκρατικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Η οικογένεια έζησε σε διάφορες χώρες, όπως η Ινδία και η Νότια Αφρική, πριν εγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη, όπου ο Μαμντάνι μεγάλωσε και απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα μόλις το 2018.

Παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε ως μουσουλμάνος στην Αμερική μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο ίδιος θεωρεί ότι ήταν σχετικά προστατευμένος από την ισλαμοφοβία, χάρη στο φιλελεύθερο περιβάλλον στο οποίο βρέθηκε.

Είναι ωστόσο συνειδητοποιημένος για το προνόμιο που απολάμβανε και δηλώνει ότι αυτό δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη του απέναντι στους λιγότερο προνομιούχους συμπολίτες του. Η καμπάνια του επικεντρώθηκε στους εργαζόμενους, τους ενοικιαστές θύματα της στεγαστικής κρίσης, τους μετανάστες και τη νεολαία.

Η πολιτική του πορεία ξεκίνησε το 2015, όταν προσφέρθηκε εθελοντικά να συμμετάσχει σε καμπάνια στις δημοτικές εκλογές. Το 2017 εντάχθηκε στους Δημοκρατικούς Σοσιαλιστές της Αμερικής, εμπνεόμενος από τον Μπέρνι Σάντερς.

Ο Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές υπήρξαν θερμοί υποστηρικτές του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για τον δημαρχιακό θώκο.

Το 2020 εξελέγη για πρώτη φορά στη Βουλή της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, εκπροσωπώντας την 36η περιφέρεια στο Κουίνς. Από τότε, επανεξελέγη δύο φορές. Η πιο αξιοσημείωτη του νομοθετική πρωτοβουλία υπήρξε το πιλοτικό πρόγραμμα δωρεάν μεταφοράς με λεωφορεία, το οποίο εφαρμόστηκε σε πέντε γραμμές – μία σε κάθε δήμο της πόλης.

Παρότι το μέτρο αγαπήθηκε από τους κατοίκους και εντάχθηκε στον προϋπολογισμό του 2024, ο Μαμντάνι αρνήθηκε τελικά να το υποστηρίξει λόγω άλλων διατάξεων που θεωρούσε αντιλαϊκές, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του προγράμματος. Η στάση του αυτή του χάρισε τη φήμη του άκαμπτου και υπερβολικά ιδεαλιστή πολιτικού, κάτι που ο Κουόμο χρησιμοποίησε κατά κόρον στην προεκλογική αντιπαράθεση.

Πως επικοινώνησε με τους δημότες και με ποιο πρόγραμμα

Ωστόσο, το κοινό δεν φαίνεται να επηρεάστηκε. Αντίθετα, ιδιαίτερα οι νεότερες ηλικίες αγκάλιασαν την αδιαπραγμάτευτη στάση του Μαμντάνι.

Μέσα από μια εκστρατεία βασισμένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με σύντομα, δυναμικά βίντεο και προσβάσιμο λόγο, παρουσίασε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που περιλαμβάνει επαναφορά της δωρεάν μεταφοράς, ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, πάγωμα των ενοικίων για ευπαθείς ομάδες, δωρεάν παιδική φροντίδα, αυξήσεις στη φορολογία των πλουσίων και μέτρα προστασίας των μεταναστών από την καταστολή της κυβέρνησης Τραμπ.

Ο Μαμντάνι είναι από τους λίγους πολιτικούς που πήραν ξεκάθαρη θέση υπέρ της Παλαιστίνης, υποστηρίζοντας ανοικτά τις φοιτητικές κινητοποιήσεις στα πανεπιστήμια κατά της γενοκτονίας στη Γάζα. Αυτή η στάση τον καθιστά “επικίνδυνο” για το αμερικανικό κατεστημένο, Δημοκρατικό και Ρεπουμπλικανικό. Ωστόσο, για τους ψηφοφόρους της Νέας Υόρκης, αυτή η αυθεντικότητα είναι που τον καθιστά ελκυστικό.

Παρά το γεγονός ότι δεν ξεπέρασε το 44% στην κάλπη και το εκλογικό σύστημα απαιτεί πιθανά δεύτερο γύρο, η παραίτηση του Κουόμο από την κούρσα και η αποδοχή της ήττας του λίγες ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης καθιστούν την τελική επικύρωση απλώς τυπική διαδικασία.

Ο νυν δήμαρχος, Έρικ Άνταμς, αναμένεται να είναι ανεξάρτητος υποψήφιος τον Νοέμβριο, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι θα κατεβάσουν και εκείνοι υποψήφιο. Όμως η πόλη που δεν έχει εκλέξει Ρεπουμπλικανό δήμαρχο από το 2008, μάλλον δύσκολα θα στραφεί σε συντηρητικές επιλογές σήμερα, εν μέσω μιας νέας φάσης αντίστασης στον Τραμπ.

Η ομιλία του Μαμντάνι το βράδυ της νίκης του, συγκίνησε: «Όπως είπε ο Νέλσον Μαντέλα, πάντα φαίνεται αδύνατο μέχρι να γίνει. Φίλες και φίλοι, το κάναμε». Αν τελικά εκλεγεί, ο Ζοχράν Μαμντάνι θα είναι ο πρώτος δήμαρχος της Νέας Υόρκης που γεννήθηκε στην Αφρική, ο πρώτος μουσουλμάνος, και ο πρώτος που εκπροσωπεί μια τόσο ριζοσπαστική ατζέντα, σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις του πλανήτη.

Και όπως είπε: «Στη δική μας Νέα Υόρκη, η εξουσία ανήκει στον λαό».