Τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στενότερη δημοσιονομική εποπτεία των κρατών μελών της ευρωζώνης παρουσίασαν σήμερα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο Επίτροπος, αρμόδιος για θέματα οικονομίας, Όλι Ρεν, τονίζοντας ότι στο μέλλον, η παροχή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων θα εξαρτάται από το βαθμό τήρησης των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας. «Χωρίς κυρώσεις δεν μπορεί να υπάρξει αξιοπιστία» ανέφερε ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζ. Μπαρόζο. Από την πλευρά του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δήλωσε έτοιμο να αυξήσει τη συνεισφορά του προς την ευρωζώνη εάν υπάρξει ανάγκη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βάσει των αποφάσεων που έλαβαν την προηγούμενη εβδομάδα οι 16 ηγέτες των χωρών του ευρώ, προτείνει την αυστηρότερη τήρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και την καθιέρωση μιας νέας οικονομικής διακυβέρνησης, υπό την έννοια ότι οι εθνικοί προϋπολογισμοί των χωρών του ευρώ θα πρέπει πριν ψηφιστούν από τα εθνικά κοινοβούλια, να έχουν την έγκριση και του Συμβουλίου Eurogroup.

«Σε αυτήν την κρίση διαπιστώσαμε ότι οι αποφάσεις μιας χώρας, ακόμα και αν αυτή εκπροσωπεί μόλις το 2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, έχουν τεράστιες επιπτώσεις και στα άλλα κράτη του ευρώ. Η οικονομική πολιτική ενός κράτους μέλους δεν είναι αποκλειστικά θέμα εθνικού συμφέροντος αλλά κοινού συμφέροντος, στο πλαίσιο της ευρωζώνης» υπογράμμισε ο Μπαρόζο, προσθέτοντας, παράλληλα, ότι οι εξουσίες των εθνικών κοινοβουλίων παραμένουν ακέραιες. «Αυτός είναι ο πυρήνας της οικονομικής και νομισματικής Ένωσης. Δεν μπορούμε να έχουμε νομισματική ένωση αν δεν υπάρχει οικονομική ένωση. Τα κράτη μέλη που δεν θέλουν οικονομική Ένωση, ας ξεχάσουν τη νομισματική Ένωση» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ζ. Μπαρόζο.

Σχετικά με την επιβολή κυρώσεων που προτείνει η Επιτροπή στα κράτη μέλη που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ο Ζ Μπαρόζο τόνισε ότι επιδίωξη της Επιτροπής είναι να υπάρχει ένα κίνητρο συμμόρφωσης με τους κανόνες του Συμφώνου. Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει την αναστολή των πόρων του Ταμείου Συνοχής, σε περίπτωση που μία χώρα κατ? επανάληψη παραβιάζει τις υποχρεώσεις της. Ο Ζ. Μπαρόζο, τόνισε ότι η Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστούν κυρώσεις που δεν θα καλύπτουν μόνο τις χώρες Συνοχής (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ιταλία), αλλά όλα τα κράτη του ευρώ.

Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Όλι Ρεν τόνισε την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών που θα οδηγήσουν στη ταχύτερη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων στις χώρες του ευρώ. Επισήμανε, ακόμη, την ανάγκη να υπάρξει πτωτική τάση στα επίπεδα του δημόσιου χρέους των κρατών μελών, τονίζοντας ότι στο παρελθόν, η ευρωζώνη δεν είχε δώσει τη δέουσα προσοχή στο επίπεδο του χρέους. «Θα πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο την προσοχή μας στα επίπεδα του χρέους που ξεπερνούν το 60% του ΑΕΠ», ανέφερε ο Όλι Ρεν και συνέχισε λέγοντας ότι «όταν μια χώρα έχει επίπεδο χρέους που ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ, είναι βασικό, το έλλειμμα να είναι απλώς κάτω από 3%, αλλά να έχει μία τέτοια πτωτική κλίση, ώστε να επιτρέψει τη μείωση του δημοσίου χρέους στη χώρα».

Ο υπεύθυνος του ΔΝΤ για την Ευρώπη, Μάρεκ Μπέλκα δήλωσε ότι το Ταμείο που έχει δεσμευτεί να συμμετάσχει στο σχέδιο βοήθειας προς την ζώνη του ευρώ με 250 δισεκατομμύρια ευρώ, είναι «έτοιμο» να αυξήσει την συνεισφορά του. Ο Πολωνός πρώην πρωθυπουργός, κ. Μπέλκα τόνισε ότι «η Ευρώπη είναι τώρα αντιμέτωπη με μία κρίσιμη καμπή, καθώς οι χρηματαγορές εστιάζουν στο πρόβλημα των δημοσίων οικονομικών κάθε χώρας ξεχωριστά». Τάχθηκε επίσης υπέρ μιας «μεταρρύθμισης σε δημοσιονομικό επίπεδο όλης της Ε.Ε., επισημαίνοντας ότι το ΔΝΤ, που δήλωσε ταυτοχρόνως «έτοιμο να βοηθήσει σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, εάν τούτο είναι αναγκαίο».

Οι πρώτες αντιδράσεις εκφράστηκαν από τη Σουηδία, ο πρωθυπουργός της οποίας τάχθηκε σήμερα εναντίον των νέων προτάσεων για την ενίσχυση του δημοσιονομικού ελέγχου που διατυπώθηκαν από τις Βρυξέλλες επειδή θεωρεί «παράξενο» να αφορούν χώρες όπως η Σουηδία που σέβονται το ευρωπαϊκό σύμφωνο σταθερότητας.

Αντιθέτως, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε την προτροπή από της Επιτροπής προς τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της Ένωσης «για περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία» ως «βήμα σπουδαίο, στη σωστή κατεύθυνση», εκτιμώντας πάντως ότι τα προτεινόμενα σχετικώς μέτρα «είναι ανεπαρκή». «Προκειμένου να αποκτήσουμε ένα αληθινά αποτελεσματικό Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θα πρέπει να διαβουλευτούμε εντατικά και να προβούμε σε μεταρρυθμίσεις κάποιων Συνθηκών που διέπουν τη λειτουργία της ΕΕ» κατέληξε.

Στο μεταξύ, ο γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί υποστήριξε πως χρειάζεται μια «πραγματική υποτίμηση» του ευρώ προκειμένου να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Το ευρώ θα παραμείνει το νόμισμα πολύ λίγων χωρών, οι οποίες έχουν «ισχυρά δημοσιονομικά και οικονομικά θεμελιώδη», τόνισε.

Την πίστη του στο ευρώ, εξέφρασε ωστόσο για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ο πρόεδρός της Ζαν-Κλοντ Τρισέ. Όπως είπε ο κ. Τρισέ μιλώντας στο ραδιοφωνικό δίκτυο Europe 1, « Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στο μέλλον του ευρώ». Πρόσθεσε ωστόσο ότι «πρέπει να ενισχύσουμε την επιτήρηση της πολιτικής που εφαρμόζεται από τον ένα και τον άλλο σε δημοσιονομικό επίπεδο. Είναι κεφαλαιώδες».

Αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες οι οποίες ελήφθησαν το σαββατοκύριακο και κυρίως στην απόφαση της ΕΚΤ για την αγορά κρατικών ομολόγων ευρωπαϊκών χωρών, η οποία μέχρι στιγμής είχε αποκλεισθεί από την ΕΚΤ, ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ δήλωσε ότι πρέπει «να γνωρίζουμε να λαμβάνουμε γρήγορες αποφάσεις, οι οποίες δεν θέτουν σε κίνδυνο μεσοπρόθεσμα τη σταθερότητα των τιμών» και δικαιολόγησε την άνευ προηγουμένου αυτή απόφαση στην ιστορία της ΕΚΤ με βάση «τη σοβαρότητα της κρίσης».

Η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εντάσσεται στο πλαίσιο της θέσπισης του ευρωπαϊκού μηχανισμού οικονομικής στήριξης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποφασίσθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να τεθεί τέλος στην κρίση εμπιστοσύνης που απειλεί την ίδια την ύπαρξη της ευρωζώνης. Πρακτικά, αγοράζοντας στη δευτερογενή αγορά κρατικά ομόλογα χωρών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές δυσχέρειες, η ΕΚΤ θέτει φραγμό στην κερδοσκοπία και επιτρέπει στα κράτη αυτά να συνεχίσουν τη χρηματοδότησή τους στις αγορές ομολόγων με ανεκτούς όρους.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Handelsblatt, η Γερμανία επέβαλε κατά τις διαπραγματεύσεις για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού οικονομικής υποστήριξης των χωρών της ευρωζώνης το διορισμό του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας Αξελ Βέμπερ, στην προεδρία της ΕΚΤ, όπου θα διαδεχθεί τον Ζαν-Κλοντ Τρισέ το φθινόπωρο του 2011. Εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, ωστόσο, διέψευσε τις πληροφορίες της εφημερίδας για την ύπαρξη τέτοιας συμφωνίας.