– «Είναι αλήθεια πως σταματήσατε τις επιχειρήσεις διάσωσης για μια ώρα όταν ένας νεαρός άνδρας είχε εντοπιστεί και μπορούσε να βγει από τα ερείπια;»

– «Ναι, πράγματι μας διατάχθηκε να σταματήσουμε»

– «Και ξέρετε γιατί;»

– «Όχι»

– «Ίσως γιατί ο Πρόεδρος Ερντογάν θα έφτανε στην περιοχή και οι τοπικοί αξιωματούχοι προτίμησαν η διάσωση να πραγματοποιηθεί μπροστά του…»

Ο παραπάνω διάλογος μεταξύ ενός δημοσιογράφου και ενός μέλους των σωστικών συνεργείων (AKUT) στην Ελαζίγκ, όπου ο σεισμός των 6,7 ρίχτερ προκάλεσε το θάνατο 41 ατόμων και τον τραυματισμό εκατοντάδων. Τουλάχιστον 500 κατοικίες έχουν καταστραφεί τόσο στην Ελαζίγκ όσο και στη Μαλάτεια. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως παρά τις καταγραφές από τα διεθνή σεισμογραφικά ινστιτούτα, οι επίσημες αρχές στην Τούρκια «μείωσαν» το μέγεθος του σεισμού στα 6,5 ρίχτερ.

Τη φονική σεισμική δόνηση τη διαδέχθηκε μια σειρά από δηλώσεις: «Δεν υπάρχει κανείς νεκρός». «Δεν μπορείς να τα περιμένεις όλα από το κράτος». «Θα διωχθούν όσοι διαδίδουν ψεύδη στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Ο Πρόεδρος της Τουρκικής Ερυθράς Ημισέληνου, του μεγαλύτερου δημόσιου φορέα βοήθειας και διάσωσης, κάλεσε τους πολίτες να κάνουν δωρεές για τους σεισμόπληκτους. Την επόμενη ημέρα έσκασε η δημοσιογραφική αποκάλυψη πως η Ερυθρά Ημισέληνος έχει μεταφέρει περισσότερα από 7,5 εκατομμύρια δολάρια (6,8 εκατ. Ευρώ) δωρεών σε θρησκευτικό ίδρυμα το οποίο πρόσκειται στην κυβέρνηση, και το οποίο έχει κατηγορηθεί για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Ήταν ένας οικονομικός ελιγμός με τον οποίο επιτεύχθηκαν δύο στόχοι: Φοροδιαφυγή και ταυτόχρονα παράνομη χρηματοδότηση του διάσημου ιδρύματος Ensar.

Καθώς η κοινή λογική στην Τουρκία έχει χαθεί εδώ και πολύ καιρό, το κράτος και τα επίσημα όργανά του δεν θα μπορούσαν να είναι τα μόνα που «ξέφυγαν» μετά τον φονικό σεισμό. Ένας «επιστήμονας» του Πανεπιστημίου Γιλντίζ της Κωνσταντινούπολης, ο καθηγητής Μπεντρί Γκενσέρ δήλωσε πως «ο σεισμός ήταν μια θεία απάντηση στην απαγόρευση του γάμου ανήλικων κοριτσιών!», ανακαλύπτοντας τη σχέση μεταξύ μιας φυσικής καταστροφής και ενός νομικού – κοινωνικού γεγονότος. «Παρών» δήλωσε και ο ρατσισμός. «Δεν με νοιάζει, στο Ελαζίγκ είναι Κούρδοι», ανέφεραν μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα.

Τον Οκτώβριο του 2019, ο καθηγητής Νασί Γκορούρ, κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής εκπομπής, παρουσιάζοντας έναν χάρτη της περιοχής της Ελαζίγκ, είχε εκτιμήσει πως είναι πιθανός ένας σεισμός μεγέθους 5 έως 7 ρίχτερ το επόμενο διάστημα. Είχε καλέσει δε τις αρχές να αναλάβουν δράση. Κανείς δεν του έδωσε σημασία. Κανείς δεν τον άκουσε.

Η επίσκεψη του Ερντογάν στο σημείο της καταστροφής κόστισε 82.616 τουρκικές λίρες (12.536 ευρώ). Αυτό ήταν μόνο το κόστος μετακίνησης καθώς χρησιμοποιήθηκαν ένα ελικόπτερο και 28 οχήματα, μεταξύ των οποίων ένα ασθενοφόρο, έξι τζιπ και 19 Mercedes, ώστε να μεταφερθούν οι άνδρες της ασφάλειας. Ο Τούρκος Πρόεδρος ταξίδεψε στο σημείο με ένα από τα 11 προεδρικά αεροσκάφη. Σύμφωνα με τη Τζουμχουριέτ, το σύνολο των οχημάτων χρησιμοποιήθηκε μόνο για τη μεταφορά από το αεροδρόμιο του Ελαζίγκ στη σεισμόπληκτη περιοχή, όπου διεξάγονταν οι επιχειρήσεις διάσωσης. Το κόστος αντιστοιχεί στο μισθό 35 (κατώτατα αμειβόμενων) εργαζόμενων στην Τουρκία.

Και ένα ακόμη σκάνδαλο: Η κυβέρνηση είχε επιβάλει έναν ειδικό φόρο σεισμού, αμέσως μετά τον σεισμό του 1999. Αρκετά εκατομμύρια τουρκικές λίρες, ενδεχομένως και δισεκατομμύρια έχουν συγκεντρωθεί από το κράτος, με στόχο την πρόληψη, τη διαχείριση και τη γρήγορη ενημέρωση των πολιτών. Ωστόσο ούτε η κυβέρνηση, ούτε το ελεγκτικό συνέδριο έχουν δώσει πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των χρημάτων αυτού του Ταμείου. «Δεν έχουμε χρόνο να μιλάμε τώρα για αυτά», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν ρωτήθηκε σχετικά. Ένας υπουργός του ήταν πιο σαφής: «Τα χρήματα δαπανήθηκαν όπου κρίθηκε πως ήταν απαραίτητο». Αρκετοί πολίτες διώκονται προς το παρόν από εισαγγελείς επειδή μέσω των κοινωνικών δικτύων ζητούν να μάθουν για τη χρήση αυτών των χρημάτων.

Αποκλειστικά υπεύθυνο για την κακή αντιμετώπιση και διαχείριση της τελευταίας φυσικής καταστροφής είναι το Παλάτι του Ερντογάν. Καμία λήψη μέτρων και το πρόσχημα είναι πάτα το ίδιο: «Είναι ο καλός Αλάχ που κάνει τον σεισμό και δυστυχώς δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να κάνουμε εμείς».

* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr,  τις εξελίξεις στην Τουρκία.