Μια νέα, δραματική κλιμάκωση της τριακονταετούς σύγκρουσης στο ανατολικό Κονγκό εκτυλίσσεται καθώς οι αντάρτες της οργάνωσης M23 κατέλαβαν το στρατηγικής σημασίας αεροδρόμιο της Γκόμα, προκαλώντας μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση που έχει αφήσει πίσω της τουλάχιστον 25 νεκρούς και 375 τραυματίες, ανέφεραν τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων την Τρίτη (28/1).

Η επίθεση, που ξεκίνησε τη Δευτέρα, σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή στη μακροχρόνια σύγκρουση, με τις δυνάμεις των ανταρτών να καταλαμβάνουν τον κύριο κόμβο ανθρωπιστικής βοήθειας της περιοχής, διακόπτοντας ζωτικής σημασίας προμήθειες για εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους πολίτες.

Σύμφωνα με αναφορές του ΟΗΕ, η κατάσταση στην Γκόμα έχει εξελιχθεί σε μια τραγωδία ανείπωτων διαστάσεων. Ο εκπρόσωπος του Γραφείου Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ, Γιένς Λάερκε, περιέγραψε σκηνές χάους με «σφοδρά πυρά από φορητά όπλα και όλμους σε όλη την πόλη και την παρουσία πολλών νεκρών στους δρόμους».

Η ανθρωπιστική κρίση επιδεινώνεται από αναφορές για συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Έχουμε αναφορές για βιασμούς που διαπράχθηκαν από αντάρτες, λεηλασίες περιουσιών και επιθέσεις σε ανθρωπιστικές εγκαταστάσεις υγείας», τόνισε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η κατάσταση στις υγειονομικές εγκαταστάσεις της πόλης. Ο Φρανσουά Μορεγιόν, επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού στο Κονγκό, εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για ένα εργαστήριο που φιλοξενεί επικίνδυνα παθογόνα, συμπεριλαμβανομένου του ιού Έμπολα. Η πιθανή καταστροφή αυτής της εγκατάστασης θα μπορούσε να προκαλέσει μια υγειονομική κρίση που θα ξεπερνούσε τα σύνορα του Κονγκό.

Στην πρωτεύουσα Κινσάσα, 1.600 χιλιόμετρα δυτικά της Γκόμα, η κατάσταση έχει επίσης εκτραχυνθεί με βίαιες διαδηλώσεις. Εξοργισμένοι διαδηλωτές επιτέθηκαν σε διπλωματικές αποστολές, συμπεριλαμβανομένων των πρεσβειών της Ρουάντα, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, διαμαρτυρόμενοι για την υποτιθέμενη ξένη ανάμειξη στη σύγκρουση. Οι ΗΠΑ έδωσαν εντολή εκκένωσης του προσωπικού της Αμερικανικής πρεσβείας.

Η κρίση έχει βαθιές ιστορικές ρίζες που ανάγονται στη γενοκτονία της Ρουάντα και συνδέεται άμεσα με τον ανταγωνισμό για τον έλεγχο των πλούσιων ορυκτών πόρων της περιοχής. Η κυβέρνηση του Κονγκό και ο ΟΗΕ κατηγορούν τη Ρουάντα για άμεση υποστήριξη των ανταρτών M23, κατηγορίες που η Ρουάντα αρνείται, επικαλούμενη την ανάγκη αυτοάμυνας έναντι των πολιτοφυλακών του Κονγκό.

Η κατάσταση στα νοσοκομεία της Γκόμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, με τους τραυματίες να νοσηλεύονται ακόμη και στους διαδρόμους λόγω έλλειψης χώρου. Η λεηλασία μιας αποθήκης φαρμάκων έχει περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες παροχής ιατρικής περίθαλψης στους τραυματίες.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αυξανόμενη ανησυχία την εξέλιξη της κρίσης, καθώς η κατάληψη του αεροδρομίου της Γκόμα απειλεί να διακόψει την παροχή ζωτικής σημασίας ανθρωπιστικής βοήθειας σε μια περιοχή που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.