Η παλαιστινιακή σημαία ανεμίζει όλο και πιο δυναμικά στους χώρους της τέχνης σε όλο τον κόσμο. Ο κόσμος πάλλεται στα στάδια με συνθήματα κατά της γενοκτονίας, μετατρέποντας τις συναυλίες των αγαπημένων του καλλιτεχνών σε πεδίο πολιτικής έκφρασης ενάντια στο έγκλημα της γενοκτονίας του Παλαιστινιακού λαού.

Ads

Στη σκηνή ωστόσο δεν είναι πάντα αναμενόμενες οι αντιδράσεις. Υπάρχουν καλλιτέχνες που με το επιχείρημα πως μιλούν με την τέχνη τους, αποφεύγουν την οποιαδήποτε δήλωση, όπως ο Λεξ ο οποίος απέφυγε στο Ολυμπιακό Στάδιο την οποιαδήποτε νύξη παρά τα συνθήματα του κόσμου. Υπάρχουν κι εκείνοι -ες, που η ξεκάθαρη στάση τους υπέρ του Παλαιστινιακού λαού, τούς κοστίζει ήδη ακυρώσεις συναυλιών, λογοκρισία από τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα και κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου με την κατηγορία του τρομοκράτη.

«Κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις» όπως λέει το τραγούδι του Σαββόπουλου. Ή αλλιώς, το ερώτημα «Which Side Are You On?» από το τραγούδι του Pete Seeger σε στίχους της ακτιβίστριας Florence Reece από το μακρινό 1931 επανέρχεται στους συναυλιακούς και θεατρικούς χώρους. Όσο ηχηρή η φωνή των καλλιτεχνών που στέκονται αδιαπραγμάτευτα στο πλευρό της Παλαιστίνης, άλλο τόσο ηχηρές είναι και οι σιωπές από τους καλλιτέχνες που δεν ξοδεύουν λέξη για το μεγάλο έγκλημα που έχει συνταράξει την ανθρωπότητα.

Στη διεθνή σκηνή: Διώξεις και λογοκρισία

Υπάρχει πάντα ο Roger Waters που κρατάει ψηλά την παλαιστινιακή σημαία από την εποχή που ελάχιστοι το έκαναν σε όλες τις συναυλίες του. Η περίφημη προσπάθεια του να καλέσει τους καλλιτέχνες να μποϋκοτάρουν τη Eurovision στο Ισραήλ το 2019, είχε προκαλέσει πονοκέφαλο τόσο στη διοργάνωση όσο και στο κράτος του Ισραήλ αλλά και στις διεθνείς αποστολές.

Ads

Σήμερα δέχεται πολλές πιέσεις και πληρώνει το τίμημα με ακυρώσεις συναυλιών αλλά συνεχίζει.

Ο Mo Chara, μέλος του ιρλανδικού χοπ χοπ συγκροτήματος Kneecap μόλις πριν από λίγες ημέρες βρέθηκε στο δικαστήριο να καταθέτει ως κατηγορούμενος για τρομοκρατία, εξαιτίας των φιλοπαλαιστινιακών συνθημάτων επί σκηνής.

Οι Kneecap και οι Bob Vylan τάραξαν για τα καλά τα νερά στο πρόσφατο Glastonbury Festival (28 Ιουνίου 2025), στη σκηνή West Holts. Ο Ο Bob Vylan ανέμιζε σημαία της Παλαιστίνης και φώναξε «Free, free Palestine» και «Death, death to the IDF» .

Το φεστιβάλ δέχθηκε πολλές πιέσεις ώστε να ακυρώσει την εμφάνιση των Kneecap από τους οποίους το ένα μέλος τους πρόσφατα ο Μο Χάρα είχε κατηγορηθεί για τρομοκρατία από την Μητροπολιτική αστυνομία.

Ακόμη και ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ απαίτησε να μην παίξει η μπάντα από το Μπέλφαστ. Ωστόσο, το φεστιβάλ δεν ενέδωσε στις πιέσεις και οι Kneecap εμφανίστηκαν εκφράζοντας ξανά την στήριξη τους στον λαό της Παλαιστίνης. Το BBC αποφάσισε να μην προβάλλει την εμφάνιση τους, όμως ένα άτομο από το κοινό κράτησε μία ολόκληρη ώρα το κινητό ψηλά, κάνοντας live στην πλατφόρμα TikTok και συγκεντρώνοντας εκατομμύρια θεάσεις.

Στο ίδιο φεστιβάλ οι CMAT τελείωσαν λέγοντας «Thank you…and Free Palestine» και οι Inhaler μίλησαν καθαρά για γενοκτονία.

Οι MCs ανέφεραν από μικροφώνου «αντιλαμβανόμαστε την αποικιοκρατία και αντιλαμβανόμαστε το πόσο σημαντικό είναι να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλο» εκφράζοντας τη στήριξή τους στον λαό της Γάζας.

Σχολιάζοντας τις εκατοντάδες παλαιστινιακές σημαίες σχολίασαν ειρωνικά «οι μοντέρ του BBC θα έχουν αρκετή δουλειά».

Το γνωστό βρετανικό συγκρότημα Massive Attack εξέφρασε την αλληλεγγύη του στους Παλαιστίνιους κατά τη διάρκεια συναυλίας του στη Σερβία. Ενώ το συγκρότημα εμφανιζόταν, σε μια οθόνη πίσω τους προβάλλονταν πρωτοσέλιδα και βίντεο που έδειχναν κατεστραμμένα κτίρια και σκηνές καταστροφής στη Γάζα.

Οι Cat Stevens & Lowkey σε συναυλία με τον Waters στο Λονδίνο αφιέρωσαν το “Wild World” στα παιδία της Παλαιστίνης.

Ο Brian Eno συμμετείχε στο “Live for Gaza ήδη τον Απρίλιο του 2021. Υπογράφει επίσημα ψηφίσματα για κατάπαυση του πυρός, συμπεριλαμβανομένης επιστολής τον Οκτώβριο–Νοέμβριο 2023. Για την διαχρονική στάση του έχει στοχοποιηθεί από το Ισραήλ.

Aντιπολεμική συναυλία στήριξης του αγώνα του Παλαιστινιακού λαού, από το Πανελλήνιο Σωματείο Ελλήνων Τραγουδιστών και τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, με την συμμετοχή περισσότερων από 40 καλλιτεχνών και μουσικών σχημάτων, μεταξύ των οποίων η Χάρις Αλεξίου, η Νατάσσα Μποφίλιου, ο Γιάννης Χαρούλης, ο Φίλιππος Πλιάτσικας κ.α, Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025.
(ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΟΥΜΑΣ/EUROKINISSI)

Ελλάδα: Από το χασμουρητό της Σάττι έως την Μποφίλιου, την Φριντζήλα και τις ηχηρές σιωπές

H Μαρίνα Σάττι χασμουρήθηκε κι έκανε πως κοιμόταν, την ώρα που μιλούσε η εκπρόσωπος του Ισραήλ στη Eurovision E.Golan, στη Eurovision, προχωρώντας σε μια ιδιότυπη στάση διαμαρτυρίας για τη σφαγή του Παλαιστινιακού λαού. Αυτό το χασμουρητό σήκωσε θύελλα αντιδράσεων εναντίον της από φίλους του Ισραήλ εντός και εκτός της χώρας, φανέρωσε όμως και το μπούλινγκ που ασκούσε η αντιπροσωπεία του Ισραήλ εντός της διοργάνωσης.

Από εκείνο το χασμουρητό έως τη σκόνη που σήκωσε η επιλογή της Γλυκερίας να πραγματοποιήσει τελικά τη συναυλία στο Ισραήλ σε αντίθεση με τους συναδέλφους της που την ακύρωσαν όπως ο Χρήστος Νικολόπουλος, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι.

Η Τάνια Τσανακλίδου εμφανίστηκε στη συναυλία των Τεμπών ντυμένη με τα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας προκαλώντας χειροκροτήματα αλλά και πυρά από αρθρογράφους που ένιωσαν την ανάγκη να υπερασπιστούν το Ισραήλ.

Η Μάρθα Φριντζήλα δεν αποχωρίστηκε την παλαιστινιακή μαντήλα σε καμία από τις συναυλίες της ενώ ταυτόχρονα διοργάνωσε δράσεις στο Baumstrasse ώστε να ενισχυθούν οικονομικά καλλιτέχνες της Γάζας.

Η Νατάσα Μποφίλιου στον Λυκαβηττό ύψωσε την παλαιστινιακή σημαία φωνάζοντας «λευτεριά στην Παλαιστίνη» και ένωσε τη φωνή της μαζί με τη φωνή της Χάρης Αλεξίου, Γιάννη Χαρούλη, Πάνου Μουζουράκη, Ματούλας Ζαμάνη, Ελεωνόρας Ζουγανέλη, Κωστή Μαραβέγια, Γιώτας Νέγκα, Μαρίζας Ρίζου, Δημήτρη Μητσοτάκη κ.ά στη μεγάλη συναυλία υπέρ του Παλαιστινιακού λαού στην Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων.

Η Χάρις Αλεξίου ντυμένη στα χρώματα της παλαιστίνης άκουσε χιλιάδες κόσμου στο ΟΑΚΑ να φωνάζει συνθήματα υπέρ του Παλαιστινιακού λαού, την ώρα που ο ΛΕΞ δίπλα της επέλεξε να μιλήσει με την τέχνη του.

Δεν έκαναν το ίδιο ωστόσο άλλοι εκπρόσωποι της ελληνικής χοπ χοπ και ραπ σκηνής, με κύριο το παράδειγμα των Social Waste που επέλεξαν να μη μιλήσουν μόνο με τα τραγούδια τους αλλά να πάρουν θέση και με τον λόγο τους.

Συναυλία αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό στη Σύνταγμα Σάββατο 24 Μαΐου 2025 (ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ / EUROKINISSI)

Χιλιάδες υπογραφές

Τα παραπάνω ονόματα αναφέρονται ενδεικτικά, ανάμεσα σε πολλούς καλλιτέχνες που ενώνουν τη φωνή τους με εκείνη του Παλαιστινιακού λαού. Υπήρξαν όμως και μαζικές πρωτοβουλίες όπως το κείμενο που υπέγραφαν οι Μουσικοί για την Παλαιστίνη (Musicians for Palestine) τον Νοέμβριο του 2023. Περισσότεροι από 4.000 μουσικοί, μεταξύ των οποίων οι Zack de la Rocha, Tom Morello, Bikini Kill, Pulp, Lucy Dacus, Mogwai, Kali Uchis ζητούσαν άμεση κατάπαυση πυρός στη Γάζα, ανθρωπιστική βοήθεια, τερματισμό αποκλεισμού.

Άλλη λίστα αποτελούν οι 600 μουσικοί που καλούν σε μποϋκοτάζ πολιτιστικών εκδηλώσεων στο Ισραήλ (27 Μαρτίου 2025). Μεταξύ αυτών που υπογράφουν οι: Roger Waters, Serj Tankian, Black Thought & Questlove, Thurston Moore, Julian Casablancas, Chromeo, Nicolas Jaar, Noname, Owen Pallett.

Οι υπογραφές δεν σταματούν στον χώρο της μουσικής. Θυμίζουμε τους Artists4Ceasefire, 55 κινηματογραφιστές και μουσικοί αρχικά, που ξεπέρασαν τους 500 στο τέλος μεταξύ των οποίων οι Drake, Jennifer Lopez, Bella & Gigi Hadid, Michael Stipe, Cate Blanchett, Zayn Malik, Frank Ocean, Bradley Cooper, John Cusack, Kristen Stewart, Tom Hardy, Annie Lennox, Mark Ruffalo, Dua Lipa, Oscar Isaac κ.ά. ζητούσαν άμεση κατάπαυση πυρός, αποστρατιωτικοποίηση, προστασία πολιτών.


Με μια δυνατή επιστολή περίπου 400 δημιουργοί καταγγέλλουν την σιωπή που επικρατεί για την εν εξελίξει γενοκτονία στη Γάζα, με αφορμή την έναρξη του φεστιβάλ των Καννών.

Καλλιτέχνες όπως οι σκηνοθέτες Κώστας Γαβράς, Γιώργος Λάνθιμος, Τζόναθαν Γκλέιζερ, Ρούμπεν Έστλουντ, Άκι Καουρισμάκι, Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, Αλφόνσο Κουαρόν, Ναντάβ Λαπίντ, Μάικ Λι, Πάολο Σορεντίνο και ηθοποιοί όπως Ρίτσαρντ Γκιρ, Βίγκο Μόρτενσεν, Χαβιέ Μπαρδέμ, Μαρκ Ράφαλο, Σούζαν Σαράντον, Ρέιφ Φάινς δηλώνουν «αρνούμαστε να επιτρέψουμε στην τέχνη μας να γίνει συνένοχη».

Υπογραφές μάζεψαν και οι Ravers for Palestine (DJs & ηλεκτρονικοί καλλιτέχνες). 300 DJs/παραγωγοί από το Λονδίνο όπως οι: Ross From Friends, Objekt, The Blessed Madonna, Shanti Celeste, Kode9, Lee Gamble κ.ά. κατήγγειλαν τον πόλεμο του Ισραήλ.

Επίσης πολλοί καλλιτέχνες μεμονωμένα σε συνεντεύξεις ή αναρτήσεις έχουν κατακεραυνώσει το κράτος του Ισραήλ. Ανάμεσα τους οι Fontaines D.C. Serj Tankian (System of a Down), Damon Albarn (Gorillaz & Blur), Lupe Fiasco, Chuck D (Public Enemy) κα.

Στην Ελλάδα, το κείμενο με τίτλο «Να σπάσουμε τη θεσμική σιωπή» (5 Νοεμβρίου 2023) υπέγραψαν μεταξύ των 160 και πλέον καλλιτεχνών οι Φ. Δεληβοριάς, Κ. Καλδάρας, Π. Καλαντζόπουλος, Θ. Κοροβίνης, Μ.Μαλαφέκας, Α. Μπρούσκου, Μ. Παπαδημητρίου κ.α.

Αξιόλογες και οι δράσεις και το κάλεσμα αλληλεγγύης του δικτύου Flimmakers’ for Palestine Greece που έκανε παρεμβάσεις σε φεστιβάλ και όχι μόνο.