«Η δίκη του Ρώσου πολυεκατομμυριούχου Μιχαήλ Χοντορκόφσκι δείχνει ότι το Κρεμλίνο διατηρεί ένα «κυνικό σύστημα όπου οι πολιτικοί εχθροί βγαίνουν από τη μέση χωρίς να τιμωρούνται οι υπαίτιοι», αναφέρουν αμερικανοί διπλωμάτες σε απόρρητα τηλεγραφήματα που δημοσιεύθηκαν σήμερα από το Wikileaks. Η ετυμηγορία του δικαστηρίου ανακοινώθηκε σήμερα, κρίνοντας τον Χοντορκόφσκι ένοχο. Στη διάρκεια της δίκης, η ρωσική αστυνομία συνέλαβε 20 διαδηλωτές, ενώ ο Τύπος απομακρύνθηκε από την αίθουσα του δικαστηρίου.

Ads

Οι προσπάθειες της ρωσικής κυβέρνησης να αποδείξει πως το κράτος δικαίου γίνεται σεβαστό κατά τη διάρκεια της δίκης του Χοντορκόφσκι είναι χωρίς ουσία, αναφέρει τηλεγράφημα στην Ουάσιγκτον από την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα το Δεκέμβριο του 2009.

Αν και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν ήδη επικρίνει δημοσίως τη δίκη, που ξεκίνησε το Μάρτιο του περασμένου έτους, η διατύπωση των επικρίσεων στα απόρρητα τηλεγραφήματα είναι εντυπωσιακή. Γράφοντας στην Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, ένας αξιωματούχος της αμερικανικής πρεσβείας στη Μόσχα, σημείωνε πως ένας διεθνής νομικός εμπειρογνώμονας πιστεύει ότι ο ανακριτής προσπαθεί να δώσει τους δικηγόρους υπεράσπισης του Χοντορκόφσκι μια ευκαιρία.

Ωστόσο, ο ίδιος αξιωματούχος εκτιμά ότι «το γεγονός ότι οι νομικές διαδικασίες φαίνεται ότι ακολουθούνται σχολαστικά σε μια υπόθεση, όπου τα κίνητρα είναι καθαρά πολιτικά μπορεί να φαίνεται παράδοξο. Αυτό δείχνει την προσπάθεια που είναι διατεθειμένη να καταβάλλει η κυβέρνηση της Ρωσίας προκειμένου να διατηρήσει τα προσχήματα, περνώντας την όλη υπόθεση με ένα βερνίκι νομιμότητας σε ένα κυνικό σύστημα όπου οι πολιτικοί εχθροί βγαίνουν από τη μέση χωρίς τιμωρία.

Τα τηλεγραφήματα αυτά αποτελούν συνέχεια προηγούμενων αποκαλύψεων από το Wikileaks, στα οποία Αμερικανοί αξιωματούχοι αναφέρονταν στη Ρωσία ως ένα «κράτος-μαφία», στο οποίο κυβέρνηση, ολιγάρχες και οργανωμένο έγκλημα συνδέονται άρρηκτα.

Τα απόρρητα αυτά έγγραφα κάνουν λόγο για συνάντηση του 2000 όταν ο τότε πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε συναντήσει τον Χοντορκόφσκι και 20 άλλους «ολιγάρχες» και φέρεται να τους προειδοποίησε να μείνουν εκτός πολιτικής αν θέλουν να συνεχίσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες τους στη χώρα.

Προφανώς «ο Χοντορκόφσκι παραβίασε τους κανόνες τους παιχνιδιού» αναφέρει ο αμερικανός διπλωμάτης στο τηλεγράφημά του. Η Ρωσία «διαθέτει ένα από τα πιο ανθρώπινα συστήματα δικαιοσύνης στον κόσμο» δήλωσε πάντως για τη δίκη ο ίδιος ο Πούτιν σε απάντηση των επικριτών του νωρίτερα τον Δεκέμβρη.

Η υπόθεση Χοντορκόφσκι

Υπενθυμίζεται ότι ο Χοντορκόφσκι είχε συλληφθεί το 2003, κατηγορούμενος για απάτη, και καταδικάστηκε σε 8 χρόνια φυλάκισης δύο χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια, προστέθηκαν κατηγορίες υπεξαίρεσης, για τις οποίες και περιμένει τώρα την ανακοίνωση της ετυμηγορίας. Αν καταδικαστεί αντιμετωπίζει μέχρι έξι χρόνια επιπλέον φυλάκισης. Τις ίδιες κατηγορίες αντιμετωπίζει και ο συνέταιρός του Platon Lebedev.

Η εταιρεία του Ρώσου ολιγάρχη, Yukos Oil, κατασχέθηκε και πωλήθηκε σε ελεγχόμενες από το κράτος εταιρείες μετά την καταδίκη του. Ο ίδιος καταφέρεται εναντίον του Πούτιν, με πρόσφατο παράδειγμα δηλώσεις του σε ρωσική εφημερίδα, στις οποίες αναφέρεται στον Ρώσο πρωθυπουργό ως δεσμώτη σε μπουντρούμι.

Η απόφαση επρόκειτο να ανακοινωθεί στις 15 του μήνα, αλλά εκείνο το πρωί ανακοίνωση έξω από τα δικαστήρια ενημέρωνε ότι η ανακοίνωση θα αναβαλλόταν μέχρι τις 27 του μήνα. Οι δικαστές συνεχίζουν την ανάγνωση του κατηγορητηρίου και η ποινή αναμένεται να ανακοινωθεί αργότερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, πρόκειται για μια προσπάθεια να μειωθεί το ενδιαφέρον εγχώριων και διεθνών μέσων ενημέρωσης για την υπόθεση.

Ο δικαστής Βίκτορ Ντανίλκιν ανακοίνωσε σήμερα ότι ο Χοντορκόφσκι κρίνεται ένοχος για ξέπλυμα χρήματος, 23,5 εκατομμυρίων δολαρίων από τη μεταπώληση τεραστίων ποσοτήτων πετρελαίου, του πρώην πετρελαϊκού γίγαντα Yukos. Ένοχος για υπεξαίρεση ποσοτήτων πετρελαίου κρίθηκε και ο πρώην συνεργάτης του Χοντορκόφσκι Πλάτον Λεμπέντεφ. Οι δύο πρώην συνεργάτες, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, υπεξαίρεσαν 218 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου.

Ο δικαστής Ντανίλκιν έδωσε εντολή να αποχωρήσουν οι εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης από την αίθουσα του δικαστηρίου, χωρίς να δώσει εξηγήσεις, πριν από την έναρξη της ανάγνωσης της μακροσκελούς δικαστικής απόφασης, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Ιντερφαξ. Δεκάδες δημοσιογράφοι από όλο τον Κόσμο είχαν συρρεύσει στο δικαστήριο για να παρίστανται στην ανάγνωση της ετυμηγορίας, η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες.

Οι συνήγοροι του 47χρονου Χοντορκόφσκι, αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης, δήλωσαν ότι θα ασκήσουν έφεση.

Έξω από το δικαστικό μέγαρο έχουν συγκεντρωθεί αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι και διαδηλώνουν υπέρ της απελευθέρωσης του Χοντορκόφσκι. Η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη τουλάχιστον 20 διαδηλωτών, εκ των οποίων πολλές γυναίκες και ηλικιωμένοι. Οι διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ όπου ήταν γραμμένο το σύνθημα «Κάθε ένας από εμάς ή και όλοι μας μπορεί να γίνουμε Χοντορκόφσκι».

Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπόρις Νεμζόφ, μέλος της ρωσικής αντιπολίτευσης, καταδίκασε την απόφαση του δικαστηρίου και χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα «θλιβερή μέρα για τη Ρωσία». Η απόφαση του δικαστηρίου προκάλεσε και την αντίδραση της Γερμανίας, της ΕΕ και της Διεθνούς Αμνηστίας. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον υπενθύμισε σήμερα ότι η Μόσχα πρέπει να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο. Επιφυλακτική ήταν η αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης. Ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγγελα Μέρκελ δήλωσε ότι θα σχολιάσουν την υπόθεση μόνο όταν γίνει γνωστή ολόκληρη η ετυμηγορία, συμπεριλαμβανομένης και της ποινής, κάτι που μπορεί να πάρει αρκετές ημέρες. Η καταδίκη του Χοντορκόφσκι αποτελεί «ένα βήμα προς τα πίσω» για τη Ρωσία, δήλωσε από τη μεριά του ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκίντο Βεστεβέλε.

Η Διεθνής Αμνηστία έκανε έκκληση για ανεξάρτητη εξέταση των κατηγοριών που εκκρεμούν εις βάρος του Χοντορκόφσκι. «Η απόφαση του δικαστηρίου και ολόκληρη η δίκη δείχνουν πόσο μακριά είναι η Ρωσία από το κράτος δικαίου. Η εξουσία είναι υπεράνω νόμου», δήλωσε ο Πήτερ Φράνκ ειδικός της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Ρωσία.

Από την πλευρά της, η επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Χίλαρι Κλίντον τόνισε πως η νέα καταδικαστική απόφαση σε βάρος του Χοντορκόφσκι «θα έχει επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις» των 2 χωρών.

Η Δαμασκός πίσω από τις επιθέσεις κατά των σκανδιναβικών πρεσβειών στη Συρία το 2006

Στο μεταξύ, αμερικανικό διπλωματικό τηλεγράφημα που διέρρευσε από το WikiLeaks και δημοσιεύθηκε από τη νορβηγική εφημερίδα Aftenposten, αναφέρει ότι η Συρία διευκόλυνε τις επιθέσεις κατά των σκανδιναβικών πρεσβειών στη Δαμασκό που σημειώθηκαν στις αρχές του 2006 κατά τη διάρκεια των βίαιων διαδηλώσεων κατά των σκίτσων του Μωάμεθ.

Ο Σύρος πρωθυπουργός Μοχαμάντ Νάτζι Οτρι λίγες ημέρες πριν τις ταραχές «είχε δώσει την εντολή» στον Μεγάλο Μουφτή της Συρίας να διατάξει τους ιμάμηδες να χρησιμοποιήσουν «πολύ σκληρές λέξεις» στα κηρύγματά τους της προσευχής της Παρασκευής, σύμφωνα με το τηλεγράφημα.

Οι πληροφορίες της αμερικανικής διπλωματίας προέρχονται «από τη σουνιτική προσωπικότητα με την μεγαλύτερη επιρροή στη Δαμασκό», το όνομα της οποίας έχει σβηστεί στο κείμενο που δημοσιεύθηκε από την Aftenposten.

Σύμφωνα με αυτόν τον θρησκευτικό ηγέτη, «η κυβέρνηση της Συρίας έδωσε άδεια να συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα οι ταραχές και όταν πλέον πίστεψε ότι ‘πέρασε το μήνυμα’, κινητοποιήθηκε για να τις σταματήσει απειλώντας ότι θα χρησιμοποιήσει βία».

Το μήνυμα της Δαμασκού προς τη Δύση, πάντα σύμφωνα με τον θρησκευτικό ηγέτη, ήταν: «Ορίστε τί θα συνέβαινε αν επιτρέπαμε να υπάρξει πραγματική δημοκρατία (στη χώρα) και αφήναμε τους ισλαμιστές να αποφασίζουν».

Στις 4 Φεβρουαρίου 2006 η πρεσβεία της Δανίας στη Δαμασκό, στο κτίριο της οποίας στεγάζονταν οι αντιπροσωπείες της Σουηδίας και της Χιλής καθώς και η νορβηγική πρεσβεία, πυρπολήθηκε από διαδηλωτές οι οποίοι διαμαρτύρονταν για τη δημοσίευση 12 σκίτσων του Μωάμεθ από εφημερίδα της Δανίας. Η Δανία είχε ανακαλέσει τον πρεσβευτή της στη Δαμασκό για να διαμαρτυρηθεί για την ελλιπή προστασία που είχαν προσφέρει οι αρχές της Συρίας.