Η διεθνής κοινότητα ήρε όλες τις οικονομικές κυρώσεις που συνδέονται με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης όπως προβλέπει η συμφωνία η οποία επιτεύχθηκε στις 14 Ιουλίου 2015, ανακοίνωσαν στη Βιένη οι επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι και της ιρανικής, Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ.

«Με το Ιράν να έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις του, σήμερα, οι πολυμερείς και εθνικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις που συνδέονται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα αίρονται», ανέφεραν σε κοινή δήλωσή τους.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών παρέλαβε το Σάββατο έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), που επιβεβαιώνει ότι το Ιράν εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις του, βάσει της πυρηνικής συμφωνίας, τερματίζοντας έτσι την ισχύ επτά προηγούμενων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Συγκεκριμένα το Ιράν κατέστρεψε 14.000 μηχανές φυγοκέντρησης -τα δύο τρίτα των υπαρχόντων- και τις αποθήκευσε με την σφραγίδα της ΙΑΕΑ. Επίσης, έστειλε στο εξωτερικό ή προχώρησε σε αραίωση του 98% των αποθεμάτων του σε χαμηλού εμπλουτισμού ουράνιο, που ήταν πηγή ανησυχίας για τη διεθνή κοινότητα, η οποία θεωρούσε ότι θα μπορούσε να μετατραπεί σε υψηλού εμπλουτισμού ουράνιο που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Τις τελευταίες ημέρες απενεργοποιήθηκε και ο πυρήνας του αντιδραστήρα βαρέως ύδατος του Αράκ (πιθανής πηγής πλουτωνίου). Τεχνικοί τον γέμισαν με τσιμέντο, έτσι ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά.

Το Ιράν έχει ξεκαθαρίσει ωστόσο ότι επιθυμεί να συνεχίσει την ανάπτυξη πυραύλων, προχωρώντας σε δοκιμές, οι οποίες παραβιάζουν ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Μία χρυσή σελίδα της ιστορίας

«Η ιστορική συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία τέθηκε σε ισχύ χθες, ανοίγει μια νέα σελίδα στις σχέσεις μεταξύ του Ιράν και του κόσμου, είναι μια “χρυσή σελίδα” στην ιστορία της χώρας», δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί σε μήνυμά του.

«Εμείς οι Ιρανοί, τείνουμε το χέρι στον κόσμο σε ένδειξη ειρήνης και αφήνοντας πίσω μας όλες τις εχθρότητες, τις υποψίες, τις συνωμοσίες, ανοίγουμε μια νέα σελίδα στις σχέσεις του Ιράν με τον κόσμο», δήλωσε ο Ροχανί.

Παραμένουν οι αμερικανικές κυρώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε ήδη εκτελεστικό διάταγμα για την άρση ορισμένων κυρώσεων, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Ο Ομπάμα αποφάσισε ότι η εφαρμογή της συμφωνίας από το Ιράν «αποτελεί μια θεμελιώδη αλλαγή των συνθηκών σε σχέση με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», αναφέρεται στην εντολή, που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον Λευκό Οίκο. Ορισμένες κυρώσεις των ΗΠΑ για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θέματα που δεν αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα παραμείνουν, ωστόσο, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Αισιόδοξος ο ΟΗΕ

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν χαιρέτισε την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Είναι ένα μεγάλο βήμα που αντανακλά την προσπάθεια η οποία επιτεύχθηκε με καλή πίστη από όλες τις πλευρές ώστε να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις οι οποίες συμφωνήθηκαν», δήλωσε ο Μπαν.

Εξέφρασε επίσης την ελπίδα «η επιτυχία της συμφωνίας αυτής να συντελέσει σε μια καλύτερη περιφερειακή και διεθνή συνεργασία υπέρ της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή και πέρα από αυτήν».

Οι πρώτες αντιδράσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Φίλιπ Χάμοντ δήλωσε πως η πυρηνική συμφωνία επετεύχθη μετά από χρόνια υπομονετικής και επίμονης διπλωματίας και δύσκολων τεχνικών εργασιών, που οδήγησαν στον σημαντικό περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. «Η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, στην επίτευξη της οποίας η Βρετανία διαδραμάτισε καίριο ρόλο, κάνει την Μέση Ανατολή και τον υπόλοιπο κόσμο πιο ασφαλή», σημείωσε ο Χάμοντ με ανακοίνωση του και κάλεσε τον επιχειρηματικό κόσμος της Βρετανία να αδράξει τις ευκαιρίες που του προσφέρονται από την σταδιακή άρση των κυρώσεων ενάντια στο Ιράν.

Η Γαλλία «χαιρετίζει την έναρξη της πλήρους εφαρμογής της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν», δήλωσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Λοράν Φαμπιούς, εκφράζοντας την ελπίδα να υπάρξει το ίδιο «πνεύμα συνεργασίας για όλες τις περιφερειακές προκλήσεις». «Με την IAEA να έχει επιβεβαιώσει πως το Ιράν εκπλήρωσε τα μέτρα πυρηνικής καταστροφής που προβλέπονται από τη συμφωνία της 14ης Ιουλίου 2015, οι κύριες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις αίρονται», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών.

«Ακόμα και μετά την υπογραφή της πυρηνικής συμφωνίας, το Ιράν δεν έχει εγκαταλείψει το στόχο του να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και συνεχίζει με τις ενέργειες του να προκαλεί την αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, σκορπίζοντας τον τρόμο σε όλο τον κόσμο, παραβιάζοντας διεθνείς δεσμεύσεις που έχει προσυπογράψει», τόνισε από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, με ανακοίνωση του.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επισήμανε πως η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να παρακολουθεί τις ενέργειες του Ιράν για να διασφαλίσει ότι η Τεχεράνη δεν θα κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.