Οι Φιλιππίνες θα δώσουν στις ΗΠΑ διευρυμένη πρόσβαση στις στρατιωτικές βάσεις τους, παρέχοντας στις αμερικανικές δυνάμεις ένα στρατηγικό έρεισμα στο νοτιοανατολικό άκρο της Θάλασσας της Νότιας Κίνας κοντά στην αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν.

Η πρόσφατα ανακοινωθείσα συμφωνία θα δώσει στις ΗΠΑ πρόσβαση σε τέσσερις ακόμη τοποθεσίες στο πλαίσιο μιας Συμφωνίας Ενισχυμένης Αμυντικής Συνεργασίας (EDCA) που χρονολογείται από το 2014, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να εναλλάσσουν στρατεύματα σε συνολικά εννέα βάσεις σε όλες τις Φιλιππίνες. Οι ΗΠΑ έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να επεκτείνουν τις επιλογές ασφαλείας τους στον Ινδο-Ειρηνικό τους τελευταίους μήνες, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την επιθετική εδαφική στάση της Κίνας σε όλη την περιοχή.

Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Μανίλα σήμερα Πέμπτη (2/2), ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και οι Φιλιππίνες παραμένουν προσηλωμένες στην ενίσχυση των αμοιβαίων ικανοτήτων τους να αντιστέκονται σε ένοπλες επιθέσεις.

«Αυτό αποτελεί μέρος των προσπαθειών μας για τον εκσυγχρονισμό της συμμαχίας μας. Και αυτές οι προσπάθειες είναι ιδιαίτερα σημαντικές καθώς η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας συνεχίζει να προωθεί τις παράνομες διεκδικήσεις της στη Δυτική Φιλιππινέζικη Θάλασσα», δήλωσε ο Όστιν, αναφερόμενος στην αυξημένη παρουσία της Κίνας στα ύδατα κοντά στις Φιλιππίνες.

Ο Όστιν δεν έδωσε τη θέση των βάσεων στις οποίες ο αμερικανικός στρατός θα αποκτήσει νέα πρόσβαση.

Η ανακοίνωση ακολουθεί μια σειρά στρατιωτικών συμφωνιών υψηλού προφίλ των ΗΠΑ σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων για την ανταλλαγή αμυντικών τεχνολογιών με την Ινδία και σχεδίων για την ανάπτυξη νέων μονάδων πεζοναυτών των ΗΠΑ σε ιαπωνικά νησιά.

Το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ άνοιξε επίσης μια νέα βάση στο Γκουάμ την περασμένη εβδομάδα, ένα στρατηγικής σημασίας νησί των ΗΠΑ ανατολικά των Φιλιππίνων. Η τοποθεσία, γνωστή ως Camp Blaz, είναι η πρώτη νέα βάση πεζοναυτών εδώ και 70 χρόνια και αναμένεται να φιλοξενήσει μια μέρα 5.000 πεζοναύτες.

Η αυξημένη πρόσβαση σε στρατιωτικές βάσεις στις Φιλιππίνες θα τοποθετούσε τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ λιγότερο από 320 χιλιόμετρα νότια της Ταϊβάν, του δημοκρατικά διοικούμενου νησιού των 24 εκατομμυρίων κατοίκων, το οποίο η Κίνα διεκδικεί ως μέρος της κυρίαρχης επικράτειάς της παρά το γεγονός ότι δεν το έχει ελέγξει ποτέ.

Ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ δεν έχει αποκλείσει τη χρήση στρατιωτικής βίας για να θέσει την Ταϊβάν υπό τον έλεγχο του Πεκίνου, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει παραμείνει σταθερή στην υποστήριξή της προς το νησί, όπως προβλέπεται από την Πράξη για τις Σχέσεις με την Ταϊβάν, βάσει της οποίας η Ουάσινγκτον συμφωνεί να παρέχει στο νησί τα μέσα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της χωρίς να δεσμεύει αμερικανικά στρατεύματα.

Τον Νοέμβριο, η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις επισκέφθηκε τις Φιλιππίνες για να συζητήσει τη διευρυμένη πρόσβαση στις αμερικανικές βάσεις με τον πρόσφατα εκλεγμένο πρόεδρο Φερντινάντ «Μπονγκ Μπονγκ» Μάρκος Τζούνιορ. Ορισμένοι ειδικοί δήλωσαν ότι η επίσκεψή της έστειλε ένα σαφές μήνυμα στο Πεκίνο ότι οι Φιλιππίνες πλησιάζουν τις ΗΠΑ, αντιστρέφοντας την τάση υπό τον προηγούμενο πρόεδρο, Ροντρίγκο Ντουτέρτε.

Η Ουάσινγκτον και η Μανίλα δεσμεύονται από μια συνθήκη αμοιβαίας άμυνας που υπεγράφη το 1951 και παραμένει σε ισχύ, καθιστώντας την ως την παλαιότερη διμερή συμμαχία στην περιοχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εκτός από την επέκταση της EDCA, οι ΗΠΑ βοηθούν τις Φιλιππίνες να εκσυγχρονίσουν τον στρατό τους και τις έχουν συμπεριλάβει ως πιλοτική χώρα σε μια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης του θαλάσσιου τομέα. Οι δύο χώρες συμφώνησαν επίσης πρόσφατα να πραγματοποιούν περισσότερες από 500 κοινές δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Η αντίδραση του Πεκίνου

Σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, η Μάο Νινγκ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι απειλούν την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα με την ανακοίνωσή τους.

«Από ιδιοτέλεια, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να ενισχύουν τη στρατιωτική τους ανάπτυξη στην περιοχή με μια νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος, η οποία επιδεινώνει την ένταση στην περιοχή και θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα», είπε.

«Οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση απέναντι σε αυτό και να αποφύγουν να εξαναγκαστούν και να χρησιμοποιηθούν από τις ΗΠΑ», συμπλήρωσε.

Η Μανίλα και το Πεκίνο έχουν εμπλακεί σε μια μακροχρόνια διαφωνία σχετικά με τα αμφισβητούμενα ύδατα που και οι δύο πλευρές διεκδικούν ως δικά τους. Μεταξύ ορισμένων κύκλων, η σχεδιαζόμενη αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στις Φιλιππίνες παραμένει αμφιλεγόμενη. 

*Με πληροφορίες από CNN, New York Times