Για μόλις 45 ημέρες έμεινε στην εξουσία η Λιζ Τρας, με την πρωθυπουργική της θητεία να μοιάζει με «ναυάγιο, κι ενώ η επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον, αυτόν δηλαδή που αντικατέστησε, μοιάζει πλέον πιθανή.

Ads

Πλέον, οι Τόρις βυθίζονται και στις δημοσκοπήσεις. Σε δείγμα 1.237 πολιτών, μόνο το 14% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν το Συντηρητικό Κόμμα αν γίνονταν τώρα βουλευτικές εκλογές. Το αντίστοιχο ποσοστό για το Εργατικό Κόμμα είναι 53%.

Με την Τρας στο τιμόνι, οι Τόρις πίστευαν πως «είχε έρθει η στιγμή τους», σύμφωνα με τον Tim Bale, καθηγητή πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. «Αυτό θα αποδείκνυε ότι το Brexit δεν ήταν ένα φρικτό λάθος, αλλά μια φανταστική ευκαιρία. Αλλά φυσικά, καθώς αυτό βασιζόταν πάντα στη φαντασία, ήταν βέβαιο ότι θα συγκρουστεί με την πραγματικότητα».

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως η Τρας εξελέγη με μόλις 81.000 ψήφους των μελών του κόμματος. Η ίδια υποσχέθηκε ένα κράτος ελάχιστης φορολόγησης, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που σύμφωνα με την ίδια έδινε το Brexit.

Ads

Ειδικότερα, στις 23 Σεπτεμβρίου, ο τότε υπουργός Οικονομικών της Τρας, Κουάζι Κουαρτένγκ, ανακοίνωσε σχέδια για μείωση των φόρων κατά 45 δισεκατομμύρια λίρες, με ταυτόχρονη μείωση της γραφειοκρατίας και προώθηση των επενδύσεων για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Είχε δηλώσει επίσης την πρόθεση της κυβέρνησης να δανειστεί τουλάχιστον 60 δισεκατομμύρια λίρες για να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο περιορισμού των υψηλών τιμών ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που έχουν προκαλέσει κρίση κόστους ζωής. Ήταν η αρχή του τέλους.

Η λίρα υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου στις 26 Σεπτεμβρίου, καθώς οι επενδυτές στοιχημάτιζαν έναντι του βρετανικού νομίσματος κι οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα ύψη, εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών της Βρετανίας, καθιστώντας έτσι πιο ακριβό το κόστος δανεισμού της.
Έτσι, η Τρας αναγκάστηκε να αποπέμψει πριν λίγες μέρες τον υπουργό Οικονομικών και να τον αντικαταστήσει με τον Τζέρεμι Χαντ.

Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τον εξαναγκασμό σε παραίτηση του υπουργού της των Οικονομικών Κουάζι Κουάρτενγκ, ήταν η σειρά της υπουργού Εσωτερικών, της Σουέλα Μπράβερμαν, που ανήκει στην δεξιά πτέρυγα του Συντηρητικού Κόμματος, να εγκαταλείψει το καράβι που βυθιζόταν.

Αντικαταστάθηκε από τον Γκραντ Σαπς, πρώην υπουργό Μεταφορών της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον, σε μία ακόμη κίνηση ανοίγματος προς τους πολιτικούς αντιπάλους της πρωθυπουργού στην κούρσα για την Ντάουνινγκ Στριτ, αφού είχε υποστηρίξει τον Ρίσι Σουνάκ για την ηγεσία των Τόρις.

Σύμφωνα με το Politico, αυτές οι έξι εβδομάδες με την Τρας στην εξουσία ήταν ταπείνωση για την ίδια, αλλά και για τους ίδιους τους Συντηρητικούς.

«Είμαι αρκετά απογοητευμένος γι ‘αυτό», δήλωσε ο Mark Littlewood, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Υποθέσεων (IEA), ενός από τα δεξιά think tanks που ενέπνευσε την ατζέντα της Τρας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Τρας απέτυχε στην «πολιτική εκτέλεση», παρά στην οικονομική σκέψη. Σύμφωνα με άλλους αναλυτές, τα λάθη της Τρας ήταν διάφορα: δεν ήταν αρκετά σαφής, δεν εξηγούσε τους λόγους που έκανε κάθε τι, έκανε τις ανακοινώσεις με λάθος σειρά, απέτυχε να αποδείξει ότι τα σχέδιά της λειτουργούν.

«Η θέση στην οποία βρισκόμαστε τώρα είναι ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις ουσιαστικά δεν έχουν δοκιμαστεί», επέμεινε ο Littlewood. «Οι προσπάθειές της να εφαρμόσει την αλλαγή ήταν πολύ βιαστικές, πολύ βιαστικές, χωρίς σκέψη, αφελείς από κάποια άποψη», λέει στο Politico.

Επιπλέον, για ορισμένους συντηρητικούς δεξιούς, η πτώση (και) της Τρας ήταν το αναπόφευκτο σημείο μιας πορείας προς την απορρύθμιση, η οποία ξεκίνησε με το κίνημα του Brexit, πριν από περίπου μια δεκαετία. Σε ολόκληρη τη χώρα, το αντιευρωπαϊκό συναίσθημα αυξανόταν, τροφοδοτούμενο από την κρίση της ευρωζώνης και τα αυξανόμενα επίπεδα μετανάστευσης, με τον Κάμερον να αναγκάζεται να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα.

Σύμφωνα με ειδικούς, οι Τόρις ήξεραν πως αν δεν πετύχαιναν το Brexit, ουσιαστικά θα ήταν «τελειωμένοι». Με τον Κάμερον να αναγκάζεται να φύγει από το αξίωμα, η επόμενη μάχη της ομάδας ήταν με τη διάδοχό του Τερέζα Μέι, η οποία προσπάθησε να διαπραγματευτεί μια λιγότερο δραστική μορφή Brexit που θα είχε αφήσει τη Βρετανία συνδεδεμένη με πολλούς από τους κανόνες και τους κανονισμούς των Βρυξελλών. Ούτε αυτή όμως άντεξε, και κάπως έτσι ανέλαβε ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος έφερε εις πέρας την αποστολή, του «σκληρού» Brexit.

Μετά το τέλος και της Τρας, η δεξιά του Brexit ψάχνει τον δρόμο της, ούσα πληγωμένη, με την κατάσταση προς το παρόν να είναι ρευστή.