Ο Τούρκος Πρόεδρος έφτασε την Πέμπτη στο Βερολίνο αφού πρώτα είχε συμμετάσχει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Η Γερμανία έγινε η τρίτη χώρα της ΕΕ, που υποδέχθηκε τον «Σουλτάνο», μετά την Ελλάδα και τη Μεγάλη Βρετανία.

Ένα μέρος του πολιτικού κόσμου και η πλειονότητα της κοινής γνώμης στη Γερμανία εναντιώθηκαν σε αυτή την επίσημη επίσκεψη, που όπως φάνηκε από την κοινή Συνέντευξη Τύπου δεν στέφθηκε και με ιδιαίτερη επιτυχία. Η γερμανική αριστερά, οι Πράσινοι, πολλοί σοσιαλδημοκράτες μαζί με Κούρδους, Αλεβίτες, οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και δημοσιογράφους έκαναν διαμαρτυρίες αλληλεγγύης προς τα θύματα του κατασταλτικού καθεστώτος της Άγκυρας.

Η γερμανική αστυνομία αρχικά είχε απαγορεύσει τις διαδηλώσεις στο Βερολίνο αλλά οι ομάδες εναντίον του Ερντογάν οργάνωσαν τελικά στο Βερολίνο και στην Κολωνία συγκεντρώσεις κατά του Τούρκου μονάρχη. Παράλληλα η γερμανική κυβέρνηση αρνήθηκε ευγενικά τη διεξαγωγή συγκεντρώσεων, όπου ο Ερντογάν ήθελε να κάνει προπαγανδιστικές ομιλίες στους οπαδούς του.

Ο Ερντογάν, που συστηματικά παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και καταστέλλει το σύνολο της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, κατηγορείται επίσης για υποστήριξη των τζιχαντιστών στη Συρία. Η διπλωματία της Άγκυρας, που ταλαντεύεται μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας, προσπαθεί πλέον να αποκτήσει την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, στο παρελθόν, έχει ασκήσει έντονη κριτική στους Γερμανούς και Ολλανδούς αξιωματούχους. Μόλις πριν από δυο χρόνια, τους αποκαλούσε ναζί.

Για τη στάση του Βερολίνου, και ιδίως αυτή της κας Άγκελα Μέρκελ, ασκήθηκε κριτική από την τουρκική αντιπολίτευση. «Η προσπάθεια κατευνασμού, που ήδη έχει αποτύχει από το 1938 στο Μόναχο, δεν είναι για να επαναλαμβάνεται», δήλωσε ο δρ Τσενγκίζ Ακτάρ. Ωστόσο τελικά στη συνάντηση Μέρκελ – Ερντογάν καταγράφηκαν περισσότερο διαφωνίες παρά συγκλίσεις.

Ο Ερντογάν ολοένα και περισσότερο απομονώνεται πολιτικά στη διεθνή σκηνή, την ώρα που η Τουρκία είναι στο κατώφλι μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Παρά ταύτα, η Άγκυρα επιμένει στις κατασταλτικές πολιτικές στο εσωτερικό και στις επεκτατικές στη Μέση Ανατολή.

Το Βερολίνο, όμως, δεν αρκείται να περιορίσει τον Ερντογάν με πολιτικές παραχωρήσεις. Η Μέρκελ θέλει να κερδίσει από την κακή οικονομική κατάσταση της Τουρκίας. Οι γερμανικές βιομηχανίες διατηρούν τις σχέσεις τους με την Τουρκία χωρίς να ενοχλούνται από την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την οικονομική κρίση. Για αυτούς, είναι μια καλή ευκαιρία για να αγοράσουν σε πολύ χαμηλή τιμή τις μεγάλες επιχειρήσεις της Τουρκίας χωρίς δυσκολίες. Η δημοσιονομική ενίσχυση θα έχει φυσικά πολιτικές επιπτώσεις: το Βερολίνο, όπως και το Λονδίνο, θέλουν να εκμεταλλευτούν τις κακές σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον, αλλά και να ανακόψουν την προσέγγιση της Μόσχας. Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι «η Γερμανία θέλει να κάνει την Τουρκία τη δεύτερη Ελλάδα της».

Η περιφερειακή και διεθνής δυναμική είναι σημαντικότερη για την Τουρκία, συγκριτικά με την εσωτερική – εξαιτίας της αδύναμης τουρκικής αντιπολίτευσης. Η Μέρκελ και/ή η Μέι γίνονται εμμέσως οι εκπρόσωποι εκείνων των δυνάμεων που θέλουν να υποστηρίξουν τον Ερντογάν. Το χρήμα, το εμπόριο, οι πωλήσεις όπλων και η προοπτική ενίσχυσής τους στην τουρκική οικονομία υπερισχύουν των δημοκρατικών αξιών της Ευρώπης.

* Ο δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στη Τουρκία.