Είναι ομολογουμένως πολύ δύσκολο να περάσει απαρατήρητη η «κινητικότητα» της Κίνας σε οικονομικό (και όχι μόνο) επίπεδο μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ενδιαφέρον του Πεκίνου για επενδύσεις σε χώρες της Ευρώπης δεν ξεκίνησε βέβαια σήμερα, καθώς κρατικές κινεζικές εταιρίες, όπως η Cosco, έχουν εδώ και χρόνια δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον για το λιμάνι του Πειραιά. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η χώρα μας θεωρείται χώρα-κλειδί στην ανάπτυξη του φιλόδοξου κινέζικου project «One belt-One road» τόσο προς την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, μέσω των Βαλκανίων (είναι χαρακτηριστικές οι επενδύσεις οι επενδύσεις στη Σερβία) αλλά και προς τον ευρωπαϊκό Νότο.

Ads

Τα δύο τελευταία όμως «χτυπήματα» ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακά, καθώς ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, προχώρησε κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής περιοδείας του σε συμφωνίες δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ τόσο με την Ιταλία όσο και με την Γαλλία, ενώ για τις 9 Απριλίου έχει προγραμματιστεί κοινή Σύνοδος ΕΕ-Κίνας με θέμα την εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα στις δυο πλευρές. Τι σημαίνει όμως στην πραγματικότητα η διείσδυση κινέζικων κεφαλαίων σε δυο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στην ευρύτερη γεωστρατηγική του διάσταση;

Η μετατόπιση πλούτου από Ανατολή προς Δύση αλλάζει ριζικά τους συσχετισμούς

«Είναι δεδομένο πως η μετατόπιση πλούτου από την Ανατολή προς τη Δύση έρχεται να αλλάξει ριζικά τους συσχετισμούς» αναφέρει μιλώντας στο Tvxs.gr ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και επικεφαλής του Τομέα Ρωσίας-Ευρασίας και ΝΑ Ευρώπης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης.

Ads

Αναφερόμενος ειδικότερα στα απότοκα των συμφωνιών της Κίνας με Ιταλία και Γαλλία ο κύριος Φίλης αναφέρει: «Στην περίπτωση της Ιταλίας τα πράγματα μοιάζουν πιο απλά, καθώς εδώ κι αρκετό καιρό η Ρώμη αμφισβητεί έντονα την ευρωπαϊκή οικονομική δομή, ενώ η κυβέρνηση Κόντε αναζητούσε εδώ και καιρό κι άλλες διόδους για την στήριξη της ιδιαίτερα ευάλωτης οικονομίας της.

Η περίπτωση της Γαλλίας είναι κάπως διαφορετική, καθώς μπορεί ο Εμμάνουελ Μακρόν να είναι από τους φανατικότερους υπέρμαχους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όμως αναζητούσε εναγωνίως τρόπους να διατηρήσει την οικονομική σταθερότητα της χώρας του, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο ίδιος κλονίζεται και σε κοινωνικό επίπεδο από τις κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων. Η Κίνα λοιπόν του προσφέρει αυτή τη δυνατότητα όχι όμως προφανώς χωρίς αντάλλαγμα, καθώς είναι σαφές πως η οικονομική της διείσδυση τόσο την περίπτωση της Γαλλίας όσο και στην περίπτωση της Ιταλίας θα επηρεάσει και τις πολιτικές αποφάσεις».

Ταυτόχρονα όμως σημειώνει πως μια τέτοια τάση ήδη διαφαίνεται στους κόλπους της ΕΕ ακόμη και από τη στάση που έχει τηρήσει σε αρκετές περιπτώσεις και η χώρα μας: «Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα, ενώ το τελευταίο διάστημα δεν  έχει θέσει κανένα βέτο σε ότι αφορά κυρώσεις της ΕΕ εις βάρος της Ρωσίας, φρόντισε να μπλοκάρει αποφάσεις εις βάρος της Κίνας. Αυτή η ασπίδα δείχνει και το πώς επιδρά η οικονομική επιρροή επί των πολιτικών αποφάσεων. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω πως με δεδομένες τις τελευταίες αποφάσεις, θα βλέπουμε όλο και λιγότερες αρνητικές αποφάσεις από τις Βρυξέλλες εναντίον του Πεκίνου».

Λιγότερο παρεμβατικές οι ΗΠΑ – Πιο μόνιμα χαρακτηριστικά διείσδυση της Κίνας

Αναφορικά με τα αίτια της διεύρυνσης της επιρροής της Κίνας στον ευρωπαϊκό χώρο, ο κύριος Φίλης τονίζει πως αυτά μόνο εν μέρει έχουν να κάνουν με το κενό που έχουν αφήσει οι ΗΠΑ: «Είναι αλήθεια πως η αμερικάνικη πολιτική είναι πολύ λιγότερο παρεμβατική σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην πολιτική Τραμπ (όπου έγινε ακόμη πιο σαφής ακόμη κι απ’ το σύνθημα «America First») αλλά ξεκίνησε από την εποχή Ομπάμα.  Ουσιαστικά μια τέτοια λογική αρχίζει να ενυπάρχει στην αμερικάνικη εξωτερική πολιτική μετά την επέμβαση στο Ιράκ.

Μετά από αυτή την εξέλιξη, έχει προκύψει σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο συστημικό κενό εξουσίας, το οποίο εφόσον δεν καλύπτουν σύμμαχοι των ΗΠΑ, το καλύπτουν χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία ή το Ιράν»

Από την άλλη, όπως προαναφέρθηκε,  ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων εκτιμά πως η Κίνα θα επιχειρούσε την οικονομική διείσδυση σε χώρες της Ευρώπης, ακόμη κι αν δεν είχε προκύψει το κενό των ΗΠΑ: «Υπάρχει μια βασική ποιοτική διαφορά μεταξύ της διείσδυσης που επιχειρεί η Κίνα κι εκείνης που παρατηρείται εκ μέρους της Ρωσίας. Κι αυτό γιατί η κινέζική παρέμβαση έχει πολύ πιο μόνιμα χαρακτηριστικά, καθώς γίνεται με οικονομικά κριτήρια, σε αντίθεση με τις παρεμβάσεις εκ μέρους της Ρωσίας, η οποία ελλείψει κεφαλαίων βάζει μπροστά τη στρατιωτική της υπεροπλία».

Είναι αυτό το «βάθος» της διείσδυσης της Κίνας, η οποία σύμφωνα με τον κύριο Φίλη, ανησυχεί την αμερικάνικη ηγεσία: «Είναι ενδεικτικό ότι το νέο ευρωπαϊκό δόγμα των ΗΠΑ  περιλαμβάνει προειδοποιήσεις προς τις χώρες-μέλη της ΕΕ, ιδιαίτερα προς την Γερμανία, να μην αποσυνδέουν τα οικονομικά από γεωπολιτικά δεδομένα. Είναι σαφές πως στην Ουάσιγκτον υπάρχει ο φόβος ότι η οικονομική βοήθεια εκ μέρους της Κίνας θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα και τον προσανατολισμό πολλών ευρωπαϊκών χωρών» καταλήγει.