Από τη μία η τεράστια αποχή και από την άλλη η καθολική υπερψήφιση, από όσους προσήλθαν στις κάλπες του δημοψηφίσματος για τη Συμφωνία των Πρεσπών, δημιουργούν πολιτική αστάθεια και μια οριακή κατάσταση στην ήδη διχασμένη και «εύθραυστη ΠΓΔΜ. Οι εξελίξεις δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε πρόωρη προσφυγή στην κάλπη.

Ειδικότερα, η συμμετοχή στο δημοψήφισμα έφτασε μόλις στο 36,5%, πολύ χαμηλότερα από το ποσοστό που επιθυμούσε το κυβερνών κόμμα αλλά και το 50% που θεωρείται το όριο εγκυρότητας για τη διαδικασία, η οποία ωστόσο έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. Οι συμμετέχοντες υπερψήφισαν καθολικά τη συμφωνία με τα «ναι» να ξεπερνούν το 91%. Η τεράστια αποχή αδιαμφισβήτητα αποδυναμώνει το αποτελέσματα, ενώ θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις και τη Δύση, οι ηγέτες της οποίας «παρήλασαν» στα Σκόπια το τελευταίο διάστημα για να ενισχύσουν το «ναι» στο δημοψήφισμα. «Είστε υπέρ της ένταξης της χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία;», ήταν το ερώτημα που τέθηκε, όμως η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και η ένταξή της στη Συμμαχία, φαίνεται πως  δεν ήταν ιδιαίτερα ελκυστική.

Θα πρέπει επίσης να θεωρείται δεδομένο πως η Ρωσία, που δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της για τη ΠΓΔΜ, θα επιχειρήσει να ενισχύσει την επιρροή της αξιοποιώντας το διττό του αποτελέσματος και συγκεκριμένα την αποχή. Το ίδιο θα πράξουν και οι πολιτικές δυνάμεις, όπως το VMRO και άλλοι εθνικιστές, που αντιτίθενται στη Συμφωνία και «επένδυσαν» στην αποχή θέλοντας να εκμεταλλευτούν την εν γένει αδιαφορία μεγάλης μερίδας των πολιτών για τις πολιτικές εξελίξεις (σημ: ήταν παροιμιώδες το ήπιο κλίμα της προεκλογικής περιόδου μιας τόσο κρίσιμης ψηφοφορίας), αλλά και τα σημαντικά προβλήματα με υπεράριθμούς εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, μπορεί να έχασε το στοίχημα της συμμετοχής, όμως με το καθολικό «ναι» των συμμετεχόντων εμφανίστηκε αποφασισμένος να συνεχίσει και να φέρει τη Συμφωνία στη Βουλή, προωθώντας τη συνταγματική αναθεώρηση.  Ο Ζάεφ μπορεί να έχει την κυβερνητική πλειοψηφία, δεν έχει όμως και τους απαιτούμενους 80 βουλευτές (σε σύνολο 120) για τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η Συμφωνία. Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Ιούνιο η συμφωνία εγκρίθηκε από 69 βουλευτές και άρα χρειάζονται τουλάχιστον άλλοι 11 από την αντιπολίτευση. Αυτός ήταν και ο λόγος που αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων έστειλε μήνυμα στην αντιπολίτευση. «Παρά το οργανωμένο μποϊκοτάζ η συντριπτική πλειοψηφία όσων ψήφισε, έχει επιλέξει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Αυτό θα σηματοδοτήσει τις επόμενες κινήσεις στη Βουλή», είπε και τόνισε πως αναμένει από τους βουλευτές του VMRO, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να σεβαστεί «τη βούληση του λαού, αλλιώς θα χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο των πρόωρων εκλογών»

Η απάντηση του VMRO ήταν εξίσου σαφής. Ο ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος δήλωσε πως το ισχυρότερο μήνυμα το έστειλαν όσοι έκαναν μποϊκοτάζ ή ψήφισαν κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. «Το γεγονός είναι ότι η συμφωνία για το όνομα δεν έλαβε πράσινο φως, αλλά ο λαός άναψε κόκκινο», είπε και απευθυνόμενος στον Ζάεφ τόνισε πως «το VMRO θα μείνει με τον λαό […] Ο Ζόραν Ζάεφ αντί για πρόωρες εκλογές θα πρέπει να ετοιμάζει την πολιτική συνταξιοδότησή του».

Οι πρόωρες εκλογές φαντάζουν σε αυτή τη φάση ως το πιθανότερο σενάριο, ωστόσο τα πάντα είναι ακόμη ρευστά και οι παρασκηνιακές κινήσεις από το σύνολο των εμπλεκόμενων, εγχώριων και διεθνών, θα μπορούσαν να διαμορφώσουν νέα δεδομένα. Σημειώνεται πως οι συνομιλίες με τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα ξεκινήσουν την Τρίτη και όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Ζάεφ θα γίνει σαφές τις επόμενες ημέρες εάν υπάρχει κλίμα για μια συμφωνία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει και η στάση που θα κρατήσει η ισχυρή αλβανική μειονότητα, η οποία τάχθηκε εν συνόλω (με ψήφο και υψηλή συμμετοχή) υπέρ της συμφωνίας και δεν πρόκειται να περιθωριοποιηθούν.