«Δεν υπάρχει ισχυρότερη συμμαχία από την ειδική σχέση μας με τις ΗΠΑ και δεν θα υπάρξει σημαντικότερη συμμαχία τα ερχόμενα χρόνια», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, ενόψει της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου στο Λονδίνο.

«Αυτή την εβδομάδα έχουμε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε αυτή τη μοναδική εμπορική σχέση και να αρχίσουμε συνομιλίες για τον τρόπο με τον οποίο θα διαμορφώσουμε μια ενισχυμένη, φιλόδοξη και βιώσιμη εμπορική σύμπραξη», πρόσθεσε.

Η τριήμερη επίσκεψη, που ξεκίνησε την Πέμπτη, έχει ως κύριο θέμα τους εμπορικούς δεσμούς με το Λονδίνο, το οποίο επιθυμεί διακαώς να υπογράψει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ουάσινγκτον μετά το Brexit. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Βρετανία Γούντι Τζόνσον διαβεβαίωσε πως ο Τραμπ θέλει «να συνάψει μια διμερή συμφωνία» και μάλιστα «γρήγορα».

Τον περισσότερο θόρυβο πάντως κάνουν οι αντιδράσεις και οι διαδηλώσεις των Βρετανών εναντίον του Τραμπ.

Ποια είναι όμως η ιστορία αυτής της αποκαλούμενης «ειδικής σχέσης» ΗΠΑ-Βρετανίας;

Η «ειδική σχέση» της Βρετανίας με τις ΗΠΑ, όρος που για πρώτη φορά χρησιμοποίησε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ξεκινάει μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1949 οι δύο χώρες είναι σύμμαχες στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα και με τον Economist, τα περισσότερα μέλη της βρετανικής πολιτικής ελίτ είναι πολίτες δύο χωρών – της δικής τους και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακολουθούν το αμερικανικό πρότυπο με ιδεώδη ζήλο,  σκοπεύουν να στείλουν τα παιδιά τους στο Χάρβαρντ και γενικότερα η Αμερική βρίσκεται στην καρδιά τους.

Υπολογίζεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο Βρετανοί πολίτες εργάζονται για αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Βρετανία, άλλοι τόσοι Αμερικανοί εργάζονται για Βρετανικές εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών ξεπερνάει τα 200 δισ. δολάρια το χρόνο, μοιράζονται την μεγαλύτερη εταιρική σχέση στον κόσμο στον τομέα των άμεσων ξένων επενδύσεων και βέβαια μοιράζονται μια κοινή γλώσσα.

«Αυτή η ισχυρή οικονομική σχέση», λένε οι αναλυτές, «είναι ίσως και ο βασικός λόγος που η Βρετανία αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα από τις άλλες οικονομίες της Ευρώπης».

Η ειδική σχέση όμως δεν είναι μόνο οικονομική. Εκατοντάδες Βρετανοί αξιωματικοί ασφαλείας και πληροφοριών είναι ενσωματωμένοι σε υπηρεσίες των ΗΠΑ, ενώ υπάρχει συνεργασία για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, της διακίνησης ναρκωτικών, της τρομοκρατίας και σε πολλούς ακόμη τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια. 

Από τον Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο και μετά Ηνωμένες Πολιτείες και Ηνωμένο Βασίλειο δημιούργησαν μέτωπο ενάντια στον κομμουνισμού, από κοινού αποθέωσαν τον φιλελευθερισμό και την ελεύθερη αγορά και σφυρηλάτησαν τη νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης, που έχει διαμορφώσει τη σημερινή πραγματικότητα. 

Ενδεικτικό παράδειγμα ο Θατσερισμός. Αμερικανοί στοχαστές όπως ο Μίλτον Φρίντμαν και ο Τζωρτζ Στίγκλερ παρείχαν στην Θάτσερ το ακαδημαϊκό άλλοθι που χρειαζόταν για να αντιμετωπίσει τις ισχυρές συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα εργατικά συμφέροντα ενώ η στενή σχέση της Θάτσερ με τον Ρόναλντ Ρίγκαν της επέτρεψε να διαδραματίσει έναν κυρίαρχο ρόλο στην Ευρώπη.

Άλλο παράδειγμα ήταν ο Τρίτος δρόμος. Η πρόκληση που αντιμετώπισε η Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν να διευρύνει και να εμβαθύνει τις μεταρρυθμίσεις της Θάτσερ. Μπιλ Κλίντον και Τόνι Μπλερ με δήθεν δημοκρατικό πνεύμα το κατάφεραν. Η απόφαση όμως του Μπλερ να στηρίξει την εισβολή του Τζωρτζ Μπους στο Ιράκ δηλητηρίασε τη σχέση των από κάτω. Η βρετανική κοινή γνώμη απογοητεύτηκε και θύμωσε από τους πολέμους Μπους-Μπλερ στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.

Η φιλία του Ντέιβιντ Κάμερον με τον Μπαράκ Ομπάμα ήταν καλοπροαίρετη, αλλά κοινότατη. Όμως η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ  το 2016 αναζωπύρωσε τα πάθη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Τραμπ από την αρχή της διαδικασίας του βρετανικού δημοψηφίσματος είχε ταχθεί υπέρ της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας συχνά μιλούσε για το Brexit ως παράδειγμα προς μίμηση.

Από την άλλοι πολλοί Βρετανοί αναλυτές μετά την εκλογή του ακραίου Τραμπ πιστεύουν πως είναι καιρός η βρετανική πολιτική ελίτ να επανεξετάσει τις ριζωμένες συνήθειες της όσον αφορά την ειδική σχέση ΗΠΑ-Βρετανίας. Η ειδική σχέση ΗΠΑ-Βρετανίας έχει γίνει σαν έναν μακροχρόνιο γάμο, ο οποίος, έχει τα σκαμπανεβάσματα του, αλλά μέχρι σήμερα ήταν μια σχέση πολύτιμη, αφού βασιζόταν σε κοινά συμφέροντα. Εξάλλου σύμφωνα με τα λόγια του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Λόρδου Πάλμερστόν, «τα έθνη δεν έχουν μόνιμους φίλους ή συμμάχους, έχουν μόνον μόνιμα συμφέροντα». Πολλοί όμως διερωτώνται αν σήμερα υπάρχουν ακόμη αυτά τα «κοινά συμφέροντα». 

Προσοχή Παρασκευή και 13

Ο Ντόναλντ Τραμπ πραγματοποιεί την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου θα συναντήσει την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, ένα τριήμερο ταξίδι στη διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνται πολλές διαδηλώσεις εναντίον του. Οι διοργανωτές μάλιστα των αντι-Ντόναλντ Τραμπ διαμαρτυριών έχουν υποσχεθεί ένα «καρναβάλι αντίστασης».

Η είδηση της επίσκεψης του Τραμπ πυροδότησε στο Λονδίνο αντιδράσεις από την πρώτη στιγμή, δεδομένου ότι ο Τραμπ περιλαμβάνεται στους πιο αντιπαθείς πολιτικούς ηγέτες για τους Βρετανούς πολίτες. Η αντιμεταναστευτική πολιτική του έχει παίξει μείζονα ρόλο σε αυτή την αντιπάθεια. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη, 77% των Βρετανών έχουν αρνητική γνώμη για τον Αμερικανό πρόεδρο, 74% τον θεωρούν σεξιστή και 63% ρατσιστή.

Ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Χαν είχε μάλιστα προειδοποιήσει από την αρχή ότι ο Τραμπ θα βρεθεί αντιμέτωπος με πλήθος ειρηνικών διαδηλώσεων. Ήδη, το υπερφυσικό θυμωμένο μωρό Ντόναλντ Τραμπ, ένα τεράστιο μπαλόνι που πήρε άδεια από τις δημοτικές αρχές πετά και θα πετά στον ουρανό καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος αποφεύγει το κεντρικό Λονδίνο, που μοιάζει με αστακό ενώ έξω από την κατοικία του Αμερικανού πρεσβευτή στο Ρίτζεντ Παρκ, όπου το ζευγάρι Τραμπ πέρασε το πρώτο του βράδυ, διαδηλωτές έκαναν θόρυβο όλη τη νύχτα ώστε να μην αφήσουν τον Τραμπ να κοιμηθεί, σε μία συμβολική διαμαρτυρία για το διαχωρισμό των παιδιών των παράτυπων μεταναστών στις ΗΠΑ από τους γονείς τους.

Πολλές διαδηλώσεις εναντίον της επίσκεψής του έχουν προγραμματιστεί κοντά στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ καθώς και στο Λονδίνο. Άλλες συγκεντρώσεις οργανώνονται σ’ όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Η μεγαλύτερη αναμένεται σήμερα, Παρασκευή το απόγευμα στην Τραφάλγκαρ Σκουέρ, όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πρόκειται να συγκεντρωθούν για να καταγγείλουν τη μεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, τον «σεξισμό» του και το γεγονός ότι είναι ένας «αρνητής» της κλιματικής αλλαγής.

Χιλιάδες αστυνομικοί έχουν κινητοποιηθούν στο πλαίσιο της επίσκεψης αυτής και το κόστος των μέτρων ασφαλείας αναμένεται να φθάσει από 8 έως 10 εκατομμύρια λίρες (9 έως 11,3 εκατ. ευρώ). Οι αστυνομικοί έχουν καταλύσει σε αθλητικά κέντρα με πολλούς από αυτούς να διαμαρτύρονται έντονα για τις «απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης».

Στη Βρετανία, οι Times γράφουν  στον πρωτοσέλιδο τίτλο τους : Ο Τραμπ λέει στο ΝΑΤΟ να πληρώσει τα διπλά» και στο κύριο άρθρο, τονίζουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος εξέπληξε την Τερέζα Μέι και τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ στη διάρκεια της χθεσινής συνόδου της Ατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες καθώς τους ζήτησε να διπλασιάσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.

Η εφημερίδα γράφει ακόμη ότι εν όψει της επίσκεψης Τραμπ στη Βρετανία και τη Σκοτία, οι αρχές έχουν λάβει δρακόντεια μέτρα ασφαλείας εν όψει της τετραήμερης επίσκεψης του Αμερικανού πρόεδρου και με δεδομένο ότι περισσότερα από 100.000 άτομα αναμένεται να διαδηλώσουν εναντίον της επίσκεψης του.

Η επίσκεψη Τραμπ στη Βρετανία έχει και σάουντρακ. Το «American idiot» των Greenday σκαρφάλωσε στα βρετανικά charts, ενόψει της επίσκεψης του Ντόναλντ Τραμπ, δημιουργώντας κλίμα για μία «θερμή» υποδοχή του Αμερικανού προέδρου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τουλάχιστον 2 εκατομμύρια Βρετανοί είχαν υπογράψει ηλεκτρονικά, καλώντας την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να ανακαλέσει την πρόσκληση στον Τραμπ, κάτι που όμως δεν έγινε.