Αν και η σημασία των προεδρικών εκλογών είναι αδιαμφισβήτητη στην πολιτική των ΗΠΑ, ωστόσο, το αποτέλεσμα των «ειδικών» αμερικανικών εκλογών της Τρίτης 2/11 συνιστά απειλητικό καμπανάκι για τους Δημοκρατικούς. Μεγάλα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τις εκλογές ως «κόκκινο κύμα» καθώς οι υποψήφιοι των Ρεπουμπλικάνων κατάφεραν να κερδίσουν πολλά πόστα. Ωστόσο οι νίκες που σημείωσαν οι «ηττημένοι» Δημοκρατικοί παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

Στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα, για την πλήρωση πολιτικών και διοικητικών θέσεων -από επίπεδο Προέδρου μέχρι τον τοπικό δήμαρχο και τον δικαστή- λαμβάνει χώρα μια σειρά εκλογών κάθε χρόνο. Οι προεδρικές και οι ενδιάμεσες είναι δύο είδη αυτών των εκλογικών διαδικασιών. Όταν σε μια χρονιά δεν πραγματοποιείται καμία από αυτές τις δύο εκλογικές διαδικασίες τότε λαμβάνουν χώρα οι λεγόμενες «Off-year elections».

Έτσι, εντός του 2021 διεξήχθησαν διάφορες εκλογές «Off-year elections», εκ των οποίων οι περισσότερες πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Τρίτη. Σε αυτές περιλαμβάνονταν οι κυβερνητικές εκλογές στο Νιου Τζέρσεϊ και τη Βιρτζίνια ενώ στις ίδιες πολιτείες έγιναν και βουλευτικές εκλογές. Επίσης πραγματοποιήθηκαν με πολυάριθμες ειδικές βουλευτικές εκλογές σε επίπεδο πολιτείας, δημοτικές εκλογές, και άλλες σε τοπικό επίπεδο. Την ίδια ημέρα, έλαβαν χώρα και δύο από τις έξι ειδικές εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων (ομοσπονδιακό επίπεδο) λόγω θανάτων είτε κενών θέσεων. Ήδη τον περασμένο Μάρτιο έγινε η πρώτη για εκλογή βουλευτή.

«Κόκκινο κύμα»

Στις φετινές αυτές εκλογές, οι Ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι σημείωσαν σημαντικά κέρδη στα ψηφοδέλτια. Συγκεκριμένα, ύστερα από 12 χρόνια υπό τη δική τους διοίκηση, οι Δημοκρατικοί έχασαν τη Βιρτζίνια, όπου ο Μπάιντεν πέρυσι είχε νικήσει τον Τραμπ με 10 μονάδες διαφορά. Ο Glenn Youngkin, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων στις εκλογές του κυβερνήτη της Βιρτζίνια, επικράτησε του δημοκρατικού υποψηφίου Terry McAuliffe σε μια τεράστια ανατροπή.

Ο Youngkin υποσχέθηκε να απαγορεύσει τη διδασκαλία της κριτικής θεωρίας της φυλής στα δημόσια σχολεία την «πρώτη μέρα» της διακυβέρνησής του, να ακυρώσει ορισμένα μέτρα για τον περιορισμό του κορονοϊού και να υποστηρίξει χαμηλή φορολογία. 

Στην ίδια Πολιτεία, εξελέγη Ρεπουμπλικανός γενικός εισαγγελέας, ο Τζέισον Μιγιάρες, ενώ υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να περάσει και η πολιτειακή Βουλή των Αντιπροσώπων στα χέρια των Ρεπουμπλικανών. Στο Νιου Τζέρσεϊ, μέχρι χθες το βράδυ, ο Δημοκρατικός κυβερνήτης Φιλ Μέρφι πάλευε πόντο πόντο έναντι του Ρεπουμπλικανού αντιπάλου του Τζακ Σιαταρέλι, σε μια αναμέτρηση όπου τα περισσότερα γκάλοπ προεξοφλούσαν την άνετη επανεκλογή του. Σημειωτέον, ότι πέρυσι ο Μπάιντεν κέρδισε το Νιου Τζέρσεϊ με 16 μονάδες διαφορά.

Επιμέρους νίκες Δημοκρατικών – Ήττα αριστεράς

Ωστόσο, υπήρξαν και κάποιες νίκες για τους Δημοκρατικούς με την πλέον αμφιλεγόμενη στη Μινεάπολη, όπου επανεκλέχτηκε ο Δημοκρατικός δήμαρχος Τζέικομπ Φρέι. Πρόκειται για την πόλη που πριν από ενάμιση χρόνο δολοφονήθηκε ο Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ από τέσσερις αστυνομικούς, και οι πολίτες απέρριψαν την πρόταση να αντικατασταθεί το αστυνομικό τμήμα της πόλης με ένα νέο τμήμα δημόσιας ασφάλειας. Ο Φρέι ήταν, μάλιστα, αντίθετος στη μεταρρύθμιση στην αστυνομία και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.

Στην Νέα Υόρκη εξελέγη δήμαρχος ο Αφροαμερικανός Δημοκρατικός Ερικ Ανταμς. Η Βοστόνη εξέλεξε δήμαρχο την προοδευτική, ασιατικής καταγωγής υποψήφια Μισέλ Γου, την πρώτη γυναίκα και μάλιστα μη λευκή που αναλαμβάνει αυτό το πόστο.

Το Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνια εξέλεξε τον πρώτο Αφροαμερικανό δήμαρχο στην ιστορία του, τον Δημοκρατικό Εντ Γκέινι, και η επίσης Δημοκρατική Ιλέιν Ο’Νιλ έγινε η πρώτη Αφροαμερικανή δήμαρχος του Ντέρχαμ στη Βόρεια Καρολίνα. Αυτές όμως οι επιμέρους νίκες, όσο κι αν έχουν τη σημασία τους, δεν αλλάζουν την ευρύτερη εικόνα.

Πάντως, εντός του Δημοκρατικού Κόμματος, πολλοί υποψήφιοι επικράτησαν γενικά έναντι των αριστερών υποψηφίων και οι προοδευτικές πολιτικές είδαν σε μεγάλο βαθμό να απορρίπτονται.

Γιατί έχασαν οι Δημοκρατικοί

Σύμφωνα με πολλούς σχολιαστές πρόκειται για μια πρώτη ισχυρή αντίδραση στις πολιτικές του Μπάιντεν ενώ φαίνεται ότι οι Δημοκρατικοί αντιλήφθηκαν την αποτυχία τους να περάσουν την ατζέντα τους στο Κογκρέσσο.

Οι περισσότεροι συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η πανδημία, η συνακόλουθη οικονομική κρίση, η άτακτη αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν σε συνδυασμό με τις εσωκομματικές έριδες και την ώς τώρα αδυναμία της κυβέρνησης να πετύχει την ψήφιση εμβληματικών νομοσχεδίων της ατζέντας της, όπως αυτό για την ανανέωση των υποδομών και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, έχουν επιφέρει πτώση στη δημοτικότητα του Αμερικανού προέδρου η οποία, μετά τα γκάλοπ, αποτυπώθηκε και στην κάλπη από απογοητευμένους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών που ίσως δεν πήγαν να ψηφίσουν και από αμφιταλαντευόμενους που τελικά έκλιναν υπέρ του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου.

Οι New York Times έγραψαν ότι οι Δημοκρατικοί θα πρέπει κάποτε να απαγκιστρωθούν από το φάντασμα του Τραμπ και να επικεντρωθούν στο δικό τους έργο. «Ο Μπάιντεν», έγραψε η αμερικανική εφημερίδα, «πήγε στη Βιρτζίνια λίγες μέρες πριν από το ταξίδι του στην Ευρώπη για να στηρίξει τον Δημοκρατικό υποψήφιο. Ο πρόεδρος όμως αναφέρθηκε ελάχιστα στα νομοσχέδια για τις υποδομές και τις κοινωνικές δαπάνες. Και αντί να εκφέρει ένα σαφές μήνυμα για το Δημοκρατικό Κόμμα, εστίασε στην κριτική για τον προκάτοχό του. Κάτι που αποδείχθηκε αναποτελεσματικό».

Μικρή προσέλευση ψηφοφόρων 

Πρέπει τέλος να ληφθεί υπόψιν ότι οι εκλογές «Off-year» δεν έχουν συνήθως την ίδια προσέλευση ψηφοφόρων όπως εκείνες των προεδρικών.

Για παράδειγμα, στις εκλογές του 2019 , στην κομητεία Onondaga, ψήφισε το 36,73% των ψηφοφόρων στις «Off-year» εκλογές, ενώ στις προεδρικές εκλογές του 2020 πήγε και ψήφισε το διπλάσιο ποσοστό. Επίσης, στις γενικές εκλογές του 2012 εμφανίστηκε σχεδόν το 74% των ψηφοφόρων και στη συνέχεια μειώθηκε στο 27% τον επόμενο χρόνο.

Μια εξήγηση είναι ότι σε αυτές τις εκλογές οι ψηφοφόροι δεν γνωρίζουν καλά τους υποψηφίους και το πρόγραμμά τους και έτσι δίνουν μικρότερη σημασία.