Παγκόσμιες διαστάσεις έχει πάρει το κύμα αμφισβήτησης των πολιτικών ηγεσιών. Καθώς οι ηγέτες 40 κρατών βρίσκονται στο Νταβός της Ελβετίας για το καθιερωμένο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η εμπιστοσύνη των πολιτών στις κυβερνήσεις τους κλονίζεται.

Ads

 
Διαδηλωτές από τη Μόσχα έως το Κάιρο κατακλύζουν τις πλατείες ζητώντας αντιπροσωπευτική κυβέρνηση ενώ συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις στη Μαδρίτη τη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, όπου η  δυσαρέσκεια είναι πλέον έκδηλη.
 
Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το Twitter αποτελούν ένα ισχυρό μέσο  συσπείρωσης και έκφρασης της αγανάκτησης του κόσμου. Τα μηνύματα των πολιτών φτάνουν στα αυτιά των ηγετών στο Νταβός.
 
Ο Ίαν Μπρέμερ, πρόεδρος του Eurasia Group, μιλώντας την Τετάρτη στο Νταβός για την κατάσταση της Δημοκρατίας, τόνισε ότι «αυτό που μάθαμε τα τελευταία χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και της Αραβικής Άνοιξης είναι ότι τα «εύθραυστα» κράτη, αυτά δηλαδή, με περιορισμένο πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην οικονομική ύφεση και την επανάσταση  στο διαδίκτυο».
 
Θετικό πρόσημο για την Δημοκρατία
 
Η απλή αριθμητική δείχνει ότι η δημοκρατία «έχασε έδαφος» τον περασμένο χρόνο. Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης Freedom House, οι δημοκρατικοί θεσμοί τον περασμένο χρόνο έχουν ενισχυθεί σε 12 χώρες . Αντίθετα, σε πολύ περισσότερες, σε 26 συγκεκριμένα, έχουν αποδυναμωθεί.
 
Παρόλα αυτά, ο εκπρόσωπος του Freedom House κ. Άρκ Πάντιγκτον, δήλωσε πως τα γεγονότα του 2011 έχουν περισσότερο θετικό παρά αρνητικό πρόσημο για την παγκόσμια κατάσταση της δημοκρατίας.
 
Υπάρχει μια δημοκρατική ανάκαμψη σε χώρες της Μέσης Ανατολής όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία, με τις πρόσφατες εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης. Αυτές οι εξεγέρσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές. «Πρόκειται για εξεγέρσεις-μεταμόρφωσης, παρόμοιες με αυτές που συνέβησαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση και την ανατολική Ευρώπη το 1989 και 1991.  Η Αραβική Άνοιξη έγινε σε μια περιοχή του πλανήτη μας που ήταν ιστορικά απομονωμένη από δημοκρατικούς θεσμούς», τονίζει ο κ.  Πάντιγκτον.
 
Η Ευρώπη δεν είναι πια πρότυπο δημοκρατίας
 
Κανείς βέβαια δεν γνωρίζει πως θα εξελιχθούν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που ξεπήδησαν από την Αραβική Άνοιξη. Το βέβαιο είναι ότι οι δημοκρατίες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως ιδανικό πρότυπο που ίσως ήταν πριν μια δεκαετία.
 
Οι πάλαι ποτέ κραταιές δημοκρατίες με την πολιτική και οικονομική αστάθεια που επικρατεί, απλά δοκιμάζουν την υπομονή των πολιτών τους.
 
Αυτό μπορεί να το αντιληφθεί κανείς από το γεγονός πως ο ισχυρότερος ηγέτης στην Ευρώπη ίσως είναι ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος ναι μεν διορίστηκε από εκλεγμένους αξιωματούχους αλλά ούτε υπόκειται σε πολιτικό έλεγχο ούτε μπορεί να απολυθεί.
 
Δημοκρατία και ανάπτυξη
 
Οι πολίτες σε πολλές χώρες του κόσμου είναι απογοητευμένοι από την υπάρχουσα κοινωνική και πολιτική κατάσταση, καθώς  κλυδωνίζονται οι συσχετισμοί μεταξύ δημοκρατίας και οικονομικής ανάπτυξης. Το γεγονός αυτό διαφαίνεται έντονα σε χώρες με δυναμική ανάπτυξη, όπως η Κίνα και το Βιετνάμ, όπου οι ηγεσίες επιλέγονται από κλίκες και οι αντιφρονούντες οδηγούνται στη φυλακή.
 
Ο Κένεθ Ροθ, διευθυντής της οργάνωσης Human Rights Watch, που έχει την έδρα της στη Νέα Υόρκη, υποστήριξε: «Υπήρχε μια υπόθεση πως η δημοκρατική διακυβέρνηση και η οικονομική ανάπτυξη πάνε χέρι-χέρι… Το παράδειγμα της Κίνας καταρρίπτει αυτήν την υπόθεση».
 
Οι ηγεσίες στο Πεκίνο και τη Μόσχα ανησυχούν. Οι εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο και το κύμα αμφισβήτησης στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ  μπορεί να φτάσεις και στις χώρες τους.

 
Το ζήτημα βέβαια είναι πως θα διαχειριστούν οι ηγέτες του κόσμου αυτές τις αντιδράσεις, καθώς τα επικοινωνιακά αποθέματα του παρελθόντος έχουν στερέψει σημαντικά.
 
Πέρασαν οι εποχές που κάποιος θα μπορούσε να κατηγορήσει ξένες δυνάμεις για υποδαύλιση εξεγέρσεων και διαδηλώσεων. Η διαρκώς αυξανόμενη επιρροή των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης μοιάζει αδύνατο να λογοκριθεί.
 
Πηγή: New York Times – Επιμέλεια: Γρηγόρης Καυκιάς