Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απένειμε το βραβείο Δημοσιογραφίας «Δάφνη Καρουάνα Γκαλίθια», (αφιερωμένο στην δολοφονημένη Μαλτέζα δημοσιογράφο) στην έρευνα που διεξήγαγε το ελληνικό ερευνητικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Solomon σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα Forensis, τον γερμανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό StrgF/ARD, και τη βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Σχεδόν έξι μήνες μετά το συγκλονιστικό ναυάγιο στην Πύλο, όπου εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες έχασαν τη ζωή τους, το ρεπορτάζ αποκαλύπτει πώς συνέβη το πιο πολύνεκρο ναυάγιο σκάφους με μετανάστες στη σύγχρονη ιστορία, ως αποτέλεσμα των ενεργειών της ελληνικής ακτοφυλακής. Αποκαλύπτει επίσης ανακολουθίες στην επίσημη εκδοχή των ελληνικών αρχών.

Για την έρευνα πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 20 συνεντεύξεις με επιζώντες και εξετάστηκαν δικαστικά έγγραφα και πηγές της Ακτοφυλακής. Στα ευρήματα αναφέρονται λεπτομερώς αναξιοποίητες ευκαιρίες διάσωσης και αγνοηθείσες προσφορές για βοήθεια, ενώ σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων το ναυάγιο προκλήθηκε τελικά από τις προσπάθειες της ελληνικής ακτοφυλακής να ρυμουλκήσει τη μηχανότρατα. Η ελληνική ακτοφυλακή αρνείται ότι έγινε απόπειρα ρυμούλκησης.

Η Forensis δημιούργησε μια προσομοίωση της μοιραίας νύχτας με αλληλεπιδραστική τρισδιάστατη μοντελοποίηση της μηχανότρατας, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το ημερολόγιο της ακτοφυλακής και τη μαρτυρία του κυβερνήτη του σκάφους του λιμενικού, καθώς και από δεδομένα εναέριας κυκλοφορίας, δεδομένα θέσης και κίνησης πλοίων, δορυφορικές εικόνες, βίντεο από σκάφη που είχαν προσεγγίσει, και άλλες πηγές.

Οι ομάδες που συμμετείχαν στο ρεπορτάζ είναι οι εξής.

Για την Solomon: Σταύρος Μαλιχούδης, Ηλιάνα Παπαγγελή, Κορίνα Πετρίδη

Για την Forensis: Στέφανος Λεβίδης, Χριστίνα Βαρβία, Γεωργία Σκαρτάδου, Ανδρέας Μάκας, Ebrahem Farooqui, Δημήτρα Ανδρίτσου, Peter Polack, Eyal Weizman, Jasper Humpert, Miriam Rainer, Salma Barakat, Ζακ Ιωαννίδης, Elizabeth Breiner

Για την StrgF/ARD: Armin Ghassim, Sulaiman Tadmory, Timo Robben, Sebastian Heidelberger

Για την The Guardian: Γιώργος Χρηστιδης, Katy Fallon, Λυδία Εμμανουηλίδου και Julian Busch

Μετά την ανακοίνωση των νικητών του βραβείου, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου, δήλωσε ότι «η βράβευση της έρευνας για την τραγωδία της Πύλου υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθούν από το λιμενικό και την κυβέρνηση όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να χυθεί άπλετο φως σε μια υπόθεση που συγκλονίζει ακόμη την Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο ρεπόρτερ, Στ. Μαλιχούδης, που μόλις βραβεύτηκε, είχε πέσει θύμα παρακολουθήσεων από την ΕΥΠ, για λόγους “εθνικής ασφαλείας”, ενώ στην πραγματικότητα ερευνούσε για τα θέματα για τα οποία βραβεύτηκε».

Υπενθυμίζεται, ότι με την ευκαιρία των έξι μηνών από το τραγικό ναυάγιο, ο Στ. Κούλογλου διοργανώνει την ημερίδα «Αυτοψία ενός εγκλήματος: 6 μήνες μετά το ναυάγιο της Πύλου». Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες, στις 8 Νοεμβρίου στις 16:30-19:00.

Η ημερίδα έχει στόχο να ρίξει φως στις συνθήκες κάτω από τις οποίες βυθίστηκε το πλοίο και να αναζητηθούν οι ευθύνες για αυτή την ανείπωτη τραγωδία.

Επιζώντες, συγγενείς και δικηγόροι των θυμάτων, ακτιβιστές και ΜΚΟ, δημοσιογράφοι που ερεύνησαν την υπόθεση, ερευνητές και ιατροδικαστικοί αναλυτές και μέλη της κοινωνίας των πολιτών θα πάρουν τον λόγο σε μια προσπάθεια να αναδείξουν σε πολιτικό επίπεδο τις συνθήκες και τις λανθασμένες αποφάσεις, που οδήγησαν στην τραγωδία, στις καθυστερήσεις της έρευνας και στην προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών.

Αντίστοιχη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί και στην Αθήνα.

Το βραβείο για δημοσιογράφους και μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος «Δάφνη Καρουάνα Γκαλίθια» δόθηκε για πρώτη φορά με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή Στ. Κούλογλου το 2018 από την ομάδα της Αριστεράς, και τα πρώτα χρόνια απονεμήθηκε στους Ρούι Πίντο (whistleblower των Football Leaks), Γιασμίν Μορταργέμι (αποκάλυψε το σκάνδαλο της Nestle), Τζούλιαν Ασάνζ (τον ιδρυτή των Wikileaks), Ραφαέλ Αλέ (whistleblower των LuxLeaks), στους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος της υπόθεσης Novartis και στον δολοφονημένο Σλοβάκο δημοσιογράφο Γιαν Κούτσιακ.

Από το 2021 το βραβείο απονέμεται από το σύνολο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε δημοσιογράφους για έρευνες και αποκαλύψεις. Τον Οκτώβριο του 2021  απονεμήθηκε στους δημοσιογράφους που υπό τον συντονισμό της σύμπραξης Forbidden Stories διεξήγαγαν την έρευνα για το σχέδιο Pegasus.

Τον Οκτώβριο του 2022 το βραβείο κέρδισε συμπαραγωγή των Découpages/Arte G.E.I.E για το ντοκιμαντέρ τους σχετικά με τη ρωσική επιρροή στην Αφρική.