To club χωρών υπέρ της χρήσης πυρηνικών στην ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο για δημιουργία αντιδραστήρων στην Ευρώπη με την βοήθεια των ΗΠΑ. Ειδικότερα, εξετάζεται η κατασκευή μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων με τεχνολογία των ΗΠΑ που λειτουργούν και ως αντίβαρο στους μεγάλους πυρηνικούς αντιδραστήρες, που κοστίζουν δισεκατομμύρια, χρειάζονται δεκαετίες για να κατασκευαστούν και, εν τέλει, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν αποτελεσματικά τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας.

Την 1η Απριλίου, ο τσεχικός κρατικός ενεργειακός γίγαντας ČEZ ανακοίνωσε ότι έχει εντοπίσει μια συγκεκριμένη περιοχή όπου θα μπορούσε να κατασκευαστεί ο πρώτος μικρός αρθρωτός αντιδραστήρας (SMR). Η εταιρεία έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας με αρκετές εταιρείες όπως η US NuScale και η GE Hitachi.

Η περιοχή της νότιας Βοημίας όπου θα μπορούσε να εγκατασταθεί το πρώτο τσεχικό SMR χαιρέτισε την πρωτοβουλία. «Προσπαθώ να πείσω τις αμερικανικές εταιρείες να έρθουν εδώ εδώ και αρκετούς μήνες γιατί οι συνθήκες είναι ιδανικές για την πυρηνική ενέργεια», δήλωσε ο περιφερειακός ηγέτης Martin Kuba (ODS, ECR) σε συνέντευξή του στο Seznam Zprávy.

«Όπως σήμερα βρίσκουμε φυσιολογικό πολλές πόλεις να έχουν δικό τους θερμοηλεκτρικό σταθμό ή μικρότερο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, μια μέρα θα είναι φυσιολογικό κάθε περιοχή να έχει τη δική της μικρή πυρηνική πηγή», πρόσθεσε.

Οι αντιδραστήρες τύπου SMR έχουν ένα πλεονέκτημα καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του εργοστασίου μπορεί να παραχθεί μαζικά σε εργοστάσια. Αυτό θα μείωνε σημαντικά τον κίνδυνο καθυστερήσεων και το αρχικό κόστος των πυρηνικών έργων. Μπορούν επίσης να προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία στο δίκτυο σε σύγκριση με την ηλιακή ή την αιολική.

Αλλά οι SMR πρέπει να περάσουν από την ίδια διαδικασία αξιολόγησης με τους συμβατικούς αντιδραστήρες υψηλής ισχύος. Ένα άλλο μειονέκτημα είναι η τιμή λειτουργίας, η οποία είναι σήμερα υψηλότερη σε σύγκριση με τους μεγάλους αντιδραστήρες. Ωστόσο, η Τσεχία δεν είναι η μόνη χώρα που εξετάζει τα SMR.

Η Σλοβακία ενδιαφέρεται επίσης για την τεχνολογία, δήλωσε ο Karol Galek, υφυπουργός της Σλοβακίας του υπουργείου Οικονομίας που είναι αρμόδιος για την ενέργεια. Ο Galek αναμένει να προχωρήσουν οι συζητήσεις με τη γαλλική και την τσεχική προεδρία.

Κάποιες άλλες φωνές πιέζουν επίσης για την τεχνολογία, αλλά κανένα κυβερνητικό σχέδιο δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Μία από αυτές τις φωνές είναι η JAVYS, μια κρατική εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τον παροπλισμό παλαιών πυρηνικών σταθμών και το χειρισμό πυρηνικών αποβλήτων.

Ο διευθυντής του, Pavol Štuller, είπε ότι οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες είναι το μέλλον της πυρηνικής τεχνολογίας και η Σλοβακία πρέπει να είναι έτοιμη να πηδήξει στο τρένο.

ΟΙ ΗΠΑ παραμένουν η κορυφαία χώρα στην τεχνολογία SMR, και για να ανατρέψει αυτή την κατάσταση. ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε επένδυση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ στην έρευνα και ανάπτυξή της τον Οκτώβριο του 2021. Είπε επίσης ότι είναι «η πρώτη προτεραιότητα της γαλλικής βιομηχανίας».

Η Πολωνία και η Ρουμανία ενδιαφέρονται επίσης για την τεχνολογία, και οι δύο συνεργάζονται επί του παρόντος με αμερικανικές εταιρείες.

Μια άλλη χώρα που επιθυμεί να επενδύσει σε SMR είναι η Εσθονία, η οποία έχει ήδη υπογράψει συμφωνία με τις ΗΠΑ για συνεργασία σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων αφιερωμένο στην υποδομή SMR.

Άρθρο της Aneta Zachová στη EURACTIV