Ένας εθνικιστής κληρικός, ο οποίος ηγήθηκε δύο εξεγέρσεων εναντίον των αμερικανικών στρατευμάτων προηγείται στις βουλευτικές εκλογές στο Ιράκ, οι οποίες έλαβαν χώρα το Σάββατο, με καταμετρημένο των 95% των ψήφων, σε 10 από τις 18 επαρχίες της χώρας.

Το κόμμα του Μοκτάντα αλ Σαντρ λοιπόν, εχθρού τόσο των ΗΠΑ, όσο και του Ιράν, βρίσκεται μπροστά σε ψήφους, με τη συμμαχία του Χάντι αλ Αμίρι, του ηγέτη παραστρατιωτικών οργανώσεων που υποστηρίχθηκε από την Τεχεράνη, να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση και το κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Χάιντερ αλ Αμπάντι φέρεται να καταλαμβάνει την τρίτη θέση.

Πρόκειται για μεγάλη ανατροπή, καταρχήν εκλογική, αφού χθες, πηγές προσκείμενες στις υπηρεσίες ασφαλείας και στην εκλογική επιτροπή είχαν δηλώσει ότι ο Αμπάντι προηγείτο στις εκλογές, τις πρώτες μετά την ήττα του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Guardian γράφει, ότι ο Σαντρ έχει ενθουσιώδεις υποστηρικτές μεταξύ των νέων, των φτωχών και των αποκλεισμένων, αλλά είχε παραγκωνιστεί από το ιρανικό λόμπι. Δεν θα γίνει πρωθυπουργός καθώς δεν έβαλε υποψηφιότητα στις εκλογές, αλλά η νίκη του τον βάζει σε θέση να επιλέξει κάποιον για την πρωθυπουργία. Ωστόσο, η πλειοψηφία που κατέκτησε δεν αρκεί για κάτι τέτοιο, αφού θα πρέπει και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις να συμφωνήσουν με τον διορισμό του προσώπου που θα επιλεχθεί.

Ο Σαντρ και ο Αμίρι ήρθαν πρώτοι σε τέσσερις από τις 10 επαρχίες όπου ολοκληρώθηκε η καταμέτρηση των ψήφων, αλλά το κόμμα του κέρδισε σημαντικά περισσότερες ψήφους στην πρωτεύουσα, τη Βαγδάτη, η οποία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών.

Η συμμετοχή πάντως περιορίστηκε στο 44.52%, σημαντικά χαμηλότερη από τις προηγούμενες εκλογές. Σύμφωνα με ένα έγγραφο που έχει στα χέρια του το Reuters από έναν υποψήφιο στην Βαγδάτη, έδειξε τα αποτελέσματα και από τις 18 επαρχίες, με τους υπολογισμούς του πρακτορείου να δείχνουν ότι ο Σαντρ έχει κερδίσει με περισσότερες από 1,3 εκατομμύρια ψήφους, αποσπώντας τις 54 από τις 329 έδρες του κοινοβουλίου.

Ακολουθεί ο Αμίρι με περισσότερες από 1,2 εκατομμύρια ψήφους, οι οποίες μεταφράζονται σε 47 έδρες, και ο Αμπάντι με περισσότερες από 1 εκατομμύριο ψήφους και 42 έδρες.

Ο Σαντρ είναι ένας από τους λίγους Σιίτες ηγέτες που έχει αποστασιοποιηθεί από το Ιράν και η Τεχεράνη έχει δηλώσει δημόσια ότι δεν θα του επιτρέψει να κυβερνήσει. Αυτοπροσδιορίζεται ως Ιρακινός εθνικιστής και πέρυσι συναντήθηκε με τον πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο οποίος επίσης είναι εχθρός του Ιράν.

Η βρετανική εφημερίδα θυμίζει, ότι στις εκλογές του 2010, ο  Ιγιάντ Αλάουι κέρδισε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών, αλλά δεν κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός, κάτι για το οποίο κατηγόρησε την Τεχεράνη.

Ποιος είναι ο Μοκτάντα αλ Σαντρ

Η άνοδος του Μοκτάντα αλ Σαντρ δεν είναι τυχαία. Ένα χρόνο μετά την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2003, το BBC έγραφε, ότι ο μικρότερος γιος του Μοχάμαντ Σαντιρ Σαντρ -ενός ανώτερου σιίτη κληρικού που δολοφονήθηκε το 1999, από πράκτορες του ιρακινού καθεστώτος όπως φημολογείται – ήταν ουσιαστικά άγνωστος στο εξωτερικό, μέχρι την επέμβαση των δυνάμεων της συμμαχίας.

Η κατάρρευση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεϊν αποκάλυψε τη δύναμη στην οποία στηρίζεται: Πρόκειται για ένα δίκτυο σιιτικών, φιλανθρωπικών θεσμών, που ιδρύθηκαν από τον πατέρα του.

Τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση των αμερικανο-βρετανικών δυνάμεων, οπαδοί του Μοκτάντα αλ Σαντρ μοίραζαν τρόφιμα σε φτωχούς των προαστίων της Βαγδάτης.

Το όνομά του έχει πράγματι ισχύ, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι μετονομάσθηκε σε Σαντρ Σίτι, το Σαντάμ Σίρ, η συνοικία των σιιτών στην ιρακινή πρωτεύουσα.

Αψηφώντας τις δυνάμεις κατοχής δημιούργησε τον Ιούνιο του 2003 μία πολιτοφυλακή με το όνομα Στρατός Μεχντί, αφοσιωμένη στην σιιτική πνευματική ηγεσία στη Νατζάφ.

Ανακοίνωσε επίσης το σχηματισμό κυβέρνησης, ανταγωνιστικής προς το διορισμένο από τους Αμερικανούς ιρακινό κυβερνητικό συμβούλιο, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει στο βήμα.

Προχώρησε και στην έκδοση της εβδομαδιαίας εφημερίδας Αλ Χάβτζα. Στις 28 Μαρτίου 2004, οι Αμερικανοί ανακοίνωσαν την απαγόρευση της κυκλοφορίας της για 60 ημέρες, με την κατηγορία ότι παρακινεί σε αντιαμερικανική βία.

Φλογερές ομιλίες

Ο νεαρός κληρικός είναι γνωστός για τις εμπρηστικές του ομιλίες. Σε αντίθεση με τους περισσότερους από τους μετριοπαθείς κληρικούς, καλεί τους πνευματικούς ηγέτες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτικού μέλλοντος στο Ιράκ.

Τον Απρίλιο του 2003, μόλις λίγες μέρες μετά την πτώση της Βαγδάτης, οπαδοί του κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία του Μαγίντ αλ Χοέι, ενός μετριοπαθούς σιϊτη κληρικού, ο οποίος στη διάρκεια της εξορίας του συνεργάζονταν με τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων πολιτειών και της Βρετανίας. Ο ίδιος αρνήθηκε κατηγορηματικά οποιαδήποτε σχέση με την υπόθεση.

Αν μη τι άλλο, η εκλογική νίκη του κληρικού στο Ιράκ, περιπλέκει ακόμη περισσότερο το ήδη μπλεγμένο κουβάρι στην Μέση Ανατολή και τη γεωπολιτική «γειτονιά» της.