Τη βαθιά εμπλοκή παγκόσμιων εταιρειών στην υποστήριξη των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Γάζα αποκαλύπτει εκτενής έκθεση που δημοσίευσε η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, Φρανσέσκα Αλμπανέζε, καλώντας για άμεσες κυρώσεις και εμπάργκο όπλων κατά του Ισραήλ.

Η έκθεση, που παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ την Πέμπτη (3/7), τονίζει πως η συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα διατηρείται εν μέρει λόγω της οικονομικής κερδοφορίας που προσφέρει σε πολυάριθμους εταιρικούς παράγοντες παγκοσμίως.

Η Αλμπανέζε, Ιταλίδα νομική επιστήμονας που κατέχει τη θέση της ειδικής εισηγήτριας από το 2022, χαρακτήρισε για πρώτη φορά τις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα ως γενοκτονία τον Ιανουάριο του 2024. Σύμφωνα με την ίδια, τα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτόν τον χαρακτηρισμό είναι συντριπτικά.

Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας αναφέρει πως περισσότεροι από 56.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από την ισραηλινή εκστρατεία, η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 μετά την επίθεση της Χαμάς που στοίχισε τη ζωή σε 1.200 Ισραηλινούς. Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων στη Γάζα μπορεί να είναι πολύ υψηλότερος.

Η έκθεση, με τίτλο Από την Οικονομία της Κατοχής στην Οικονομία της Γενοκτονίας, εξετάζει λεπτομερώς τη διεθνή εταιρική συμμετοχή στην προμήθεια όπλων και βαρέος εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για την ισοπέδωση παλαιστινιακών γειτονιών στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο μαχητικό αεροσκάφος F-35, που κατασκευάζεται από τη Lockheed Martin με τη συμμετοχή περισσότερων από 1.600 μικρότερων κατασκευαστών και οκτώ κρατών. Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα που χρησιμοποίησε το αεροσκάφος, μεταφέροντας 8 τόνους βομβών σε μία μόνο αποστολή.

Η αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Palantir δέχεται ιδιαίτερη κριτική στην έκθεση της Αλμπανέζε για τη στενή συνεργασία της με τις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF).

Παρά τις διαψεύσεις της εταιρείας για εμπλοκή στους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης Lavender και Gospel για την αναγνώριση στόχων στη Γάζα, η έκθεση υπογραμμίζει τη στρατηγική συνεργασία της με το IDF.

Η έκθεση επικρίνει επίσης κατασκευαστές βαρέος εξοπλισμού όπως η Volvo για την φερόμενη προμήθεια μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται στις μαζικές κατεδαφίσεις σπιτιών, τζαμιών και υποδομών στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Σημαντική αναφορά γίνεται στον ρόλο των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Μεγάλες τράπεζες όπως η BNP Paribas και η Barclays κατηγορούνται για την υποστήριξη του πολέμου μέσω της αγοράς ισραηλινών κρατικών ομολόγων.

Η Αλμπανέζε καλεί το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και τα εθνικά δικαστήρια να διερευνήσουν και να διώξουν εταιρικά στελέχη και οντότητες για τη συμμετοχή τους στη διάπραξη διεθνών εγκλημάτων και το ξέπλυμα των εσόδων από αυτά τα εγκλήματα.

Η έκθεση αναφέρεται σε ιστορικά προηγούμενα όπου εταιρείες κλήθηκαν να λογοδοτήσουν για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της δίκης της IG Farben στη Νυρεμβέργη και της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης της Νότιας Αφρικής.

Τέλος, η έκθεση υπενθυμίζει τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ του 2011 για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, που καθορίζουν την ευθύνη των εταιρειών να διασφαλίζουν ότι δεν παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των επιβλαβών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων τους.