Ο Μάριο Ντράγκι απαίτησε μια «νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη», καλώντας την ΕΕ να αυξήσει τις επενδύσεις κατά 800 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως ώστε να σταματήσει η Ένωση να υπολείπεται των ΗΠΑ και της Κίνας.

Εκτός από την υποστήριξη μιας συνολικής αναθεώρησης του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ αντλεί επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης «νέας κοινής χρηματοδότησης και κοινών περιουσιακών στοιχείων», η πολυαναμενόμενη έκθεση του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας που ανατέθηκε από την ΕΕ καλεί τις Βρυξέλλες να προωθήσουν έναν σημαντικό αναπροσανατολισμό της οικονομικής πολιτικής.

Οι βασικές συστάσεις, όπως τις κωδικοποίησαν οι Financial Times περιλαμβάνουν:

• Τη χαλάρωση των κανόνων ανταγωνισμού για να καταστεί δυνατή η ενοποίηση της αγοράς σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες,
• Την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών με τη συγκέντρωση της εποπτείας της αγοράς
• Τη μεγαλύτερη χρήση κοινών προμηθειών στον τομέα της άμυνας
• Μια νέα εμπορική ατζέντα για την αύξηση της οικονομικής ανεξαρτησίας της ΕΕ.

«Ποτέ στο παρελθόν η κλίμακα των χωρών μας δεν φάνηκε τόσο μικρή και ανεπαρκής σε σχέση με το μέγεθος των προκλήσεων», έγραψε ο Ντράγκι στην έκθεση για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Οι λόγοι για μια ενιαία απάντηση δεν ήταν ποτέ τόσο επιτακτικοί – και στην ενότητά μας θα βρούμε τη δύναμη να μεταρρυθμιστούμε».

Ο Ντράγκι αρνήθηκε ότι η έκθεσή του αντιπροσώπευε απαιτήσεις «do or die» για την ΕΕ. «Αλλά είναι: «Κάνε αυτό, αλλιώς είναι μια αργή αγωνία»», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου, χωρίς δράση, θα πρέπει είτε να θέσουμε σε κίνδυνο την ευημερία μας, το περιβάλλον μας ή την ελευθερία μας».

Η έκθεση έρχεται σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία η Επιτροπή προετοιμάζεται για μια νέα πενταετή θητεία που σημαδεύεται από οικονομική στασιμότητα, έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στα σύνορά της και την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων σε όλο το μπλοκ.

Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος πιστώνεται με τη διάσωση του ευρώ κατά τη διάρκεια της νομισματικής κρίσης πριν από μια δεκαετία, προειδοποίησε ότι χωρίς ένα κύμα νέων επενδύσεων – που υποστηρίζεται από ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση – και βελτιωμένη παραγωγικότητα, η Ευρώπη θα μείνει περισσότερο πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Ο Ντράγκι δήλωσε ότι η αντιμετώπιση της υστέρησης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ θα απαιτούσε 750-800 δισ. ευρώ σε πρόσθετες ετήσιες επενδύσεις, που αντιστοιχούν στο 4,4-4,7% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αυτό θα έφερνε την αναλογία των επενδύσεων προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1970.

«Ο ιδιωτικός τομέας είναι απίθανο να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων αυτών χωρίς τη στήριξη του δημόσιου τομέα», έγραψε ο Ντράγκι, προσθέτοντας ότι «θα χρειαστεί κάποια κοινή χρηματοδότηση για επενδύσεις σε βασικά ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά, όπως η πρωτοποριακή καινοτομία».

Δεν θέλουν όλοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη

Επανέλαβε τις εκκλήσεις για ένα κοινό ασφαλές περιουσιακό στοιχείο και κοινή χρηματοδότηση από την ΕΕ για την υποστήριξη «ευρωπαϊκών δημόσιων αγαθών», όπως η κοινή ενεργειακή υποδομή και οι κοινές αμυντικές προμήθειες, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι δεν υπάρχει ακόμη πολιτική βούληση, καθώς και νέες εισφορές σε επίπεδο ΕΕ για τη χρηματοδότηση αποτελεσματικότερων δαπανών μέσω του κοινού προϋπολογισμού.

Όμως, οποιαδήποτε ώθηση για τη συνεισφορά περισσότερων μετρητών από τους φορολογούμενους ή την αύξηση νέου κοινού χρέους της ΕΕ θα προκαλούσε την αντίσταση κυβερνήσεων σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, οι οποίες αντιτίθενται σε μεγαλύτερη χρηματοδότηση από την ΕΕ.

«Η πρόταση για κοινό δανεισμό της ΕΕ στο σημερινό πολιτικό κλίμα σε ολόκληρη την ΕΕ είναι απολύτως αδύνατη», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.

Η φον ντερ Λάιεν απέφυγε να υποστηρίξει ρητά το νέο κοινό χρέος της ΕΕ.

Ενώ «θα χρειαστεί κοινή χρηματοδότηση για ορισμένα κοινά ευρωπαϊκά έργα», όπως η άμυνα και οι διασυνοριακές ενεργειακές υποδομές, είπε ότι θα μπορούσαν να πληρωθούν με πρόσθετες εθνικές εισφορές ή φόρους σε επίπεδο ΕΕ που θα εισρέουν στον κοινό προϋπολογισμό του μπλοκ.

Θα βασιστεί στην έκθεση κατά τη σύνταξη των λεγόμενων επιστολών αποστολής προς τη νέα της ομάδα επιτρόπων που θα διαμορφώσουν τις πολιτικές προτεραιότητες για τα επόμενα πέντε χρόνια της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ. Η νέα της ομάδα πρόκειται να παρουσιαστεί την Τετάρτη.

Εάν η Ευρώπη δεν καταφέρει να αυξήσει τα επίπεδα παραγωγικότητας και ανάπτυξης, κινδυνεύει να δει το βιοτικό της επίπεδο να μειώνεται, δήλωσε ο Ντράγκι. «Θα πρέπει να μειώσουμε ορισμένες, αν όχι όλες, τις φιλοδοξίες μας», πρόσθεσε. «Πρόκειται για μια υπαρξιακή πρόκληση».

Όσον αφορά την πολιτική ανταγωνισμού, ο Ντράγκι τάχθηκε υπέρ μιας ριζικής αλλαγής της προσέγγισης όσον αφορά τις αξιολογήσεις των συγχωνεύσεων, ώστε οι κανόνες να μην «γίνουν εμπόδιο για τους στόχους της Ευρώπης».

Στον ιδιαίτερα κατακερματισμένο αμυντικό τομέα, ο Ντράγκι τόνισε ότι «ελλείψει κοινών ευρωπαϊκών δαπανών» η εστίαση θα πρέπει να δοθεί στον συντονισμό των εθνικών προμηθειών και των κοινών αμυντικών έργων, καθώς και στη μεγαλύτερη ενοποίηση της αγοράς «όταν η αυξημένη κλίμακα θα μπορούσε να προσφέρει αποτελεσματικότητα».

Ο Ντράγκι τάχθηκε επίσης υπέρ της αναθεώρησης της αγοράς ενέργειας, ώστε η τιμή της φθηνής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να μην υπαγορεύεται πλέον από το κόστος των ακριβότερων ορυκτών καυσίμων.

Οι Βρυξέλλες πρότειναν αρκετές μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ στον απόηχο της ενεργειακής κρίσης του 2022, αλλά οι αλλαγές στην αγορά έχουν αργήσει να υλοποιηθούν.