Μέσα σε 15 ημέρες η Ιταλία έγινε η δεύτερη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, μετά τη Σουηδία, όπου η ακροδεξιά αναδείχθηκε νικητής των εκλογών. Κι όμως, για τον Ελληνο-Ιταλό αναλυτή και σύμβουλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τζιαν Αντρέα Γκαραντσίνι, το αποτέλεσμα αυτό δεν συνιστά καμία έκπληξη.

Με ιστορικές καταβολές από τον Μουσολίνι αλλά καλύτερους… τρόπους από τον σύμμαχό της Ματέο Σαλβίνι και έχοντας στην ηγετική της ομάδα «λιγότερους νοσταλγούς του ναζισμού από την ελληνική κυβέρνηση», η Τζόρτζια Μελόνι εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία της κεντροαριστεράς να αντιληφθεί την ανάγκη για συνεργασίες και κεφαλαιοποίησε την φθορά των συμμάχων της. «Περάσαμε από την εποχή της κεντροδεξιάς σε αυτή της Δεξιάς με λίγο κέντρο», λέει χαρακτηριστικά.

Από το 4,5% στο 26%

«Πρόκειται για μια εξέλιξη που προετοιμαζόταν χρόνια τώρα», σημειώνει ο Τζιαν Αντρέα Γκαραντσίνι στο tvxs.gr. «Tο προηγούμενο διάστημα βλέπαμε τόσο το Forza Italia του Μπερλουσκόνι όσο και την Λέγκα του Σαλβίνι να χάνουν δυνάμεις. Τα δύο αυτά κόμματα στήριξαν την κυβέρνηση Ντράγκι. Τις απώλειες τους καρπώθηκαν οι Αδελφοί της Ιταλίας, πείθοντας κάποιους επιπλέον ψηφοφόρους. Έχουμε δηλαδή ανακατανομή δυνάμεων σε αυτό που λέγαμε παλιότερα στην Ελλάδα ‘δεξιά πολυκατοικία’. Όμως η πολυκατοικία αυτή κατέβηκε στις εκλογές ως συνασπισμός και νίκησε», προσθέτει ο ίδιος.

Στο παραπάνω διάγραμμα του Guardian φαίνονται τα ποσοστά των βασικών κομμάτων της Ιταλίας, στις βουλευτικές εκλογές του 2018 και τις πρόσφατες (ποσοστά το βράδυ της Δευτέρας), που προκηρύχθηκαν μετά την απόσυρση της εμπιστοσύνης στον διορισμένο πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι από το μέχρι πρόσφατα πρώτο κόμμα, το Κίνημα των 5 Αστέρων. Το άθροισμα των Αδελφών της Ιταλίας, της Λέγκας του Σαλβίνι και του Forza Italia του Μπερλουσκόνι το 2018 ήταν 35% και τώρα περίπου 43%.

«Φαίνεται ότι η Δεξιά-κεντροδεξιά δεν κέρδισε πολλούς καινούριους ψηφοφόρους. Εδώ δεν έχουμε ψήφο διαμαρτυρίας αλλά ψήφο τιμωρίας. Αυτό το επιπλέον 7 ή 8% φαίνεται να τιμωρεί την κεντροαριστερά, λέγοντας ότι ‘εσείς φέρατε τον Ντράγκι κι εσείς τον ρίξατε’», υποστηρίζει ο Γκαραντσίνι.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Αδελφοί της Ιταλίας δεν είναι καινούριο κόμμα αλλά αποτελεί τον απόγονο της Εθνικής Συμμαχίας του Τζιανφράνκο Φίνι. «Από το 1994 ως το 2011 ήταν δεκανίκι των κυβερνήσεων του Μπερλουσκόνι. Η σύνδεσή τους με τον φασισμό τους έκλεινε πόρτες γιατί τότε είχαμε κυβερνήσεις της κεντροδεξιάς. Τώρα θα έχουμε κυβέρνηση της δεξιάς με λίγο κέντρο. Αυτή είναι πολύ σημαντική διαφορά», παρατηρεί ο συνομιλητής μας που είναι παράλληλα και διδάκτορας Ιστορίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η κεντροαριστερά θα μπορούσε να κερδίσει αν…

Ο Τζιαν Αντρέα Γκαραντσίνι παρατηρεί ότι το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων του Κέντρου και της κεντροαριστεράς ήταν μεγαλύτερο από το αποτέλεσμα που πέτυχε τελικά ο συνασπισμός της Κεντροδεξιάς-Δεξιάς. Εάν δηλαδή ο συνασπισμός της κεντροαριστεράς-αριστεράς είχε συμμαχήσει με το Κίνημα των 5 Αστέρων και τα μικρά κόμματα του Κέντρου – μεταξύ αυτών και το κόμμα του άλλοτε πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι – θα μπορούσαν να προσεγγίσουν ένα ποσοστό κοντά στο 50%, αποτρέποντας την νίκη της ακροδεξιάς.

«Ο ηγέτης της κεντροαριστεράς Ενρίκο Λέτα ξεκίνησε την εκστρατεία λέγοντας ότι ‘δεν συνεργάζομαι με κανέναν’ και όταν άλλαξε τακτική ήταν πολύ αργά. Επίσης η κεντροαριστερά έκανε το λάθος να στηρίξει όλη την προεκλογική εκστρατεία λέγοντας ότι η Μελόνι είναι φασίστρια, χωρίς να αναπτύξει θετική ατζέντα», τονίζει ο συνομιλητής μας και συνεχίζει: «Η Ιταλία είναι μεγάλη χώρα και κατά την γνώμη μου επιβάλλεται η Αριστερά να κάνει κινήσεις που εγγράφονται στην πολιτική ωριμότητα και όχι στην πολιτική αυτοκτονία».

Πώς κέρδισε η Μελόνι

Για τον Τζιαν Αντρέα Γκαραντσίνι, στην ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος δεν πρέπει να υποτιμάται η προσωπική ικανότητα της Τζόρτζια Μελόνι. «Ανεξάρτητα από τις θέσεις της και τις πολιτικές της καταβολές, είναι αναμφισβήτητα μια χαρισματική πολιτικός. Δε θα είναι διόλου μικρό κατόρθωμα εάν τελικά οριστεί η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, να είναι δηλαδή κυρίαρχη σε μια πολύ δύσκολη αρένα όπως η ιταλική πολιτική σκηνή».

Όπως μας μεταφέρει ο Ελληνο-ιταλός αναλυτής, στην προεκλογική εκστρατεία η Μελόνι τοποθέτησε ψηλά την επαναδιαπραγμάτευση των όρων του για το ιταλικό πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης. «Δε δεχόμαστε την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ύφεση της χώρας», ήταν ένα από τα συνθήματά της. Ανταπόκριση φαίνεται να βρήκε επίσης η εξαγγελία της περί μέτρων για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Ακροδεξιά… με τρόπους

Πόσο επικίνδυνο είναι για την Ιταλία και την Ευρώπη να ηγείται της μεγάλης αυτής χώρας ένα κόμμα με αναφορές στο φασισμό; «Η Τζόρτζια Μελόνι δεν έχει αποκηρύξει τον φασισμό με κατηγορηματικό τρόπο. Έχει καταδικάσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τους φυλετικούς νόμους του Μουσολίνι και τον φασισμό ως διακυβέρνηση, όχι όμως και ως ιδεολογία», λέει ο Γκαραντσίνι. «Ανησυχία επίσης εμπνέει το γεγονός ότι μαζί με την Λέγκα δεν στήριξαν στο Ευρωκοινοβούλιο το ψήφισμα σχετικά με τις αντιδημοκρατικές πρακτικές που εφαρμόζει ο Όρμπαν στην Ουγγαρία».

Το νεο-φασιστικό κόμμα της Ιταλίας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αντίστοιχο της Χρυσής Αυγής είναι το Forza Nuova. «Στις τάξεις των ‘Αδελφών της Ιταλίας’ υπάρχουν παλιά μέλη του Forza Nuova αλλά δε καμία περίπτωση δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του κόμματος. Θα έλεγα ότι στην νέα ιταλική κυβέρνηση θα υπάρχουν λιγότεροι νοσταλγοί του ναζισμού απ’ ότι στη σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας», σχολιάζει ο συνολιμητής μας. «Ας περιμένουμε όμως τον σχηματισμό της κυβέρνησης, μην μας εκπλήξει δυσάρεστα», συμπληρώνει.

Όσο για το μεταναστευτικό, προνομιακό θέμα στην ατζέντα της ακροδεξιάς, «η Μελόνι έχει ουσιαστικά εξαγγείλει πολύ αυστηρή πολιτική, ανάλογη με αυτή που είχε εφαρμόσει στο παρελθόν ο Ματέο Σαλβίνι, όταν δεν επέτρεπε στα σκάφη που μεταφέρουν μετανάστες να πιάνουν στα ιταλικά λιμάνια. Αφήνει ένα παράθυρο εξαίρεσης όταν συντρέχει σοβαρός ανθρωπιστικός λόγος, αρκεί οι μετανάστες ύστερα να απομακρύνονται αμέσως», μας μεταφέρει ο Τζιαν Αντρέα Γκαραντσίνι.

Ο Μπερλουσκόνι εγγυητής της ευρωπαϊκής πορείας

Μπορεί οι Αδελφοί της Ιταλίας να δηλώνουν ευρωσκεπτικιστές, όμως το ευρωπαϊκό και οικονομικό status quo δε φαίνεται να ανησυχεί με την άνοδό της στην εξουσία.

«Η Μελόνι συχνά μιλά για τους αξιωματούχους σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη με τη λέξη usurai, δηλαδή τοκογλύφοι. Επειδή όμως η Ιταλία είναι μέσα στις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, δηλαδή πολύ μεγάλη για να μπει σε άγνωστα μονοπάτια, είναι πιθανό να δούμε το εξής οξύμωρο. Mε τη συμμετοχή του Forza Italia στην κυβέρνηση, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ο Μπερλουσκόνι, στα 86 του, να αποδειχθεί ο εγγυητής της Δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας», καταλήγει ο Γκαραντσίνι.