Οι ψηφοφόροι στην Πολωνία, τη Ρουμανία και την Πορτογαλία κλήθηκαν στις κάλπες την Κυριακή (18/5) για κρίσιμες κοινοβουλευτικές και επαναληπτικές προεδρικές εκλογές που ενδέχεται να αναδιαμορφώσουν το πολιτικό τοπίο στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη.

Οι εκλογές αυτές διεξάγονται σε μια περίοδο αυξημένης πολιτικής αναταραχής, οικονομικής αστάθειας και μεταβολών στις συμμαχίες εντός της ΕΕ.

Προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία: Προηγείται ο φιλοευρωπαίος Νταν έναντι του ακροδεξιού Σιμιόν

Ο φιλοευρωπαίος Νικούσορ Νταν βρίσκεται στην πρώτη θέση στο 70% της καταμέτρησης των ψήφων στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Ρουμανίας, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο ακροδεξιός υποψήφιος Τζορτζ Σιμιόν.

Τα exit poll έδειχναν λίγο νωρίτερα απόψε ότι ο Νταν βρισκόταν σε τροχιά νίκης για την προεδρία της Ρουμανίας σε μια εκλογική διαδικασία που παρακολουθείται στενά από όλη την Ευρώπη.

Κατά τη διάρκεια της εκλογικής αναμέτρησης, η ρουμανική κυβέρνηση κατήγγειλε μια «ευρύτατα διαδεδομένη εκστρατεία ψευδών πληροφοριών» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικότερα στο Telegram, με στόχο να «επηρεάσει την εκλογική διαδικασία» και να φέρει «για άλλη μια φορά τα χαρακτηριστικά ρωσικής παρέμβασης».

Η δήλωση αυτή δημοσιεύτηκε στην πλατφόρμα X από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών λίγο μετά το μήνυμα του ιδρυτή του Telegram Πάβελ Ντούροφ, ο οποίος κατηγόρησε – χωρίς να την κατονομάσει – τη Γαλλία πως προσπάθησε να παρέμβει στις εκλογές, κάτι που το Παρίσι διέψευσε κατηγορηματικά.

Παρόλα αυτά ο Σιμιόν δηλώνει νικητής, επικαλούμενος «νοθεία».

Ποιος είναι ο Νικούσορ Νταν

Ο Νικούσορ Νταν είναι ένας μαθηματικός που μετατράπηκε σε ακτιβιστή υπέρ της διαφάνειας των πολιτών και της καταπολέμησης της διαφθοράς – ιδρυτής της οργάνωσης Save Bucharest Association (Σώστε το Βουκουρέστι).

Γνωστός για το τεχνοκρατικό του στυλ και την ήρεμη αποφασιστικότητά του, έγινε αργότερα δήμαρχος του Βουκουρεστίου, εστιάζοντας στη διαφάνεια και την αστική μεταρρύθμιση.

Κατεβαίνοντας ως ανεξάρτητος, υποστηριζόμενος από έναν ευρύ κεντρώο συνασπισμό, απευθύνεται σε αστούς, φιλοευρωπαίους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευτεί από την παραδοσιακή πολιτική.

Η εκστρατεία του Νταν επικεντρώνεται στο κράτος δικαίου, την ενσωμάτωση στην ΕΕ και τον εκσυγχρονισμό.

Ποιος είναι ο Τζορτζ Σιμιόν

Ο Τζορτζ Σιμιόν ηγείται της ακροδεξιάς Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR), ενός εθνικιστικού κόμματος γνωστού για την αντικαθεστωτική ρητορική του και τις συντηρητικές αξίες του.

Πρώην ακτιβιστής υπέρ της ενότητας Ρουμανίας-Μολδαβίας, ο Σιμιόν έχει δημιουργήσει μια ισχυρή βάση μέσω λαϊκιστικών μηνυμάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Αντλεί υποστήριξη από τις αγροτικές περιοχές και τη διασπορά, κάνοντας εκστρατεία για την κυριαρχία, τις οικογενειακές αξίες και την αντίσταση στην ξένη επιρροή. Η άνοδός του αντανακλά την αυξανόμενη δυσαρέσκεια με το πολιτικό ρεύμα της Ρουμανίας.

Προεδρικές εκλογές στην Πολωνία: Μάλλον για επαναληπτικές τον Ιούνιο

Ο Ραφάλ Τρζασκόφσκι από το κυβερνών κεντρώο κόμμα της Πολωνίας, η Συμμαχία των Πολιτών (KO), βρέθηκε ελαφρώς μπροστά στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Κυριακής, σύμφωνα με exit polls, δημιουργώντας μια σφιχτή μάχη για το αν η Πολωνία θα παραμείνει σε μια φιλοευρωπαϊκή πορεία.

Ο Τρζασκόφσκι κατέλαβε την πρώτη θέση με 30,8% των ψήφων, μπροστά από τον Καρόλ Ναβρότσκι, τον υποψήφιο που υποστηρίζεται από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), ο οποίος έλαβε 29,1%, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των exit polls της Ipsos.

Εάν επιβεβαιωθεί, το αποτέλεσμα θα σημαίνει ότι ο Τρζασκόφσκι και ο Ναβρότσκι θα αναμετρηθούν σε δεύτερο γύρο την 1η Ιουνίου για να αποφασιστεί αν η Πολωνία θα παραμείνει στην φιλοευρωπαϊκή πορεία που χάραξε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ή αν θα κινηθεί προς τους εθνικιστές θαυμαστές του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

«Πάμε για τη νίκη. Είπα ότι θα είναι οριακό και είναι οριακό», δήλωσε ο Τρζασκόφσκι στους υποστηρικτές του. «Έχουμε πολύ, πολύ δουλειά μπροστά μας και χρειαζόμαστε αποφασιστικότητα».

Ο Ναβρότσκι δήλωσε επίσης στους υποστηρικτές του ότι είναι σίγουρος για τη νίκη στον δεύτερο γύρο.

Στην Πολωνία, ο πρόεδρος έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο σε νόμους. Μια νίκη του Τρζασκόφσκι στον δεύτερο γύρο θα επέτρεπε στην κυβέρνηση Τουσκ να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει την ανατροπή των δικαστικών μεταρρυθμίσεων που εισήγαγε το PiS και που, σύμφωνα με τους επικριτές, υπονόμευσαν την ανεξαρτησία των δικαστηρίων.

Ωστόσο, αν νικήσει ο Ναβρότσκι, το αδιέξοδο που υπάρχει από την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Τουσκ το 2023 θα συνεχιστεί. Μέχρι τώρα, ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, σύμμαχος του PiS, έχει εμποδίσει τις προσπάθειες του Τουσκ.

Εάν επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα των exit polls, οι άλλοι υποψήφιοι του πρώτου γύρου, μεταξύ των οποίων ο Σλαβομίρ Μέντζεν από το ακροδεξιό Κόμμα της Συνομοσπονδίας, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Σίμον Χολόβνια από το κεντροδεξιό Κόμμα Πολωνία 2050 και η Μαγκνταλένα Μπιέγιατ από την Αριστερά, θα αποκλειστούν.

Κοινοβουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία

Η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία που κυβερνά την Πορτογαλία είναι έτοιμη να κερδίσει τις περισσότερες ψήφους στις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές της Κυριακής, αλλά χωρίς να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια στη χώρα.

Τα exit polls που δημοσίευσαν τα τρία κύρια τηλεοπτικά κανάλια – SIC, RTP και TVI – έδειξαν ότι το κεντροδεξιός συνασπισμός AD του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρο έλαβε μεταξύ 29% και 35,1% των ψήφων, συγκεντρώνοντας το μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά και πάλι χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όπως συνέβη και στις προηγούμενες εκλογές του Μαρτίου 2024.

Οι εκλογές, οι τρίτες σε ισάριθμα χρόνια, προκηρύχθηκαν μόλις ένα χρόνο μετά την έναρξη της θητείας της μειοψηφικής κυβέρνησης, όταν ο Μοντενέγκρο δεν κατάφερε να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης του κοινοβουλίου τον Μάρτιο, καθώς η αντιπολίτευση αμφισβήτησε την ακεραιότητά του σε σχέση με τις συναλλαγές της συμβουλευτικής εταιρείας της οικογένειάς του.

Ο Μοντενέγκρο αρνήθηκε οποιαδήποτε παράνομη πράξη και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι ψηφοφόροι απέρριψαν τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης.

Οι εκλογές, που επίσης κυριαρχήθηκαν από θέματα όπως η στέγαση και η μετανάστευση, ακολουθούν μια δεκαετία ασταθών κυβερνήσεων, η μόνη από τις οποίες είχε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά κατέρρευσε στα μισά της θητείας της πέρυσι.

Σύμφωνα με τα exit polls, ο κύριος αντίπαλος του Μοντενέγκρο, το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), συγκέντρωσε μεταξύ 19,4% και 26% των ψήφων, σχεδόν ισοπαλία με το ακροδεξιό κόμμα Chega, που έλαβε 19,5%-25,5%, ποσοστό υψηλότερο από το 18% που κέρδισε το 2024. Ο Μοντενέγκρο αρνήθηκε να συνάψει οποιαδήποτε συμφωνία με το Chega.